İdilika'nın Mutfağı'nda bugün, ilkbahar aylarının sonuna geldiğimiz bugünlerde, neredeyse sonbahar aylarının sonlarına kadar pazarlarda, manavlarda ve marketlerde taze olarak bulabileceğiniz karadutu konuk ediyorum.

KARADUT NEREDE YETİŞİR?
Karadut, Türkiye'nin pek çok bölgesinde yetiştirilebilen bir meyvedir. Özellikle Anadolu'nun iç kesimlerinde daha çok yetiştirilir. Malatya, Ankara ve Erzincan karadut yetiştiriciliğinde ön plana çıkan illerdir. Meyvenin ağaçları güneş alan bölgelerde daha kolay bir şekilde büyüyüp olgunlaşır. Çok fazla bakım istemeyen bir meyve olduğu için yetiştirilmesi gayet kolaydır. Karadut çeşitleri siyah dut ve mor dut olarak ikiye ayrılır. Bu iki tür arasında pek fazla fark yoktur.



FAYDALARI NELERDİR?
İçerisinde A, B, C, E ve K vitaminleri ve birçok yararlı mineraller bulunur. Bu yararlı mineral ve maddeler sayesinde vücuda birçok fayda sağlar. Özellikle içerisindeki potasyum sayesinde kolesterolle baş etme konusunda en doğal yardımcılardan biridir. Güçlü bir antioksidandır. Bu özelliği ile kalp sağlığına da yardımcıdır. Kan şekerinin dengede tutulmasına destek olur. Özellikle yüksek şeker sorunu yaşayanlar için insülin salgılama seviyesinin dengede kalması için karadut önerilir. Aşırıya kaçmadan, ölçülü bir şekilde tüketilmesi de önem taşır. 100 gramında yaklaşık 100 miligram C vitamini bulunduğu için bağışıklık sistemini güçlendirmek konusunda etkilidir. Vücudu oluşabilecek hastalıkların temel sebeplerinden arındırır. Mevsim geçişlerinde sıkça grip ve soğuk algınlığı yaşayanların karadutu bol bol tüketmesi faydalı olacaktır. İçerisinde kalsiyum ve demir mineralleri oldukça fazladır. Bu yüzden kansızlık sorunu yaşayanlar tarafından tüketilebilir. Var olan hastalıkların iyileşmesinde vücuda yardımcı olduğu gibi ağır hastalıklara yakalanma riskinden de korur. Sindirim sisteminin sağlıklı bir şekilde çalışmasında etkilidir. İçerdiği yararlı maddeler sayesinde mideyi rahatsız etmediği gibi bağırsakların düzenli çalışmasını ve bu sayede kabızlık sorunun da geçmesini sağlar. Birçok faydası bulunan bu meyve yalnızca iç organları değil cilt sağlığına da iyi gelir. Antioksidan özelliği sayesinde hücrelerin yenilenmesine destek olur. Karadutta bulunan kalsiyum, demir, C vitamini gibi besinler saçların beyazlamasını geciktirmeyi sağlar. Sabah saatlerinde içilen suyu güne enerji dolu başlamak konusunda faydalıdır. Bu sayede yoğun tempolu geçen günlerde daha dinç kalmayı sağlar. Yeterli miktarda kullanıldığında karaciğerdeki kanı besler ve karaciğeri arındırma konusunda yardımcıdır. Ayrıca bolca demir minerali taşıdığı için karaciğeri güçlendirir ve korur.

