Ankara... Devlet mezarlığı... Deniz Baykal'ın mezarının başında, "Affet bizi Deniz Bey, partiye sahip çıkamadık" diyen... Mezar taşını öperken gözyaşı döken... Bir eski CHP milletvekili... Eski bakan.
Mehmet Sevigen.

Deniz Baykal... 11 Şubat 2023'te vefat etti.
Dün... Ölüm yıldönümüydü.
Mehmet Sevigen... Filmi geriye sardı... Seneler öncesine gitti... Ağzından birkaç söz döküldü:
- Kemal Kılıçdaroğlu, Genel Başkan seçilince... Deniz Bey bize dedi ki: 'Sakın ha sakın ağzınızı açmayın... Eleştirmeyin... Partiye zarar verirsiniz...' Şimdi bakıyorum da, partiye zarar vermek için büyük bir yarış var.

***

Arena 2025

Yılmaz Ateş... Eski milletvekili... Eski TBMM başkanvekili.
Kılıçdaroğlu döneminde... Televizyonda... Aynı cümle içinde "CHP" ve "FETÖ" kelimelerini kullandığı için, savunması bile alınmadan partiden ihraç edildi. Ama hâlâ ölümüne CHP'li.

Ayaküstü sohbet... Dedi ki:
"Koskoca parti, iki büyükşehir belediye başkanının kariyer planlaması mücadelesi arenasına döndü... Yazık değil mi?"

***

Bir akil adam

Siyasete adanmış bir ömür... Siyasette ağarmış saçlar... 88 yaşında... Ununu elemiş ve eleğini duvara asmış bir saygın devlet adamı: Erol Tuncer.
Hayatı boyunca kimseye minnet etmemiş... Yalanı dolanı olmayan bir isim... Bagajında ne bir leke var ne de yük.

Milletvekilliği... Bakanlık... Parti meclisi üyeliği... Merkez Yönetim Kurulu üyeliği... Genel sekreter yardımcılığı... Tertemiz bir kariyer.
12 Eylül 1980 darbesinden sonra 11 yıl kapalı kalan CHP'nin yeniden açılması hareketini yürüten kurulun başkanı.
Yılların dostu... Sohbet ettik... "Söylenecek çok şey var" dedi. Ama... Söylemedi.
Sadece... "Partimin morale ihtiyaç duyduğu şu anda eleştiri yapmayı doğru bulmuyorum... Türkiye'nin CHP'ye ihtiyacı var" demekle yetindi.

***

Hayırlı olsun

Ekrem İmamoğlu... İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı... Ve... CHP'nin cumhurbaşkanı adayı.

Mansur Yavaş... Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı... Ve... CHP'li bağımsız cumhurbaşkanı adayı... Yakın çevresi... Kozmik odası... 100 bin imza ile bağımsız aday olması yönünde telkinde bulunuyor.
Ortada ne seçim var ne de sandık... Ama... Durum bu. Ne diyelim? Vatana, millete, CHP'ye hayırlı uğurlu olsun.

***

Gömleğin ilk düğmesi

Meşhur sözdür... Gömleğin ilk düğmesi yanlış iliklenirse, diğer düğmeler de yanlış gider.
Askeri bir deyimdir:
"Yığınakta yapılan hata, savaşın sonuna kadar devam eder."
Cumhuriyet Halk Partisi... Cumhurbaşkanlığı konusunda... Kemal Kılıçdaroğlu döneminde ilk düğmeyi yanlış ilikledi... Yığınakta hata yaptı.
Bugün... Aynı yanlış... Aynı hata devam ediyor.

***

Protokol... Ve disiplin

Kamusal alanda... Siyasette... Parti içinde... Bir protokol vardır.
En önde kim duracak? Protokolde kimin yeri neresi? Hepsi bellidir.
CHP'de... Hele de kurultay sonrası dönemde...
Protokol kimin umurunda? Resmi protokolde gerilerde yürümesi gerekenler...
Bakıyorsunuz... Neredeyse, genel başkanın önünde yürüyecekler.
Disiplin, sadece askerlerin, polislerin uyacağı bir kural değildir. Siyasi partide de disiplin gereklidir.
CHP'de, "parti içi disiplin olduğunu" söyleyen parmak kaldırsın.

***

Nokta

İsmet İnönü... CHP Genel Başkanlığı'na hazırlandığı dönemde Bülent Ecevit... Süleyman Demirel... Turgut Özal... İstişareye... Danışmaya önem veren liderler.

1965... Genç Demirel'in ilk başbakanlık dönemi. Danıştığı isimler arasında Turgut Özal vardı... Sonra Başbakan, Cumhurbaşkanı olan Özal.
Naim Talu vardı... Sonra başbakan oldu.
İhsan Sabri Çağlayangil vardı... Dışişleri Bakanı, Cumhuriyet Senatosu Başkanı, Cumhurbaşkanı Vekili oldu.
"CHP'nin danışmanları kimler? Danışmanlık kurumu var mı? İşliyor mu?" diye sormuyoruz.
Cumhurbaşkanı adaylığı olayı... Süreci... Ve yaşananlar... Böyle bir soruyu gereksiz kılıyor.

***

İstişare

Arapça kökenli bir kelime... Müşavere de öyle... Siyasetin olmazsa olmazı.
Farklı görüşlere kulak vereceksin... Başkalarının düşüncelerini dinleyeceksin... Danışacaksın. Ve sonra değerlendirip kararını vereceksin.
Selçuklu'da... Osmanlı'da... Divan var.
Yine Osmanlı'da Meşveret Meclisi var... Şûra var.
Daha gerilere gidersek... Hun İmparatorluğu'ndan bu yana... Kurultay... Toy... Şûra... Meşveret var.
Meşhur söz... "Akıl, akıldan üstündür."
Bir diğer söz... "Danışan dağı aşmış, danışmayan düz yolda şaşmış."
CHP yönetimi, galiba parti içi çekişmeyi, didişmeyi istişare sanıyor.

***

Kanunname

Fatih Sultan Mehmed, İstanbul'u fethettikten sonra bir "Teşkilat Kanunnamesi" yayınladı: "Kanunname-i Âl-i Osman."
Kanunnameden bir alıntı:
"..........umuru saltanatı Vezir-i Azam sair vüzera ile ve defterdarlarım ile müşaveret ideler."

***

Nizamülmülk

Büyük Selçuklu İmparatorluğu başveziri. Siyasetname diye bilinen eserin yazarı. Siyaset bilimci... Devlet adamı.
Diyor ki:
"Meselelere dair istişare eylememek, kişinin muhakemeden yoksun ve başına buyruk olması alametidir."

***

Büyük lider

Büyük Atatürk... Kurtuluş Savaşı'nda... Ve sonrasında... Siyasi hayatı boyunca... İstişareye büyük önem vermiştir. Kimlerle istişare ettiğini, kimleri dinlediğini yazmaya kalksak... Yerimiz yetmez.