Herkese merhabalar.
İdilika'nın Mutfağı bugün Sakarya'ya konuk oluyor. Ülkemizin hemen hemen her şehrinde olduğu gibi, Türk kültürü açısından Sakarya mutfağındaki zenginliğin temelini, aldığı yoğun göçler oluşturmaktadır.
Sakarya; Manavlar, Yörükler, Kafkasya halklarından, Çerkesler, Abhazlar, Acaralı Gürcü, Mohti Lazlar, Hemşinliler, Kırım Tatarları, Balkanlar ve Rumeli göçmenleri, Boşnak, Arnavut, Pomak, Sırp ve Bulgaristan ile Yunanistan'dan göçen Muhacirler ile adeta karma bir şehirdir. Doğu Karadeniz'den gelen Karadenizliler, Abdallar, Romanlar, az miktar da olsa Rum, Ermeni ve Arap'ın da yaşadığı çok geniş kültürleri içinde barındıran bu şehir, dolayısıyla çok kültürlü bir yapıya sahiptir. Bu, şehre özel yapılan 900'den fazla yemek türünün ortaya çıkmasının da bir göstergesidir.
Sakarya'nın yöresel yemekleri denilince aklımıza ilk önce ıslama köfte geliyor olsa da, yapımının meşakkatli olmasından dolayı, başka bir gün köşemde ayrıca bu konuya değineceğim.
Diğer yandan Sakarya'nın en meşhur yemeklerinden biri olan dartılı keşkek ve sütlü kabak tatlısını bugün sizler için mercek altına alıyorum...
Dartılı Keşkeğin yeri ayrı
Yurdumuzun birçok yöresinde
yapılan keşkeğin, Sakarya yemek kültüründe
ayrı bir yeri bulunmaktadır.
İlde özellikle düğünlerde yapılan özel günlerin vazgeçilmez yemeği olan keşkek; ağır, hatırlı misafirlere yapılan özel bir yemektir. Herkesin yapamadığı keşkek, yemek olarak ayrı bir ustalık ve maharet gerektirmesi nedeniyle de oldukça önemlidir. Özellikle düğün, sünnet yemeklerinde koca kazanlarda pişirilir. Ayrıca birçok hastalığa da şifa olduğu söylenmektedir.
Bu yörede genç kızlarımız ve delikanlılarımız 'Senin keşkeği ne zaman yeriz?' sözlerini bir hayli duymaktalar yani keşkek bir bakıma düğünü anlatmak için kullanılır. Türkiye genelinde yapılan bir yemek olmasına rağmen Sakarya'da farklı olarak, büyükbaş hayvan yerine sadece tavukla yapılmaktadır.
Kabağın en sütlü hali
Türkiye'nin en tatlı ve kaliteli
kabakları Sakarya'da yetiştiği için
yöresel tatlar arasına giren sütlü kabak
tatlısının önemi büyüktür. Bu tatlının
diğer illerde yapılan kabak tatlılarına
göre tek farkı süt ile yapılmasıdır.
Sakarya'nın adeta kültürünü yansıtan bal kabağının tatlısını bir defa yiyenler bir daha vazgeçemiyorlar.
Bu tatlının üzerine serpiştirilen Hindistan cevizi veya ceviz ile günlük enerji ihtiyacınızı karşılayabilir, besin değeri yüksek olan cevizle enerji depolayabilirsiniz.
İçerisinde bulunan süt nedeni ile tatlınız size ağır gelmeyecektir.
İsteğinize göre tarçınla da süsleyebilirsiniz.
Bugünlük benden bu kadar. Bana istediğiniz zaman idilikaninmutfagi@ sabah.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
Mutlu sofralarda buluşabilmek dileği ile...
Dartı ne demek?
Sakarya'da üretilen sütün kaynatılmadan önce yağının alınarak kaymak haline getirilmesi sonucunda, ortaya çıkan kaymağın kavrulmuş haline dartı diyebiliriz. Yapımı çok kolaydır. Kahvaltıda ekmeğinize sürerek ya da makarnalarınıza çok yakışacak bir sos olarak da kullanabilirsiniz. Kahvaltılarınızda bir kere denerseniz bir daha vazgeçemeyebilirsiniz. Süt kaynatılmadan bir süre bekletilir. Daha sonra üzerinde oluşan yağlı tabaka alınarak bir tencerede biriktirilir. Tencere içindeki hafif yağlı tabaka ocakta (hafif ateşte) kırmızılaşıncaya kadar kaynatılır. Pırtık pırtık bir şekil alınca ateşten alınır. Bir kap içine boşaltılarak donması beklenir. Yağlı bölüm üstte, tortu altta kalacak biçimde donan malzeme; kahvaltılarda ve makarnalarda sos olarak kullanılır. Dartı, keşkek yapımında da kullanılır.
DARTILI KEŞKEK
Dartı
1 adet bütün tavuk
500 gr. aşurelik buğday
1 orta boy soğan
6 su bardağı su
2 yemek kaşığı tereyağı
Karabiber
Kırmızı toz biber
Tuz
Yapılışı: Keşkek yapılmadan bir gün önce buğdayı akşamdan ıslatıp kabarmasını sağlamalıyız. Ertesi gün ise, hazırlanan tavuğu yaklaşık 1.5 saat yumuşayana kadar suda haşlıyoruz. Tavuk haşlandıktan sonra bir kepçeyle tencereden alıyoruz. Diğer tarafta akşamdan hazırlanan buğdayı tavuk suyuna atıyoruz. Biriki kez tahta bir kaşıkla çevirerek kaynatıyoruz. Suyu az ise üzerini bir parmak örtecek kadar su ilave ediyoruz ve yeterince tuz ekliyoruz. Ilınmış olan tavuğu kemiklerinden ayırıyoruz. İnce ince didikliyoruz ve küçük parçalar halinde kaynatılan buğdayın içine atıyoruz. Kaynatılan malzemeyi tahta kaşıkla ezerek buğdayla etin birbirine yedirilmesini sağlıyoruz. Koyulaştığı zaman servis tabağına alıyoruz. Diğer tarafta bir tavanın içinde tereyağını eritiyoruz. İçine hazırladığımız dartı, kırmızı ve karabiberi koyuyoruz. Hazırladığımız keşkeğin üzerine döküp sıcak olarak servis yapıyoruz.
SÜTLÜ KABAK TATLISI
500 gr. bal kabağı
2 su bardağı süt
1.5 su bardağı şeker
Yapılışı: Kabağı dilim dilim kesiyoruz. Kabuklarını soyup küp küp doğrayıp yıkadıktan sonra yıkama suyuyla birlikte ezilecek kıvama gelene kadar haşlıyoruz. İyice ezilen kabak dilimlerini blenderdan geçiriyoruz. Muhallebi kıvamına gelinceye kadar karıştırarak süt ilave ediyoruz. Şekerini de kattıktan sonra karıştırarak kaynatıyoruz. Kaynayan sütlü kabak tatlımızı kaselere bölüp servis ediyoruz.
