Erzurum'dan çıktık, "Karga Pazarı Dağları"nı aştık, Tortum'a ulaştık. Yola devam ettik, Tortum'dan "32 kilometre" daha uzaklaştık.
"Uzundere"ye vardık.
Halk arasında söylenen eski adı "Azort." "Üç bin yıllık" tarihi kucaklayan bir yerleşim yeri.
1955'te belediye kurulmuş. 1987'de Tortum'dan ayrılarak "ilçe statüsüne" kavuşmuş.
Kaymakam Gökhan Görgülüaslan'a sorduk:
- Erzurum'dan ne kadar uzaklaştık? - 84 kilometre geldiniz... 123 kilometre daha giderseniz, Artvin'desiniz.
Bu sırada "Jandarma Komutanı" araya girdi:
- Ayakta kalmayın... Oturun biraz soluklanın.
Oturmamızla birlikte çaylarımız geldi. Ve bu sırada "Jandarma Komutanlığı'nın bahçesinde, yeşillikler arasında duran, iki tarihi eser" dikkatimizi çekti.
Kaymakam ile komutana sorduk: - Bunlar nedir? Kaymakam bey "birinci taşı" anlattı: - Gürcü Kralı Davit, tahta çıkıyor... Figürler, o sahneyi canlandırıyor.
- Ya ikinci taş? - Kralın abisi, Kral Davit'e bağlılıklarını sunuyor... Ben daha büyüğüm ama Kral sensin... Senin emrindeyim diyor.
- Kaymakam bey iyi de, bu iki tarihi taş burada ne arıyor?
- Anlatalım... Siz de biraz dinlenmiş olursunuz.
Uzundere ilçesine 12 kilometre uzaklıkta, "dağların arasında" binlerce yıllık bir köy var:
Çamlıyamaç.
Bu köyde de "tarihi bir kilise." "Öşkvank."
Bir gün bu köye "jeep"lerle, dört yabancı gelmiş.
Köy "yabancılara" alışık.
Yabancılar "kiliseyi gezmek, sağına soluna bakmak, incelemek" istemişler.
Hatta köylüye "bize kazma, kürek verin" bile demişler.
Köylü de yardım etmiş.
Ve bir sabah... Köyün muhtarı, Kaymakam'ı aramış:
- Kaymakam bey... Bu dört yabancının hali, tavrı biraz şüpheli... Gece, yerin altından iki koca taş çıkarmışlar... Otomobillere yükleyip, götürecekler.
Kaymakam, Jandarma'ya haber vermiş. Jandarma köye yetişmiş.
Ve "dört yabancı" iki tarihi taşın önünde yakalanmış.
Dördü de "Gürcü."
Dördü de "profesör." Biri, Kars-Kafkas Üniversitesi'nde ders veriyor, Türkçe biliyor.
Kimlikleri:
George Kurtsıdge (Patrikhaneden). Valery Silogava (Tiflis Üniversitesi, Tarih hocası).
Aleks Gelashvili (Tiflis Üniversitesi, Din Bilimleri hocası).
Roin Kaverelısvılı (Tiflis Üniversitesi, Tarih hocası... Türkçe biliyor... Kars'ta da hocalık yapmış). Ve hiçbirinin "kazı yapma izni" yok.
Kaymakam bey: - Anında yakaladık... Adaletin önüne çıkardık.
- Sonra? - Mahkeme, tutuksuz yargılanmalarına karar verdi.
- Sonra? - Aynı gün Posof sınır kapısından Türkiye'yi terk ettiler... Gidiş, o gidiş... Pırrr...
"Yargılama" devam ediyor. Ama "dört profesörün de yerinde yeller esiyor."
Ve "iki tarihi eser" ilçeye getirilmiş. "Jandarmanın bahçesine" dikilmiş. Mehmetçik nöbet tutuyor. Vatanı koruyor ve tabii "vatan topra- ğından çıkan bu iki koca taşı da."