NASIL SAKLANIR?
TAZE dut meyvesi buzdolabında yıkanmadan 1-2 gün bekletilebilir. Daha uzun süreli bekletmek isteyenler derin dondurucuyu tercih edebilir. Ezilmesini engellemek için saklama kabına konulması gerekir. Özellikle dondurma, pasta, kek gibi yiyeceklerde kullanmayı düşünenler bu şekilde stok yapıp gönül rahatlığıyla kullanabilir. Ayrıca farklı saklama koşulları şu şekilde listelenebilir:
Hassas ve çabuk bozulan bir yapısı olduğu için karadut şurupları konsantre haline getirilip uzun süre saklanabilir.
Hızlı ekşiyen bir yapıya sahiptir. Taze olarak mevsimi de çabucak geçtiği için reçel, şurup ve pekmez haline getirilip bir sonraki yıla kadar muhafaza edilebilir.
Şurup haline getirilen meyveyi saklayabilmek için ise içerisine limon tuzu eklenmesi önerilir. Serin bir yerde cam şişe veya cam kavanozda saklanması tavsiye edilir.
Eğer dut kurusu saklanılmak isteniyorsa da ağzı sıkıca kapatılıp, oda sıcaklığında ve güneş ışığından uzak bir yere konulması gerekir. 10 gün bu şekilde bekletilir.




KARADUTLU CHEESECAKE

MALZEMELER
1.5 su bardağı tatlı lor
100 gr. labne peyniri
Yarım su bardağı şeker
100 ml. sıvı krema
1 limon kabuğu rendesi
1 tatlı kaşığı limon suyu
1 silme yemek kaşığı nişasta
2 adet yumurta
1 paket vanilya
14 adet yulaflı bisküvi
2 yemek kaşığı tereyağı
SOSU İÇİN:
1 su bardağı karadut
3 tatlı kaşığı pudra şekeri
1 silme tatlı kaşığı nişasta
1 çorba kaşığı limon suyu
Yarım çay bardağı soğuk su
YAPILIŞI: Bisküvileri un haline getirip eritilmiş tereyağı ile karıştırıyoruz. Yağlı kağıt serilmiş kalıba döküp üzerine bastırıp donduruyoruz. Lor peyniri, labne, şeker, vanilya, limon kabuğu rendesi, limon suyu, nişasta ve kremayı çırpıyoruz. Birer birer yumurtaları ekleyip çırpıyoruz. Harcı, dondurucudan çıkardığımız bisküvilerin üzerine döküyoruz. Isıtılmış 160 derece fırında 30-35 dakika pişiriyoruz. Pişince fırını kapatıp içinde iki saat bekletiyoruz. Karadutları, pudra şekeri ve limon suyu ile birlikte blender'dan geçirip pişiriyoruz. Yarım çay bardağı soğuk suda eritilmiş nişastayı kaynayan karadutların içine döküp karıştırıyoruz. Sos ılıyınca kalıptan çıkan cheesecake'in üzerine döküyoruz.

KARADUTLU KURABİYE

MALZEMELER
250 gr. tereyağı (oda sıcaklığında)
1 çay bardağı sıvı yağ
1 su bardağı pudra şekeri
1 tatlı kaşığı tarçın
1 adet yumurta
1 paket vanilya
1 paket kabartma tozu
Aldığı kadar un
ÜZERİ İÇİN:
Karadut reçeli
Pudra şekeri
YAPILIŞI: 2 su bardağı unu rengi kahverengiye dönene kadar kısık ateşte kavurup soğumaya bırakıyoruz. Tereyağı, pudra şekeri, yumurta ve sıvı yağı yoğurma kabına alıp kremsi olana kadar karıştırıyoruz. Diğer malzemeleri ve 2 su bardağı kavrulmuş unu da ekleyip yoğurmaya devam ediyoruz. Hamurun kıvamını ayarlamak için normal beyaz undan azar azar ekliyoruz. Toparlanan hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar koparıp yuvarlıyoruz. Kurabiyelerin ortasına parmağımızla hafifçe bastırıp çukur açıyoruz. Önceden ısıtılmış 180 derecelik fırında pişiriyoruz. Fırından çıkan kurabiyeler soğuduktan sonra üzerine pudra şekeri serpiyoruz. Ortasına da karadut reçelinden ekleyip servis yapıyoruz.