Milli Eğitim Bakanlığı, bu yıl SBS'de tercih sistemini değiştirdi. 2010'da okullarda büyük kontenjan açıkları kalması ve düşük puanlı öğrencilerin bu kontenjanlara yerleştirilmesi kamuoyunda olumsuz karşılanmıştı. Bu yıl öğrenciler 12 tercihten oluşan tekliste yaparak, asıl ve yedek olarak yerleştirme işlemine girdi. Öğrenciler ek yerleştirmede yeni liste yapmadı. Bu listeyle 4 kez yedek yerleştirme işlemi yapıldı. Burada MEB'in amacı, kontenjanların tamamının doldurulmasıydı. Bu doğru ve iyi niyetli bir düşünceydi. Ancak, sürekli öğrencinin gezindiği bu sistemde, bir kısım velinin bencilliği sonucu, özellikle İstanbul'da kontenjanlar dolmadı. Hatta MEB, Anadolu liselerine bir yerleştirme hakkı daha verdi. Ne yazık ki, yine kontenjanlar boş kaldı.
Sistemin kilitlenmesinde başrolü, özel yabancı okul tercihleri oynadı. Hem bu okulları hem de Anadolu liselerini kazananlar, kayıtlarını Anadolu lisesinden sildirmediği için, kontenjanlar dolu gözüktü. Bu, özellikle İstanbul'daki yüksek puanlı Anadolu liselerinde yaşandı. Bu ilde yaklaşık 2 bin, diğer illerde ise toplam 6 bin kontenjan açığı var. Geçenlerde bir özel ilköğretim okulunun, bir gazetedeki reklamı her şeyi gözler önüne seriyordu. Tüm öğrencileri bir Anadolu ve özel yabancı okul kazanmıştı. Bu sistemde iki okuldan birinin kontenjanı boş kalacaktı. Kısacası, bir tarafta boş sıralar, diğer tarafta Anadolu lisesi öğrencisi olmak için bekleyen gençler. Bu durum, bir eğitimci olarak canımı sıkıyor.
Yedek listedeki öğrenciler, sıranın kendilerine gelmesini boşuna bekledi. Kaydını sildirmeyen öğrencinin takibi önemliydi. Herhangi bir okula kayıt yaptıranın görüldüğü bir sistem olmalıydı. Bir grup velinin bencilce hareketi sistemi kaosa soktu. Burada MEB'i tedbir almadığı için eleştirebiliriz. Ancak, duyarsız davranan bir kısım veliyi de kınamalıyız. Kısacası, 3 yıl iyi bir liseye girmek için çalışan yüzlerce çocuğumuzun emeği boşa gitti. İşte görüyorsunuz, kontenjanlar dolsun diye iyi niyetle getirilen bir sistem, insanlarınızın birbirine saygısızlığından dolayı kilitlenebiliyor. Bir özel okula kayıt yaptıran öğrencinin kaydı, otomatik olarak Anadolu lisesinden silinmeliydi.

Tercih sistemi değişmeli
MEB, 8 bin açıkla ilgili yeni bir kayıt hakkı vermeyecek. Gözler önümüzdeki yıla çevrildi. Teknik ihmallere ve olumsuz sonuçlara fırsat verilmemeli. Önümüzdeki yıl, yerleştirme sistemi tümüyle değiştirilmeli. Tekrar tekrar yerleşmelerin olduğu program, farklı bir yöntemle denenmemeli. Bence, burada en doğru örnek, üniversiteye giriş tercihleridir. Adaylara belirli sayıda tercih hakkı verilir. Adaylar fen, Anadolu, öğretmen, sosyal bilgiler, meslek liseleriyle, Türk ve yabancı okul tercihlerini bir arada kullanır. Aldıkları puana göre de en üst tercihlerine yerleştirilir. Eğer isterlerse, bazı Türk özel okulları ön kayıtla öğrenci alabilir.
İstanbul Lisesi velilerini sokağa döken, 180+1 uygulamasında her şey yasalara uygun. Bu kayıt Anadolu liseleri yönetmeliğinde, yurtdışından gelen öğrencilerin nakilleriyle ilgili geçici 2. maddeye göre yapıldı. Suiistimale açık olan bu madde yeniden düzenlenmeli. Yurtiçi normal nakillerde ise, açık kontenjan ve puan şartı aranıyor.