Erzurum'un sembol yapılarından biri olan Çifte Minareli Medrese, Masterchef Türkiye'nin son bölümüyle araştırılan tarihi mekanlar arasına girdi. Selçuklu mimarisinin eşsiz örneklerinden biri olan bu yapı, Çifte Minareli Medrese nerede, kime ait, kaç yılında yapıldı gibi sorularla inceleniyor. Türk İslam mimarisinin motifleriyle donatılan bu eşsiz yapıya ilişkin merak edilenler, Çifte Minareli Medrese tarihi ve özellikleri haberimizde.
ÇİFTE MİNARELİ MEDRESE NEREDE?
Erzurum şehir merkezinde yer alan Çifte Minareli Medrese; Erzurum Ulu Camii bitişiğindeki alanda, Erzurum Kalesi ve Saat Kulesi ile karşı karşıya bir konumda yer almaktadır.
ÇİFTE MİNARELİ MEDRESE KİME AİT?
Selçuklu döneminde yapılan bu eserin inşasına 1253 yılında başlanmıştır. Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad'ın kızı Hüdâvent Hatun tarafından 1253 yılında yaptırılmış olan bu tarihi yapı, Anadolu'nun en büyük sanat şaheserlerinden biridir. Hüdâvent Hatun'dan dolayı "Hatuniye Medresesi" olarak da adlandırılır.
ÇİFTE MİNARELİ MEDRESE ÖZELLİKLERİ
Erzurum'da bulunan kümbetlerin en büyüğüne sahiptir. Eser, her biri 26 metre yüksekliğindeki rengarenk çinilerle süslü çift minareden ismini almıştır. Avlulu, 2 katlı, 4 eyvanlı olup, 37 oda ve bir camiye sahiptir. 1.824 m²'lik (38m x 48 m) bir alan üzerine kuruludur. Açık avlulu medreselerin Anadolu'daki en büyük örneğidir. Günümüzde kısmen tahrip olmuş görünümlü, 16 oluklu, firuze renkli çini kakmalı tuğladan yapma minarelerin kürsüleri dikkat çekicidir. Taçkapının iki yanından yükselen silindirik minareler, tuğla ve mozaik çiniler ile süslenmiştir. Çinilerle süslü minarelere "Allah", "Muhammed" ve ilk dört büyük halifenin isimleri de işlenmiştir. Taç kapıyı çeviren bitki süslemeleri, kalın silmeli panoların içindeki "ejder", "hayatağacı", "kartal" motifleri cephenin en gösterişli bölümüdür.
ÇİFTE MİNARELİ MEDRESE MİMARİSİ
Taç kapının sağında ve solunda iki yönlü olmak üzere dört adet kabartma bulunmaktadır. Sağdakinde çift başlı kartal panosu yer almaktadır. Çifte Minareli Medrese mimarisinin ilk öne çıkan unsuru özelliğindeki geometrik süslemeler; en fazla avludaki sütun gövdelerinde, öğrenci odalarının kapı silmelerinde, eyvanların ön cephelerinde yer alır. Taç kapıda, avlu sütunlarını birbirine bağlayan kemerlerin yüzeylerinde ve kümbetin iç kısmında bitkisel süslemeler mevcuttur. Ön dış cephede yer alan tamamlanmış hayat ağacı ile kartal motiflerinin bir arma olmaktan çok, Orta Asya, Türk inanışı kapsamında, güç ve ölümsüzlüğü ifade ettiği düşünülür. Zemin katta on dokuz, birinci katta ise on sekiz oda bulunmaktadır. Girişin batısındaki kare mekânın vaktiyle mescid olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Zemin katın revakları kalın sütunlar üzerine oturmaktadır. Sütunların çoğu silindirik, dördü de sekizgen gövdeye sahiptir. Odalar beşik tonozla örtülüdür. Medresenin ikinci katı dört eyvan arasında, dört bağımsız grup şeklinde dizayn edilmiştir. Birinci kata inilmeden bir diğer bölüme geçmek mümkün değildir. İkinci kattaki hücreler (odalar) da alt kattakiler gibi dikdörtgen şeklindedir. Kırma taşlarla yapılmış, beşik bir tonuzla örtülüdür. Alt kattaki kapıların üst kısmında yer alan değişik şekiller üst kat kapılarında yoktur.
