Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer'le Erciş'teyiz. Yüzler hüzünlü. İlk günlerin şoku atlatılmış. Durağımız Şahenk Vakfı tarafından servis verilen yemek çadırı. Mercimek çorbası, fırın tavuk ve pilav... Çocuklar, tencereleri ile yemek almak için sırada bekleyen kadınlar. Erciş'te 13 merkezde, günde 40 bin kişiye yemek dağıtılıyor. Bir ara gözümüz Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'nin yemek çadırına takılıyor. İster istemez o zorlu soru zihnimizi kemiriyor...
"Burası Kürt kökenli vatandaşların yoğun olduğu bir mahalle mi?"
Maalesef cevap, "Evet!" Yani hizmet siyaseti görüntüsü altında yine "etnik" hesaplar!
***
Erciş'te en önemli konu, kriz yönetimi. Devlet tüm imkânları seferber etmiş. Kaymakam
Ramazan Fani'ye, çevre ilçelerden 5 kaymakam, Ankara'dan 4 mülkiye müfettişi de yardımcı oluyor. Artık her işin sahibi belli. Örneğin, sadece aşevlerinden sorumlu bir kaymakam var. Günde 50 kamyonet, mahalleleri dolaşıp temel ihtiyaçları gideriyor. Ama hâlâ
"çadır, çadır" diyenler çoğunlukta. Talepler Bakan Dinçer'e kadar ulaşıyor. Hepsi tek tek not alınıyor. O sınırlı imkânlar içinde
"iletişim devrimi" de yaşanıyor. İstisnasız herkes bir cep telefonu numarası veriyor. 13 bin 500'den fazla çadır dağıtılmasına rağmen talep kesilmiyor. Özellikle yaylacılık yapan köylülerin, ihtiyacı olmadığı halde çadır istediği anlatılıyor. Oysa Erciş'in köylerinde ağır hasarlı bina sayısı sanıldığı kadar fazla değil. Bu nedenle stratejik bir karar verilmiş. Köylülere çadır yerine kömür ve erzak gönderilmiş. Asıl iskân çalışması 191 binanın yıkıldığı, 5 bin 700'ünün oturulamaz duruma geldiği Erciş merkezde yoğunlaşmış.
***
Bakan Dinçer, 14 Kasım'a, Van ve çevresinde eğitimin yeniden başlayacağı güne hazırlanıyor. Teşhisi oldukça yerinde:
"Eğitimi başlatırsak, hayatın normale dönmesini hızlandırırız!"
Erciş'te 156 okuldan 45'i kullanılamayacak durumda. Öğrenciler çevredeki okullara nakledilmiş. Ömer Hoca, Erciş'e dönüşleri hızlandırma programı uygularken, ilçeden göç de yaşanıyor. Bir özel okuldaki 270 öğrenciden 100'ü başka illere gideceği gerekçesi ile kaydını aldırmış. Halk Eğitim Merkezi'nde Bakan'la buluşan öğretmenler ise
"pozitif ayrımcılık" bekliyor. Konteynır, kalıcı konut, psikolojik destek, okulların gerçekten onarılması, küçük bir sıva ile geçiştirilmemesi...
Ömer Dinçer'in milli eğitim müdürlerine ilk talimatı, "Depremin izlerini silin lütfen!" oluyor. Hafta sonları ek derslerle eğitim açığının kapatılmasını rica ediyor. Bayram sonrasında Erciş'e dönecek öğretmenlere barınma imkânı temin edilmesi için de çırpınıyor. Lakin konteynır sözü veren kurumlar sanki zorlanıyor. Prefabrike konut imal eden firmaların, kamunun açacağı geniş çaplı ihaleye teklif vermek üzere siparişleri askıya aldığı bilgisi geliyor. Lakin, deprem bölgesinde "mazerete" yer yok." 14 Kasım'a kadar "ya olacak ya olacak!"
***
Bakan Dinçer'le iki taziye çadırını da ziyaret ettik. Birinde evladını kaybetmiş bir okul müdürü. Yanında 7 yaşındaki kızı
Eylül. Alnı çizik, eli sargılı. Bakan amcasına,
"Kaçmaya çalıştım, birden karanlıkta kaldım. Sonrasını hatırlamıyorum" diyor. Ama 14 Kasım'da o da okulda olacak.
İkinci çadır, kadın-erkek-çocuk 30 kişiye ev sahipliği yapacak büyüklükte. Ev sahibi; Erciş'in eşrafından.
"Allah verdi, Allah aldı" derken bile dere kumundan yapılan inşaatı adeta itiraf ediyor. Enkazdan 14 akrabası sağ çıkıyor, 3 torunu ve gelini hayatını kaybediyor. Sonra,
"Hayat devam ediyor" dedirten derdini paylaşıyor. Bir oğlu Silivri'de tutuklu. Eşi ve çocuğu ölmüş. Cenazeye gelmesi için istenen tutar 3 bin lira. Yani, tutuklu ve hükümlülere özellikli hallerde izin vererek takdir toplayan Adalet Bakanlığı, mücbir sebeplerde nakil parası istediği için eleştiriliyor.
Gözlemim o ki...
Selçuklu kenti Erciş'in ayağa kalkması için il olmasını düşünmek gerekiyor.
