Mali Kural'ın formülündeki son eksikler de giderildi. Reel büyüme yüzde 5, genel yönetim açığının gayrisafi milli hasılaya oranı yüzde 1 olarak hedeflendiği açıklandı. Merakla beklenen katsayılar da belirlendi. Hem büyüme hem de açık için 0.33 olarak duyuruldu. Bu şu anlama geliyor; Orta vadede (3 yıl) kamu açığını yüzde 1'e indirirken yüzde 5 büyümeyi hedefleyeceğim.
Açıklanan rakamlar konulan hedefler olumlu yankı buldu. Konuştuğumuz uzmanlar rakamları gerçekçi buluyor. Bu rakamlar üzerine inşa edilen hedefler herkesin bu formüle güvenini sağlayacağını düşünüyorlar. Basın toplantısında Bakan Babacan'ın gelen sorulara açıkça yanıt vermesi çok olumlu bir adımdı. Mali Kural'ın yasalaşması ve uygulamaya geçişle birlikte soru işaretlerinin sayısı hızla azalacaktır. Ancak benim de kafama takılan soru işaretlerini sizlerle paylaşmak istiyorum.
İlk soru bilinmeyenler... Şöyle açıklayayım: Diyelim bir havuzunuz var. Bunun içine bütçenizi (merkezi bütçe), belediyelerin dengesini, döner sermayelerin gelir giderini, işsizlik sigortasında biriken paraları koyuyorsunuz. Alt alta toplama sonucu çıkan rakamı (eksi açık demek) 'milli gelirin yüzde 1'ine düşüreceğim' diyorsunuz. Havuzda bilinmeyen rakamlar var. Mesela mahalli idareler... Ana hatlarıyla rakam var ancak detay bilgi yorumu engelliyor, engelleyecek.
Hesap verilebilirlik de eleştiriliyor. Aşağıda uzmanların Sayıştay denetimi, Maliye'nin 3 aylık raporlarla izlemesine yönelik eleştirileri var. Tekrar olur diye girmiyorum.
Mali Kural parametrelerinin Bakanlar Kurulu'nun kararıyla değiştirilebilecek olması da bir diğer soru işareti. Konuştuğum ekonomistlerde müdahale kapısının açık bırakılmasının kuralın ikna ediciliğini sorgulatabileceği endişesi yaratmış.
En önemlisi ise mali kuralın borç stoku ya da faiz dışı fazlayla ilişkilendirilmemesi. Düşünce şu; bütçe açığı içinde bir kerelik gelirler de (özelleştirme, vergi cezası) var. Bu durumda yapısal zayıflıkları arka plana itebilir. Ayrıca bütçe uyarlamasında gelir artışıyla mı harcama azaltarak mı yapılacağı henüz belirsiz.
