Ayetlerin, hadislerin sadece zahiri yönü ile ilgilenen kişiler için taklidi iman terimi tercih ediliyor. Tahkiki iman ise belirli bir araştırma yaparak, elde ettiği delillere bağlı olarak iman eden kişiler için kullanılıyor. Tahkiki iman nedir, taklidi iman ne demek? İşte konunun detayları!
Tahkiki İman Nedir?
Şuurlu iman olarak da bilinen tahkiki iman; kişinin bilgiye, araştırmaya yönelmesi ve bu sayede iman direncini kuvvetlendirmesine deniliyor. Bu nedenle taklit seviyesinden tahkik seviyesine çıkılması gerekiyor. Tahkiki iman için şu şekilde örnekler bulunuyor:
- Başkalarını taklit etmeden, ihsan ile ibadet etmek
- Kur'an-ı Kerim'i uzunca, tefekkür ederek okumak
- Dini konularda araştırma yapmak.
Taklidi İman Nedir?
Taklidi iman; kişinin herhangi bir delile, araştırmaya dayanmadan çevresindeki insanlardan görerek, öğrenerek iman etmesine deniliyor. İslam ulemasının çoğunluğuna göre bu tür iman geçerli olarak sayılıyor.
Yine de kişi, imanını akli ve dini delillerle sağlamlaştırmadığı için sorumlu olarak görülüyor çünkü taklidi iman, inkarcı kimselerin ileri süreceği ifadelerle sarsıntıya uğrayabiliyor.
Tahkiki İman Hakkında Ayetler
- ''Rablerine olan derin saygılarından dolayı sorumlu davrananlar Rablerinin ayetlerine inananlar Rablerine ortak tanımayanlar verdiklerini, rablerine dönecekleri inancından dolayı kalpleri ürpererek verenler işte bunlar iyiliklere koşup bu uğurda yarışırlar.'' (Müminun 57-61)
- ''İmanlarını bir kat daha arttırsınlar, diye müminlerin kalplerine güven indiren O'dur. Göklerin ve yerin orduları Allah'ındır. Allah bilendir, her şeyi hikmetle yapandır.'' (Fetih 4)
- ''İnanıp iyi işler yapanları da içinde ebediyen kalmak üzere girecekleri, zemininden ırmaklar akan cennetlere sokacağız. Orada onlar için tertemiz eşler vardır ve onları koyu (tatlı) bir gölgeye koyarız.'' (Nisa 57)
- ''Elif, Lam, Mim. Bu, kendisinde hiçbir şüphe olmayan ve muttakiler için yol gösterici bir kitaptır. (O muttakiler) ki gayba inanırlar, namazlarını kılarlar ve kendilerine rızık olarak verdiklerimizden infak ederler. Sana indirilene ve senden önce indirilene inanırlar. Ahirete de kesinlikle inanırlar. İşte Rabb'lerinin hidayeti üzerinde olanlar ve felaha erenler onlardır.'' (Bakara 1-5)
- "Asra yemin olsun ki insan ziyandadır. Ancak iman edip salih amel işleyenler, birbirlerine hakkı tavsiye edenler ve sabrı tavsiye edenler müstesna." (Asr Suresi)
- "İnsanlar sadece 'iman ettik' demekle hiç sınanmadan bırakılacaklarını mı sandılar?" (Ankebut 2)
