Demirel'in masasında Margaret Thatcher'in "anıları" duruyordu.
Hem Türkçe'si. Hem İngilizce'si.
Demirel'e "anılardan bir bölümü" naklettik. Bayan Başbakan'ın "siyasete veda edişi" ile ilgili "oldukça duygusal" bölümü.
"Bu sahnede" herkesin gözü yaşlıdır. Başbakan da dahil. Ama Thatcher "çekilmesinin artık kendisi, partisi, ailesi ve ülkesi için en doğru karar olduğunu" düşünmüştür.
Ve Demirel'e sorduk: - Jübile denilen şey, sadece futbolcular için mi söz konusu?
GENEL SORU
Demirel sordu: - Ne demek istiyorsunuz? - Siyasetçi için de jübile söz konusu olamaz mı? - Kimi kastediyorsun? - Genel bir soru... 3 Kasım 2002 seçimi oldu... 28 Mart 2004 seçimi de... Seçim sonuçları ortada... Bir siyasetçi, hangi durumda "ben ayrılırsam daha iyi olur" demeli.
KAMU VİCDANI
Süleyman bey: - Siyasette kişinin kendini ispatlaması lazım... Başarısızlık üzerine oturulamaz... Başarı da kişinin "ben başarılıyım" demesiyle olmaz... Kamu vicdanı onu kabul etmeli.
ÖLÇÜ
- Efendim, bu işin "ölçüsü" nedir?.. Oy yüzdesi mi?
- Bu konu ölçülen bir şey değildir... Hissedilen bir şeydir... Kişi, kamu vicdanını iyi değerlendirmeli.
- Yılların Demirel'isiniz... Bu konuda neler söyleyebilirsiniz?
- İşte yanıtım... Dinle bakalım.
Ve "Demirel'in söylemini" aynen sunuyorum.
DEMİRELNAME
Zaman vardır, her şey ters gider. Ama bunda kişinin rolü olmayabilir. Politika imkân sanatıdır. Hitler bir gün Avusturya'nın son başbakanını çağırır:
- Şu kâğıdı imzala. - O kâğıt nedir? - Avusturya'nın, Almanya'ya ilhakı... İmza için yarım saat vaktin var... Yoksa, Avusturya'yı işgal edeceğim.
Başbakan imzalar ve ardından kalp krizi geçirir... Ama ölmez. Yıllar sonra yazdığı anılarında ise şöyle der:
- Her şeyi yaptım fakat her şey kafi de- ğildi.
Bu, siyasi tarihin çok önemli olaylarından biridir.
ESPRİ
Demirel'den bir "hükümetçilik esprisi" dinledik. Tek parti döneminde Başbakan Hasan Saka'ya "çekil... Artık çekil" denilmeye başlanır. Başbakan'ın yanıtı:
- Çekildim (tartıldım) 95 kiloyum.
SU TESTİSİ
Demirel: - Bazı haller vardır, kişi zamansız çekilirse de çok büyük eleştiriye uğrar... Hani su testisi su yolunda kırılır misali... Anca beraber, kanca beraber meselesi... Menderes'in başına gelmiştir.
ÖRNEK
- Sayın Demirel... Sonuç?.. Siyasetçi için jübile zamanı nedir?.. Ne zaman çekilmelidir?
- Kişi, vicdanı ile baş başa kalıp, ülkesi, partisi ve kendisi için bir karar verecektir.
- Zamanında çekilme konusunda örnek istesek? - Necmettin Erbakan 18 Haziran 1998'de, ben Başbakanlık'tan çekiliyorum derken, çok doğru bir karar vermiştir... O günkü kamu vicdanını iyi değerlendirmiştir... İyi bir örnektir.