Anadolu'da eline tabla verilip ilk satış deneyimi için sokağa çıkan çocukların, ciro ile kârı karıştırdığı bir dönem vardır. İlk günün hasılatı babaya teslim edilirken, satış hasılatını "kâr" sanır ama o akşam, hayatın gerçeğini öğrenir.
Pek çok alanda bizim zihin yapımız, çerçi çocuktan farklı değil. Kasabada veya Ankara'da, koca koca adamlar, Türkiye'ye dair övgü ihtiyacı hissettiklerinde, "potansiyellerimizi" sıralar dururlar. Misal, "bu cömert doğa bizde iken sırtımız yere gelmez" ya da petrolümüz vardır ama anlaşılmaz bir sebepten dolayı çıkarmıyor, cari açık veriyoruzdur.
Bunlardan daha da can sıkıcı olanı, Türkiye'nin potansiyellerini anlatırken, bunu hayata geçirecek ev ödevleri olmaksızın, henüz kazanılmamış paranın boş hayalini kurmaktır. Baryumundan boruna, fındığından turizmine, hep aynı terane...
TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy'un, inanç turizmindeki potansiyel vurgusu, eğer samimiyetle incelenirse, özde doğru fakat uygulamada son derece yanlış bir söylemdir. Potansiyel ile gerçekleşmeye dair örneği; Urfa'dan aktaralım. Siz, 32 milyar $ harcayarak çölün ortasında Las Vegas kurabilirsiniz. Ancak bir Urfa kurmak için 13 bin yıla ve yüzlerce peygambere ihtiyacınız vardır. Tabii ki bir de akla... Bugün Las Vegas'a giden, günde ortalama 2 bin $ harcar. Urfa, inanç turizminin başkentidir ancak buraya gelen turist, günde 80 $ harcarsa, öpüp başına koy.
Potansiyel Urfa'dır ancak bunu hayata geçirecek yerel kabiliyetler ve akıl, ıskalanmıştır. Potansiyel cennet coğrafyadır ancak bunu zenginliğe dönüştürecek dinamikler mevcut değildir. Potansiyel 2023'te 500 milyar $'lık ihracattır ancak kilosu 1.5 $'lık katma değer ile varılacak istasyon, 1.5 trilyon $'lık ithalattır.
Bu yüzden biri size "potansiyel"den söz ederse, lütfen bu potansiyeli hayatla ilişkilendirecek "aklı" sorgulayın... Mevcut değilse, gölgeyi kovalıyorsunuz demektir.