Tasavvufta bilme mertebelerinin temelde 3 seviyeye ayrıldığı bilinir. Bu mertebeler genel olarak "Hamdım, piştim, yandım." sözüyle de ilişkilendirilir. Hakka'l yakin kavramı da doğru bilginin hangi seviyesini temsil ettiği pek çok kişi tarafından sorgulanan bir sözcük öbeğidir. Dolayısıyla bu kavramla ilişkili olan hakkal yakin ne demek, tasavvufta ne anlama gelir gibi sorulara İslam düşünce tarihi kapsamındaki bilgilere göre yanıt verilmelidir.
Hakkal yakin kavramının ne ifade ettiği üzerine açıklama yapılırken tasavvuf ve İslam dini ile ilişkili olan bilgiler dikkate alınmalıdır. Çünkü İslam düşünce tarihinde doğru bilgi olarak nitelendirilen hususların kesinlik derecelerinin mevcut olduğu görülür. Bu dereceler ise ilme'l, ayne'l ve hakka'l sözcükleri ile belirtilir. Yapılan bu açıklamalardan yola çıkıldığı zaman yakin sözcüğünün de doğru bilgi anlamına geldiği söylenebilir. Yine bu bağlamda hakka'l yakin sözcüklerinin doğru bilginin hangi kesinlik derecesini temsil ettiği açıklanmalıdır. İslam düşünce tarihinde hakka'l yakin iç duyu ve iç tecrübe ile insanda meydana gelen en kesin bilgiyi temsil eder. Dolayısıyla bu kavramın İslam dininde kesinlik derecesi en yüksek olan doğru bilgiyi nitelediği belirtilmelidir.
İslam düşünce tarihinde yakin sözcüğü ile doğru bilginin ifade edildiği ve bunun da 3 ayrı sözcükle nitelendirildiği görülür. Hakka'l yakin kavramı da bu bağlamda kesinlik derecesi en yüksek olan doğru bilgiyi temsil etmek için kullanılır. Bu kavramın tasavvuftaki yerinin detaylı bir şekilde açıklanması ise hakka'l yakin sözcük öbeğinin daha net anlaşılmasını sağlayacaktır. Dolayısıyla hakka'l yakin kavramının tasavvuftaki yerine yönelik açıklamalar aşağıdaki gibi detaylandırılmalıdır:
