Birçok kişin aklı, Kurban Bayramı'nın hafta içine gelmesiyle oluşan 9 günlük tatilde... Kimi Bodrum ve Antalya gibi sıcak yerlere gidecek. Kimi yurtdışına çıkacak...
Uzakları görmek isteyenler için bu tatil bulunmaz fırsat. Çünkü mesela bir Güney Amerika ülkesi olan Arjantin'e gitmek yuvarlak hesap bir gün sürüyor. Bir gün de dönüş; 7 gün...
Uzak yerler arasında elbette ABD de var. Uçaklarda yerler çoktan ayrıldı. Kiminin rotası Batı sahili (New York, Miami) olacak, kiminin Doğu sahili: Los Angeles, San Francisco...
Ve oralardan başka yerlere uzanacaklar. Mesela Los Angeles'a gidenler, fırsat bu fırsat kumar kenti Las Vegas'ı da görecektir.
Ancak ABD'ye gideceklerin heyecanına, hiç hesap etmedikleri bir heyecan daha eklendi. Şu sıralar sevinç ile endişeyi bir arada yaşıyorlar.
Endişenin kaynağı, ABD'deki bütçe krizi sonucu oluşan ve shutdown (işi durdurma, devre dışı kalma, kepenk indirme) denilen durum.
ABD bizim eyalet adını verdiğimiz devletlerden oluşuyor. Her eyalet memurunun maaşını kendi ödüyor. Bir de federal ('ulusal') bütçe var. Ve tabii ona bağlı yüz binlerce memur...
İşte bu federal bütçe, Kongre'den onay alamadı. Çünkü Demokratlar ile Cumhuriyetçiler anlaşamadı. Yani Başkan Obama şu anda kendi memuruna para veremiyor.
Havaalanları çalışacak mı?
Sonuçta zorunlu, acil, kritik işlerde çalışanlar haricindekiler ücretsiz izne çıkarılıyor.
ABD'ye uçacak Türkler merak içinde: Onlar gidene kadar bu bütçe işi çözülmezse ne olacak? Mesela havaalanından içeriye girebilecekler mi?
Evet girecekler. Çünkü gümrük kontrolü acil ve hayati işlerden sayıldığı için oradaki memurlar çalışıyor olacak.
Turistleri ilgilendiren bazı hizmetler ise kepenk indirmiş olacak. Bunlar arasında ilk göze çarpanlar, federal bütçeden maaş alan memurların işlettiği anıt, müze ve ulusal parklar... Birkaç tanesini sayalım:
New York'taki Özgürlük Anıtı.
Washington'daki Lincoln Anıtı.
San Francisco'daki Alcatraz Hapishanesi.
Smithsonian müzeleri.
Ulusal parklar.
Ben de bu vesileyle öğrendim: İçişleri Bakanlığı tarafından işletilen 59 ulusal park varmış ABD'de. Gezi programında ulusal park olan turistlerin hevesi maalesef kursağında kalacak...
"Acaba gideceğim yer bütçe krizinden etkileniyor mu" diye endişelenen tatilcilere, işletmenin internet sayfasına bakmaları öneriliyor.
Not: Bazı Amerikalılar bu shutdown olayına fena bozuluyor. Mesela bizim Ankara gibi bir bürokrat kenti olan Washington'daki restoran işletmecileri... Bazıları memurlara hesaplı menüler sunuyor. Buna karşılık Kongre üyelerinden daha fazla para kesiyorlar.
Öte yandan "krizi fırsata çevirmek" isteyenler de var. Mesela Hyundai firması hemen "Otomobilini şimdi al, kepenkler açılınca ödemeye başlarsın" kampanyasına girişti. Bakalım umduğunu bulacak mı?