Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu; yıllarca doğum kontrolüyle korunduktan sonra çocuk sahibi olmak isteyen çiftler için farklı kontrol yöntemlerine göre neler yapmaları gerektiğini anlattı:
* Doğum kontrol hapı kullanan kadın, bebek sahibi olmak istediğinde, hapı bıraktıktan ne kadar sonra hamile kalabilir?
Doğum kontrol haplarının; doğumsal anomalilere, kısırlığa, cinsel yetersizliğe ve vücutta irileşmeye neden olduğu inanışı doğru değildir. Yaklaşık olarak hap kullanılması bitirildikten 2-3 ay sonra kadınlarda tekrar yumurtlama başlar. Bu süre sonucunda hamile kalma oranı yüzde 80 olarak gerçekleşir. Ancak doğum kontrol hapı ile korunan kadınların hapları kullanmaya devam ederken veya kestikten hemen sonra gebe kalmaları, bebeğin sağlığını olumsuz etkiler. Hatta ilacı bıraktıktan sonra ilk ay içinde gerçekleşen gebeliklerde ikiz görülme ihtimali fazladır. Hormon tedavisi gören kadınlarda da doğum kontrol haplarını bıraktıktan sonra ikiz doğurma olasılıkları yüksek. Hapla korunan kadınlarda, ileride elde edilecek gebeliklerde ise anomalili bebek (anormal bebek) doğurma riski artmaz.
SPİRAL BEKLETMEZ
* Spiral olduğu halde hamile kalınırsa ne yapılmalıdır?
Spiralle hamileliğe devam edilebilir ya da çıkartılabilir. Hasta gebeliği istemezse kürtaj önerilir. Genellikle spiralin bebeğe bir zararı olmaz. Ancak enfeksiyon riski ve düşük riski bir miktar artar.
* Spiral çıkarıldığında yumurtlama ne zaman olur?
Spiral çıkarıldıktan sonra hemen başlar. Çünkü spiral yumurtlamayı önleyen bir sistem değildir. Rahim içi araç takıldığı andan itibaren gebeliği önler ve sekiz yıla kadar koruma sağlar. İstendiğinde hemen çıkartılabilen rahim içi araçlar yenisi ile değiştirilebilir, çıkartıldıktan hemen sonra gebe kalınabilir. Rahim içi araçlar; cinsel ilişkiyi ve emzirmeyi etkilemez, ekonomiktir ve yan etkisi azdır.
* Erkek tüplerini bağlattıktan bir süre sonra çocuk sahibi olmak istediğinde, bu mümkün müdür?
Evet; yollar mikro cerrahi yöntemle açılır ama burada başarı düşüktür. Daha yüksek başarı 'testisten biyopsi yöntemi' (TESE) ile sperm aramaktır. Başarı oranı çok yüksektir Buradan elde edilen spermlerle tüp bebek işlemi yapılır. Bu yöntemle bebek sahibi olmak mümkündür.
* İlaç kullanan bir anne adayı hamilelik sırasında nelere dikkat etmelidir?
Hamilelik döneminde her ilaç kullanılamaz; dolayısıyla ilacın kullanım zorunluluğu önemlidir. İlacı hamilelik döneminde kullanıp kullanamayacağını hekime mutlaka sormalı. İlaç kullanan bir hastada, gebeliğe bağlı ilacın dozunu azaltmak gibi bir durum ortaya çıkabilir. Mesela tiroit sorunu olan bir hastada gebelik sırasında değişiklik olacağından, bunun ayarlanması gerekir. Bazı ilaçların da bu dönem içerisinde kesilmesi söz konusudur. Buna doktorun karar vermesi lazımdır.
BEBEK İÇİN ALKOLE VEDA
* Hamile olduğunu bilmeden ilaç kullanan anne adayı ne yapmalıdır?
Bilmeden ilaç kullanıldıysa bu ilacı hangi dönemde ve hangi ilacı kullandığı çok önemlidir. İlaç kullanılan tarihler çok önemlidir. Böyle bir durumda; ilaç kullanım sürelerinin o gebelik haftasındaki muhtemel zararları tespit edilerek, hastaya gebeliğin devamı veya sonlandırılması konusunda bir danışma verilebilir. Hastaya muhtemel yan etkileri anlatılarak bilgilendirilir. Hasta, gebeliğin devamına veya sonlandırılmasına eşiyle birlikte karar verir.
* Hamilelikte alkol kullanımı ile ilgili önerileriniz nelerdir?
Hamilelikte hiçbir şekilde alkol kullanılmasını önermiyoruz. Bebek; sigara ve alkolden çok olumsuz etkileniyor. Kısa dönemde kullanımla ilgili bir problem olmaz. Yani hamile olduğunu bilmediği dönemdeki kullanım zarara yol açmaz. Ancak kronik alkol tüketimi ve hamilelik boyunca alkol almaya devam edilmesi ciddi zarara yol açar. Bebekte 'fetal alkol sendromu' denilen durum ortaya çıkar.
