Sanayi bakanının işi midir? Teşvik dağıtsın, yeter mi? ARGE yalnızca yasamanın işi midir? Yasa çıkar, olsun bitsin mi? ARGE yalnızca kaynak işi midir? Milli Gelir'in %1'ini aktar, icat çıkıversin mi? ARGE yalnızca operatörlerin işi midir? Türlü tarife ARGE'leriyle faturamızı katlasınlar mı? ARGE yalnızca bankaların işi midir? Ülke %1.6 kalkınırken kârlarını %17.5 artırsınlar mı?
Aslında ARGE, herkesin işi... Çocuklarına daha iyi eğitim vermek isteyen annenin, daha nitelikli insan kaynağı oluşturacak İK'cının, katma değeri yüksek ürün peşindeki ihracatçının, turist başına daha fazla gelir peşindeki turizmcinin, kazaları azaltacak karayolcunun, daha yüksek anayurt güvenliği peşindeki savunmacının, senin benim, herkesin...
Turizmden detaylandıralım: 2023'te 50 milyon turistten 50 milyar $ bekliyoruz. Bunun anlamı, halen turist başına 550 $ olan gelirin 10 yıl sonra 1000 $ olacağıdır. Peki, bu nasıl olacak?
Okuduklarımdan değil, gezdiklerimden örnek vereyim; Geçen hafta Sapanca'daydım, Gölün kenarındaki lokantalarda aynı balık, aynı basit pişirme süreci ve aynı tabak düzeniyle size sunulur.
Tek inovasyonları, çekirdeği tabağa düşmesin diye limonun tüle sarılmasıdır ki bunu yüz binden fazla restoran da böyle yapıyor zaten. İçlerinden birinin aklına, gelen turistlere daha lezzetli balık yedirmek için pişirme ARGE'si yapmak gelmez. Peki ya Boğaziçi etrafındaki 2 bin restoran farklı mı?
Ağustos aylarımı Uzungöl'ün tepelerinde Buzpınar yaylasında geçiririm. Uzungöl'e gelen turist günde 50 $ bırakır. Zira Adana'dan getirdikleri silaj mısırını satarız turiste ve gölden tuttuğumuz balığı, Ege mandırasının tatsız tereyağıyla pişiririz.
Ya Ayder? Günde 80 $ bırakır buraya gelen turist. Çünkü parayla buluşan lümpen restorancı, "yemek yemeyeceksen oturamazsın" dışında ARGE(!) yapmamıştır. Eleştireni, düşman sandığından kendini ARGE'ye kapamıştır.
Peygamberler diyarı Urfa'dayım. Gelen turiste çocuklar Halil İbrahim öyküsü anlatır yalnızca. Yüzlerce peygamber ve binlerce yılın imbiğinden süzülmüş kentin akil adamlarının aklına, acaba gelen turiste daha fazla hizmet için ARGE yapmak, geçmez.
Son örnek Los Angeles'tan... Park çimenine düşmüş at kestanesini dahi turiste 15 $'dan satacak öyküleri oluşturacak ARGE sayesinde turist başına gelirleri 2 bin $'ı aşmıştır.
Örneklerim turizmden geldi ancak siz bunu Türkiye'de üretilen 8 milyon farklı mal ve hizmet için çoğaltabilirsiniz. ARGE herkesin işi... Yazarın ve okurun da...