Dünyanın en büyük felaketlerinden biri!
9.0 büyüklüğündeki deprem Japonya'da yer kablonun bir anda şeklini değiştirdi. Japon halkı mağdur ama deprem özünde dünyayı vurdu.
Biri görünen, diğeri görünmeyen iki tür hasar var.
Tarlaya oturan gemiler, yıkılan evler, yollar, yüzen arabalar, kurtarılan depremzedeler, yangınlar, patlamalar...
Ama asıl korkulan, nükleer sızıntı...
Olup biteni tsunamiden bilsek de kazın ayağı öyle değil! Depremin nükleer tesislerin soğutma borularını kesip biçtiği söyleniyor.
Deprem anında tüm nükleer tesisler otomatik olarak kapandı. Ancak yarım saat boyunca soğutulması gerekiyordu! Bu işlem yapılamadığı için şimdi dünya diken üstünde...
***
Aramızdaki mesafe uzak.
Kısa vadede bize gelecek kül, toz atık yok.
Fakat uzun vadede serpintiyle birlikte
ekolojik denge bozulacak. En basiti, balıklar vasıtasıyla bünyemize ulaşacak. Asıl boyut,
Çernobil misali
10 yıl sonra ortaya çıkar.
Bu, felaketin nükleer boyutu.
Demek oluyor ki, büyük zarar, depremin ilk anında meydana gelmiş.
***
Bir de felaketin ekonomik boyutu var.
Kimi uzmanlar, "
Japonya yeniden yapılanacağı için büyük harcama olacak ve hesapta bu para dünya piyasalarını hareketlendirecek" diyor.
Nitekim, Japon Merkez Bankası
(BOJ), vakit kaybemedi,
185 milyar dolar vereceğini açıkladı. Bir zamanlar
1 milyar dolar için ABD ile pazarlık yapan Türkiye'yi akıllara getirirsek, bu paranın ne denli önemli ve büyük olduğu görülür.
Kimileri ise, uzun vadede,
"Made in Japan" damgalı ürünlerin itibar kaybedeceğini düşünüyor. Ve,
"Japon ekonomisiyle birlikte borsalarda durgunluk olacak" yorumu yapıyor.
***
Ancak gözlerden kaçan en büyük kayıp, dünya
bilim merkezinin zarar görmüş olması...
ABD, AB ve Ortadoğu ülkeleri silahlanma yarışını sürdürürken, Japonlar bunun tam tersini yaptı.
Dinamik ve hayatı kolaylaştıran
"yararlı icatların" merkezi olan Japonya'nın bu anlamda zarar görmüş olması hepimizin kaybı. Çünkü Japonya, bir bilim üretim merkezi.
Onlar ürettikleriyle milyonlarca insanın hayatını kurtarıp ömrünü uzattılar. Şimdi insanlığın Japonya'ya el uzatma zamanı.
Halen volkanik tehdit altındaki Japonya, ne kadar zamanda toparlanır?
Yenin değer kaybetmemesi, normalleşmenin çok kısa sürede gerçekleşeceğini gösteriyor. Yani, para bile Japonya'ya inanıyor.
Ailesi orta Japonya'da yaşayan sanatçı
Günseli Kato, toparlanma için zaman veriyor:
6 ay.