Ziya Paşa'nın hayatı, sadece edebi kimliği ile değil, aynı zamanda devlet adamı olarak da önemlidir. Tanzimat döneminin getirdiği yeniliklere açık bir zihniyetle, Osmanlı toplumunu çağdaş dünyayla buluşturma çabası içinde olmuştur. Ziya Paşa sözleri – Ziya Paşa'nın şiirlerinden ve kitaplarından alıntılar ile tarihe geçen sözleri dilin güzelliği, düşünsel derinliği ve toplumsal meselelere duyduğu hassasiyetle ön plana çıkar.
Ziya Paşa Sözleri
- Aslolan o'nun varlığı deyip kendilerini avutuyorlar.
- Lanet olsun o mala ki, tahsiline onun ya din ola ya ırz ya namus ola âlet.
- Erbab-ı kemali çekemez nakıs olanlar / Rencide olur dide-i huffaş ziyadan.
- İncinmemek istersen eğer mülk-i fenada / Bir kimseyi incitmemeğe hasr-ı meram et
- İnsana sadakat yakışır görse de ikrah / Yardımcısıdır doğruların hazreti Allah.
- Nush ile uslanmayanı etmeli tekdir / Tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir.
- En ummadığın keşfeder esrar-ı derunun / Sen herkesi kör, alemi sersem mi sanırsın.
- Afv ile mübeşşer midir eshâb-ı meratib;Kânun-i cezâ âcize mi hâs demektir.
- Bi-baht olanın bâğına bir katresi düşmez; Bârân yerine dürr-ü güher yağsa semâdan.
- İç bade güzel sev var ise akl-u şuurun; Dünya var imiş ya ki yok olmuş ne umurun.
- Kalkın ey Fellah-ı Vatan dediler, kalktık; Herkes oturdu biz ayakta kaldık.
- Zannetmeyin ki ben Amasya'da paşalık yaptım; Gördüğüm yetimleri babalık yaptım.
- Vefasızın meclisinde bade içilmez.
- İslâm imiş devlete pâ-bend-i terakki; Evvel yoğ idi işbu rivâyet yeni çıktı.
- Hak söyleyen evvel dahi menfûr idi gerçi. Hainlere ammâ ki riâyet yeni çıktı.
- Sâdıkları tahkîr ile red kaaide oldu. Hırsızlara ikram ü inayet yeni çıktı.
- Sirkat çoğalıp lâfz-ı sadakat modalandı. Nâmus tamâm oldu hamiyyet yeni çıktı.
- Milyonla çalan mesned-i izzette ser-efrâz. Birkaç kuruşu mürtekibin câyi kürektir.
- Bed-maye olan anlaşılır meclis-i meyde. İşret, güher-i âdemi temyize mihenktir.
- Bed-asla necabet mi verir hiç uniforma. Zer-dûz palan ursan eşek yine eşektir.
- Yaktı nice canlar o nezaketle tebessüm. Şîrin dahi kasd etmesi câna gülerektir.
- Allah'a sığın şahs-ı halimin gazabından. Zîrâ yumuşak huylu atın çiftesi pektir.
- Pek rengine aldanma felek eski felektir. Zîrâ feleğin
- Sadık görünür kısvede erbab-i hiyanet. Murşîd sanılır vehlede eshab-i delalet.
- Ayinesi iştir kişinin lâfa bakılmaz. Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde.
- Dehri arasan binde bir âdem bulamazsın. Adem görünen harları âdem mi sanırsın.
- Her şahs-ı harîmi Hak'a mahrem mi sanırsın. Her tac giyen çulsuzu Edhem mi sanırsın.
- İdrak-i maâlî bu küçük akla gerekmez. Zira bu terâzi o kadar sıkleti çekmez.
- Ayinesi iştir kişinin lâfa bakılmaz. Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde.
