Psikiyatrist Dr. Nihat Kaya, uçuş korkusu yaşayanlar için sorularımızı yanıtladı:
* Ekonomik kriz dönemlerinde bazı fobilerin arttığı söyleniyor, uçak fobisi de bunlardan biri mi?
Ekonomik kriz; kişilerin alıştıkları yaşam satandartlarından, davranışlarından bazılarını değiştirmeleri, yeni davranışlar geliştirmeleri demektir. Bu da biyo-psiko-sosyal bir organizasyon olan insanda stres yaratır. İnsan adaptasyon yeteneği yüksek bir canlı olmasına rağmen, kolaycı ve hazırcı bir tabiata da sahiptir. Ekonomik, siyasi-sosyal krizler, doğal afetler, savaş ve terör ortamları ruhsal travmalara yol açar. O ortamda olmasak dahi, medyadan olanları izlemek de; hassas insanlarda aynı etkiyi yaratır. Bu nedenle anksiyeteli, fobiye yatkın kişilerde, ekonomik ve diğer kriz dönemlerinde; uçak fobisi de dahil her türlü fobi artabilir.
KAZALAR FOBİYİ ARTIRIR
* Bambaşka bir sorun, örneğin bir araba kazası yaşayan ya da yakınını aniden bir hastalık ya da kaza sonucu kaybeden birinde uçuş korkusu belirebilir mi? Yoksa zorlu uçuşlardan sonra mı bu korku ortaya çıkar?
Kendisinin kaza, hastalık yaşamasının yanı sıra, bir yakınının ya da sevdiği birinin benzeri bir durum yaşaması da kişiyi sarsar. Evhamlı, titiz, bedenini aşırı dinleyen, normal duyumları dahi hastalık olarak algılayan, başkalarının sağlık sorunları ve felaket yaşantılarından aşırı etkilenen, aşırı duygusal, sevdiklerine aşırı bağlı, mükemmeliyetçi kişilerde fobi gelişebilir. Kontrolcü, herkesten kendisi gibi olmayı bekleyen, duygularını içinde yaşayan, alıngan, aşırı verici davranan, aynı oranda karşılık göremeyince çok sarsılan, ailesinde benzeri özellikler bulunan kişiler de fobiye yatkındır. Yukarıdaki özelliklere sahip olanlar, anksiyeteli paniğe-fobiye yatkın kişilerdir. Kaygı düzeyini artıran her olay uçuş fobisine zemin hazırlayabilir. Hafif fobiklerde ise fobinin şiddetini yükseltebilir. Gelelim bu fobinin uçak kazalarıyla ilgisine... Uçak kazaları, hafif uçak fobisi olup da buna rağmen uçağa binenlerin büyük çoğunluğunun fobisi artırır ve bu insanlar uçağa binmemeye başlarlar. Hiç uçağa binmemiş fobiklerin ise fobilerini pekiştirir. Ayrıca zorlu, aşırı türbülanslı uçuşlardan sonra da kaygılı insanlarda uçuş fobisi ortaya çıkabilir.
