Algıda seçicilikten mi oluyor bilmiyorum ama son zamanlarda sokaklarda, kıyılarda, denizde, ormanda en çok plastik su şişeleri görüyorum.
Benim içim acıyor. Doğaya karışmasının yüz yıllar aldığını bile bile, herkese ulaşacak farkındalık kampanyaları yapılsa da çöpleri olur olmaz her yere atanların sanki sayısı da artıyor sanki. Oysa ki çöpleri ayrıştırmak bir yana plastikleri en azından çöp kutularına dahi atmak hiç zor değil.
Peki bu plastik şişeleri geri dönüşüme gönderirsek Türkiye neler kazanacak?
İşte Sabah Gazetesi olarak son yaptığımız Uşak seyahati bu anlamda da benim için çok değerliydi. Uşak Belediye Başkanı Nurullah Cahan ile şehri dolaşırken, "Dünya ve Türkiye kirletiyor, Uşak temizliyor" cümlesini sıklıkla kullandı ki haksız da değil. Çünkü Türkiye'nin başta tekstil ve plastik olmak üzere en büyük geri dönüşüm tesisleri Uşak'taki organize sanayi bölgesi içinde yer alıyor.
Öğreniyorum ki Uşak, yıllık ortalama 75 bin ton rejenere iplik üretimi ile sektörde yüzde 75'lik gibi büyük bir paya sahip. Konfeksiyon üretiminde ortaya çıkan tekstil teleflerini ipliğe dönüştüren Uşak sonra bu ipliklerin yüzde 35'ini de ihraç ediyor, geri kalanını da ülke genelinde başta kumaş, halı ve kilim olmak üzere üretimde yeniden kullanıyor.
Plastik pet şişelerin pek çok yeni üründe, kiminin kasa üretiminde kiminin de iplik üretiminde yeniden kullanıldığını görmek için Uşak'taki bir kaç geri dönüşüm sanayi tesisini de dolaştık. Ekonomi Bakanlığı'nın Uşak ili verilerine göre, Türkiye'deki geri dönüşümden ortaya çıkan 104 bin 500 ton polyester elyafın 35 bin 200 tonu Uşak'ta üretiliyor. Uşak'ta geri dönüşüme giren pet ve lastik miktarı da yıllık 67 bin tonu buluyor. Tekstil teleflerinin geri dönüşümü de hem Uşak hem de Türkiye ekonomisinde önemli bir yer tutuyor.
Uşak Ticaret ve Sanayi Odası verilerine göre, günlük yaklaşık 1200 ton sanayi tekstil atığı geri dönüşümle çevreye zarar verici madde olmaktan çıkartılıyor ve sektöre elyaf ve sonrasında iplik olarak giriyor.
Geri dönüşüm tesislerinin yöneticileri, kullanılmış pet şişelerin toplanmasında en çok çöp toplayıcıların faydasını gördüklerini söylüyor. Çünkü genel olarak ülke genelinde çöpler evlerde ayrıştırılmadığı için çöp içerisinden sonradan çıkartılmasının mümkün olmadığını söylüyor.
Bugün "Dünya Çöp Toplama Günü"nde tüm Türkiye genelinde çöp toplama kampanyası yapılıyor. Farkındalık yaratmak için harika bir kampanya. Bir de bu çöpleri toplarken, başta plastik, cam ve kağıt olmak üzere çöpleri ayrıştırma konusunda bilinç yaratabilirsek, daha çok plastiği geri dönüşüme göndermeyi başarabilirsek, sanırım tasarrufun çok önemli olduğu bugünlerde Türkiye için en hayati konulardan birinde önemli bir adım da atmış olacağız.
Ne dersiniz? Üstelik hazır Uşak gibi organize sanayi bölgelerinde bu konuda kümelenmiş illerimiz varken daha ne duruyoruz?