Geçen yılın temmuz sonunda Berlin'de bir bodrum katındaki mütevazı atölyesine gittiğimizde hâlâ inanamıyorduk. Günümüzün bu en etkili ve de en tartışmalı çağdaş sanatçısı eylülde İstanbul'a mı geliyordu sahi? Bizde genellikle iş işten geçtikten, yıldızı söndükten, çoğu zaman da öldükten sonra kıymeti bilinirdi sanatçıların. Kimse en fiyakalı zamanında gelmez, getirilmez; akıl erse bütçe yetmezdi. O yüzden de gerçek olamayacak kadar müthiş bir durumdu bu. Sanatla siyasetin sınırlarını esneten, ikisi arasındaki ayrımı belirsizleştiren Çinli aktivist sanatçı Ai Weiwei tam bir süperstardı ve bu en parlak döneminde, evet bize geliyordu.
Eylül ayında Emirgan'daki Sakıp Sabancı Müzesi'nde açılan Ai Weiwei: Porselene Dair sergisi, şimdiye kadarkilerin en kapsamlı olanıydı. Kurulum aşamasında gözleri dolmuştu, öylesine içine sinmişti mekân ve yerleşim.
Çok beğenildi, çok konuşuldu, çok gezildi, çok selfie çekilindi, iki kere uzatıldı sergi. Ve İstanbul'a veda ettikten sonra da çok uzağa gitmedi Weiwei. Yine inanması güç ama bu defa Güneydoğu'ya 'akraba' ziyaretine geçti.
Sanatçının hem ibretlik hayat hikâyesinden, hem de el sanatları geleneği ve sanat tarihi yaklaşımından izler taşıyan özel bir seçki söz konusu bu defa. 4. Uluslararası Mardin Bienali ile eş zamanlı olarak Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi'ndeki Dilek Sabancı Sanat Galerisi'nde 29 Temmuz'a kadar gezilebilecek. Porselenin kültürel ve tarihi önemi ile bugüne dair mesajları taşıyabilme gücü büyüleyecek.
Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi'nin içinde bulunduğu yapı, II. Abdülhamid döneminde, Diyarbakır Valisi Hacı Hasan Paşa tarafından Süvari Kışlası olarak yaptırılmış. Uzun yıllar boyunca da bu şekilde kullanılmış. Tevellüt 1889. Mimarı, Sarkis Elyas Lole.
Sonraki yıllarda Jandarma Komutanlığı Askerlik Şubesi ve Jandarma Karakolu olarak da hizmet veren yapı, 1991-2003 arasında da vergi dairesi olarak sürdürmüş hayatını.
2000'lerin başında ÇEKÜL'ün (önayak olmasıyla buranın önemi ve onarım gereği gündeme gelmiş. Sakıp Sabancı'yla görüşülüp yardım talep edilmiş. Onun vefatından sonra da Sabancı Vakfı ve Sabancı Ailesi bunu yerine getirilmesi icap eden bir vasiyet olarak görmüş. 2006'da resmen başlamış restorasyon. Ziyarete açılışıysa 2009 Ekim'i...
Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi bugün Sabancı Vakfı'na bağlı ve özel müze statüsünde... Koleksiyonu, eğitim programları ve seminerleriyle zengin bir müzecilik ortamı sağlıyor, nefes aldırıyor. "Ne mutlu ki müzemiz açıldığından bu yana 700 binden fazla ziyaretçiyi ağırladı" diyor Dilek Sabancı. "Eğitim programlarıyla on binlerce Mardinli çocuğa ve gence kültür-sanat bilinci kazandırdı."
Buranın 49 yıllığına Sabancı Vakfı'na tahsis edildiğini de müjdeleyen Dilek Sabancı "Mardin, Mezopotamya'nın en görkemli şehirlerinden biri" diyor. Yeniden burada olmaktan, Mardin'e katkıda bulunmaya devam etmekten mutluluk duyuyoruz."
