Ölü sezon olarak kabul edilen temmuzdaki yüzde 148.8'lik rekor satış, Türk otomotiv pazarında yıl sonu tahminlerini bir kere daha değiştirdi. 2010 başında 400 bin adetlik pazar tahmini yapılıyordu. İlk üç ay sonrasında pazar tahmini 650 bin adet olarak revize edildi. Şimdi ise 700 bin, hatta üstü konuşulmaya başlandı.
Peki ne oldu? Fabrikadaki hesap neden çarşıya uymadı? Aslında nedeni çok basit. Hemen herkes, geçen yıl uygulanan ÖTV indirimi nedeniyle talebin öne çekildiği, bu nedenle satışların düşeceği tahmini yaptı. Geçen 10 yıllık satış ortalamalarına bakıldı. Hedefler, yüzde 20'lik daralmaya göre belirlendi. Geçmiş yıllarda yüksek stok nedeniyle ağzı yanan otomotivciler, bu sefer işi sıkı tuttu. Üretim planları, yurtdışı siparişleri düşüşe göre belirlendi. Yani, daha önce nasıl tahmin yapılıyorsa, yine aynı yöntemler uygulandı.
Ekonomide yaşanan canlılık, düşük kur, düşük kredi faizleri, tüketici güven endeksi gibi otomotivde talebi artıran kriterler hesaba katılmadı. Otomotiv pazarının derinlik kazandığı, son 5 yıllık satış ortalamalarında pazarın 600 bin adetlere çıktığı değerlendirilmedi. Otomotivde taşların yerinden oynadığı ve büyük değişim yaşandığı fark edilmedi. Otomotivin artık havadan sudan, sıcaktan, siyasetten etkilenmediği, tüketicinin ne referandumu, ne YAŞ krizini taktığı, sadece hesabına baktığı görülmedi.
Otomotiv sektörüne yön verenler fena halde yanıldı. Ancak, bu hesap hatası üzerinde durulmayacak ölçüde küçük değil. Yapılan pazar tahmini, 300 bin adet gibi oldukça yüksek bir farkla şaştı. Oransal olarak bakıldığında fark, yüzde 60'ı buldu.
Hesap hatası, sadece otomotiv firmalarını değil. Tüm ekonomiyi de olumsuz etkiledi. Yan sanayi, lojistik firmaları, bankalar, sigortacılar, otomotiv sanayi ile doğrudan ve ya dolaylı ilişkisi olan her sektör etkilendi. Çünkü onlar da planlarını, düşüşe göre yaptılar. Hesap şaşınca, talebi karşılamak için hazırlıksız yakalandılar.
Şimdilerde herkes canla başla hesap hatasını kapatmaya çalışıyor. Fabrikalar üretimi artıracak önlemler alırken, ithal markalar yurtdışına sipariş yağdırıyor. Herkes hata yapabilir. Ancak, duyduğum kadarıyla bazı patronlar, yöneticilerinden hesap sormaya hazırlanıyormuş.