Böbreğin yapısını incelediğimizde, dış kenarları dışbükey şeklinde ve iç kenarları da içbükey görünümdedir. Bu nedenle fasulyeye benzemektedir. Ayrıca dıştan kesit alındığında 3 bölümde incelenmektedir. Böbreğin işleyişini sağlayan temel hücrelere nefron adı verilmektedir. Ayrıca böbreğin içerisinde birçok idrar kanalı bulunmaktadır. Bu nedenle vücudun işleyişi konusunda oldukça önemli bir organdır. Böbreğin görevleri ve özellikleri – böbrek nerede bulunur, nasıl çalışılır ve ne işe yarar? Sorusunun cevabı yazımızda…
Böbreğin Görevleri
Böbreğin görevi pek çok kişi tarafından bilinmemektedir. Aslında vücut için oldukça önemli bir organ konumundadır. Bunun nedeni insanın yaşamını devam ettirmesi için gerekli kanın temizlenmesinde görev almaktadır. Ayrıca geri emilim olayları sayesinde kandaki besin-su oranını da normal seviyelere getirmektedir. Bunun gibi daha birçok böbrek görevi bulunmaktadır.
Böbrek; kabuk, öz ve havuzcuk bölümlerinden oluşmaktadır. Özellikle havuzcuk kısmı oldukça önemlidir. Çünkü bu kısımda kanın temizlenme işlemi gerçekleştirilir. Böbrek aynı zamanda boşaltım sisteminin en önemli organıdır. İdrar oluşumunda ve kandan zararlı atıkların uzaklaştırmasında görev almaktadır. Bu bağlamda böbreğin tüm görevleri şöyledir:
- Vücuttaki kanı, içerisinde barındırdığı özel kanallar sayesinde temizleyerek idrar oluşturma görevi bulunmaktadır.
- Kanı süzerek içerisindeki zararlı maddeleri kandan uzaklaştırır ve idrar yoluyla bu maddelerin atılmasını sağlamaktadır.
- Böbreğin bilinmeyen bir faydası da kanın asit-baz dengesini ayarlamasıdır.
- Böbreğin aslında asıl amacı kandaki üre dengesini sağlamaktır. Üre aslında amonyağın insanlardaki en zararsız halidir. Bu nedenle karaciğerde amonyak üreye çevrilir ve kanla taşınarak böbreklere gelir. Fazla üre ise böbrekle birlikte idrar yoluyla vücuttan uzaklaştırılmaktadır.
- Vücudun önemli dengelerinden birisi de su ve mineral dengesidir. Bu bağlamda bazı hormonlarla birlikte havuzcuk bölümündeki idrar toplama kanallarından su emilimini gerçekleştirir ve aynı zamanda fazla tuzu idrara vermektedir. Bu sayede vücutta su-tuz dengesi sağlanmış olmaktadır.
- Kan plazmasının ozmotik basıncı, hücrelerin kandan faydalanabilmesi için oldukça önemlidir. Bu bağlamda kanın osmotik basıncını da ayarlamaktadır.
- Bazen olumsuz şartlar altında uzun süre açlık yaşanabilmektedir. Bu tarz durumlarda böbrek karbonhidrat dışındaki yakıtlardan yani amino asit ve gliserol gibi maddelerden glikoz sentezi yapmaktadır.
- Böbrek ayrı bir salgı bezi olarak da görev yapar. Bunun nedeni ise alyuvar yapımını sağlayan çok önemli bir hormon olan eritropoetini üretmektedir.
