Devlet projesi olarak sunulan "Milli Birlik Açılımı"nın hazırlık dönemi son aşamaya girdi. Başbakan Tayyip Erdoğan'la CHP lideri Deniz Baykal arasındaki mektup diplomasisi, ucu açık, şartlı randevuyla sonuçlandı. Açılımın, iktidarana muhalefet kavşağındaki buluşması, ya izlenecek ortak yolu gösterecek ya da farklı yönlere siyasi seyahati tescilleyecek.
Ancak, "Baykal- Erdoğan Zirvesi'nin gerçekleşmesi mi yararlı, yoksa tarafların bir araya gelmemesi mi?" sorusu bugün zihinleri fazlasıyla meşgul ediyor. Zira görüşmeye ilişkin niyet beyanları, daha şimdiden "propaganda savaşına" dönüştürüldü bile.

***
Demokratikleşme çabalarının, siyasi sahnede yarattığı fay hattı, 2011 seçimlerindeki sarsıntının büyüklüğünü de belirleyecek kadar derin. Şimdi yanıt bulunması gereken soru şu:
"Kim propaganda yapıyor?"
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik'e göre, propaganda arayışında olan CHP kanadı. Çelik, CHP'nin bir sosyal demokrat parti gibi davranmadığını iddia ediyor ve "Dünyanın her yerinde demokratik standartların yükselmesini sosyal demokrat partiler ister. Bizde durum farklı. Oysa CHP'den beklenen, demokratikleşme sürecine, bizzat Sayın Baykal'ın genel sekreter olduğu dönemde yaptığı çalışmaları da gözeterek katkı sağlaması" diyor.
***
Başlangıçtaki soruya dönecek olursak, propaganda aktörünü teşhis etmek için elimizde iki done var. İkisi de CHP liderinin mektubunda gizli. Zira Baykal, 12 Ekim 2009 tarihli 6 sayfalık mektubunda Başbakan'a hitap ederken, açılımı propaganda olarak niteledi ve şöyle dedi:
"Bugün, 'anaların gözyaşını dindireceğiz, şehit cenazelerine son vereceğiz' şeklinde ifade edilen bir temenni ve iyi niyet beyanlarına dayalı bir politika ile karşı karşıyayız. Aslında bu bir politika değil, propagandadır."
Oysa Başbakan'ın, Baykal tarafından da sade ve nazik bulunan kısa mektubu hatırlandığında, Baykal'ın cevabi mektubundaki şu ifadeler, propaganda tanımına sanki daha uygun düşüyor. Baykal diyor ki...
"Anayasa'nın ilk üç maddesinin değiştirilmesini talep etmeyi makul karşılayan bir siyaset zemini oluşturuldu", "İmralı'dan gelecek yol haritası, mahcup bir merak ve gizlenemeyen bir resmi ilgi ile beklendi", "Milli ayrışma peşinde koşan terör örgütünün siyasal amaçlarına yönelik bir açılımla karşı karşıya olduğumuz görüldü."
***
Buradaki kritik nokta, açılımın propaganda gölgesinde kalması riski. Kuşkusuz Baykal'ın siyasi deneyimine bağlanabilecek "erken teşhis" yetisi, kaygılarının göz ardı edilmesine imkân vermiyor. Ancak, henüz Meclis'in dahi bilgilendirilmediği bir aşamada, muhtelif beyan ve temaslara dayalı tahminlerle, demokratik açılımın bölünmeye indirgenmesi, hatta terör örgütü söylemi ile ilintilendirilmesi de kabul edilebilir olmaktan uzaklaşıyor. Görüşmenin video kaydına alınması önerisi ise hem karşılıklı güven probleminden kaynaklanıyor hem de siyaset mühendisliğinin ince hesaplarını içeriyor.
***
Görünen gelecekte, AK Parti demokratik açılımın toplumda benimsenebilecek ön adımlarını atacak. Bildiği yolda yalnız yürümeyi göze alacak. Bölünme teorisini değil, birleştirme pratiğini esas alacak. İleri adımlar mı? Dün konuğumuz olan Adalet Bakanı Sadullah Ergin'den edindiğim izlenim, "toplumsal olgunluk ve zamanlama" ile bağlantılı. Bundan 10 yıl önce konuşulamayan konuların halen yaşanılır olması, sandıktaki tercihin yönünü belirleyecek. "Salam taktiği" ile adım adım taviz verildiğini, milli bütünlüğün etnik temelde bozulmak istendiğini savunan siyasi partiler mi, etnik farklılıkları zenginlik kabul ederek özgürce yaşanmasını ve ifade edilmesini savunan siyasi partiler mi ilgi görecek? Sanırım çağdaş anayasa mimarisi içinde imparatorluk bakiyesi tüm unsurları ve inanç sistemlerini gönüllülük esasıyla özgürce birleştiren model, "Türkiye Modeli" olacak. Süreç, modelin içeriğini ve sınırlarını çizecek.