Dünya Bankası, Türkiye'deki iş piyasası ve verimlilik üzerine bir çalışması var. Sonuç; Verim de yok ücret de düşük. Verimi düşük ülkede ücreti düşük işçi, güvensiz bir ortamda çalışırsa ne olur? Olan şu, İstihdam çağındaki nüfusun ancak % 46'sı çalışıyor, gerisi yatıyor. Yeni dönüşüm paketleri bu bilgiler ışığında verimi artıracak tedbirler içeriyor.
Güvensizliğin bir yansıması da çalışanların % 52'sinin sosyal şemsiyenin dışında olması...
Emeklilik hakkını kazanacak iken çalışanı kovma, çalıştırdığını kaydettirmeme, primini ödememe konusu da işverenin kötü tutumu olarak raporda yer alıyor.
Yanlış bildirilmiş ücret, hiç bildirilmemiş işçi... Ve bunların sonucunda hakim olamadığımız çalışma dünyası.
Kentleşmeyle birlikte kırsal alandakilerin ücretleriyle kentteki işçi arasında ücret uçurumları oluşmuş.
Aynı şey, kadınların kazançları için geçerli. Kadınlar, her geçen yıl ücret bakımından erkeğin daha da gerisine düşüyor. Son işgücü araştırmalarına göre uzun süreli işsizlik, her eğitim seviyesi için kadınlarda daha yaygın.
Tartışılan bir konudur; düşük ücret verimsizlik yaratır diyenler var. Verimsiz yapılar da zaten düşük ücrete mahkum eder tezini savunanlar da. Ancak hangisi doğru olursa olsun, Türkiye, verimsizlikten çok çekti ve hala da çekiyor.
Dünya Bankası raporunda çalışma verimliliği bakımından Macaristan ve Polonya seviyelerindeyiz fakat Güney Kore, Portekiz ve İspanya'nın çok gerilerinde yer alıyoruz.
Bu noktada bir başka istatistik hatırlıyorum.
Ki bu daha anlamlı bence; Türkiye'de bir işçi, ortalama 1 saat çalışmanın ardından milli gelire 4 $ ilave ediyor. Bu rakam İskandinav ülkelerinde 40, Amerika'da 39, Avrupa'da 25'in üzerinde.
Temel sorun bu işte. Çalışanın gayreti, milli gelire katkı sağlama noktasında, son derece verimsiz. Sorgulanması gereken, bu verimsiz yapılarda çalışanların emekleriyle fazla değer yaratamadığımızdır.
Türkiye'nin verimlilik sorunu vardır ve bunun tek sorumlusu işçi değildir. İşveren de devlet de bu verimsizliğin ortağıdır. Değer yaratmayan iş süreçlerinde milli geliri artırmayan gayretler yüzünden ücretler de düşük oluyor, pasta büyümüyor, reel ekonomi gelişmiyor.
Değer yaratmayan iş süreçlerini gözden geçiren firmalarımıza bakıyoruz.. Burada hem verim artıyor hem kârlılık yükseliyor hem de işçiler daha çok kazanıyor.
