Börülce besin değeri çok yüksek bir kuru baklagildir. Özellikle Ege bölgesinde tanınan bir bitkidir. Yaz kış tüketilen bir besindir. Yazın taze börülce yemeği ve salatası yapılırken kışında kuru börülce yemeği yapılır. Börülce tek yıllık bir bitki olarak yetiştirilir. Her yıl yeniden ekilmesi gerekmektedir. Börülce tıpkı diğer baklagiller gibi protein açısından oldukça zengindir. İçerdiği A, C vitaminleri, çinko, potasyum gibi mineraller oldukça sağlıklıdır.
Börülce 100 gramda yüzde 63 karbonhidrat, yüzde 33 protein, yüzde 3 yağ içerir. 100 gram börülce 127 kaloridir. İçinde bulunduğu lifler sayesinde kolesterolün düşürülmesine yardımcı olur. Kan akışımı kolaylaştırarak kalp krizi riskini azaltır. Lifler aynı zamanda şeker dengesini koruyarak uzun süreli tokluk hissi verir. A vitamini yönünden oldukça zengindir. Kanser hücrelerinin oluşmasına ve büyümesine engeller.
İçerdiği çinko ve potasyum sayesinde yaraların hızlı iyileşmesine yardım etmektedir. B9 vitamini eksikliği depresyonu tetikler. Börülce oldukça yüksek miktarda B9 vitamini içerir. Börülce hem fiziksel hem de ruhsal olarak oldukça faydalıdır.
KURU BÖRÜLCENİN FAYDALARI
Börülce içinde bulundurduğu sodyum ve demir sayesinde kansızlığa iyi geldiği bilinmektedir. Sodyumun kan akışını düzenlediği bilinmektedir. Kan akışının düzenlenmesi tansiyonun birden çıkıp, inmesine engel olmak demektir. Börülce tüm baklagiller gibi içinde yüksek oranda folik asit bulundurmaktadır.
Folik asit hamile kalmak isteyen kadınlara, anne adaylarına emziren annelere ve çocuklara oldukça faydalıdır. Fazla ödemin atılmasına yardımcı olur. Börülce c vitamini sayesinde hücrelerin yenilenmesine yardımcı olur. Yaşanmayı geciktiren yüzün kırışmasını erteler. Cildin çok parlak ve taze görünmesine yardımcı olur. İçerdiği B vitamini sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir. Kış aylarında tercih edilmesinin bir nedeni de budur.
Börülce familya olarak baklagiller arasında yer alır ve bir tür fasulyedir. İyi gelişmiş köklere sahip olan bu bitki tek yıllıktır ve otsu bitkiler sınıfına girer. Börülce tohumlarının meyvesine bağlandığı yerde renkli halkaları vardır bu yüzden diğer bir adı da karnıkaradır.
Zeytinyağlı yemeği yapılabileceği gibi salatası da yapılmaktadır. Çeşitli mezelerde de kullanılabilir.
TAZE BÖRÜLCE NASIL HAŞLANIR?
Eğer taze börülce kullanacaksanız öncelikle alacağınız börülceler olabildiğince ince olmalıdır. Böylece kılçıklı bir börülceyle karşılaşma riskiniz azalır. Bıçak kullanarak ya da elinizle alt ve üst kısımlarını kopardıktan sonra kenarlarındaki kılçıkları da dikkatli bir şekilde alın. Akabinde börülcelerin üzerinde siyah delikler olup olmadığını kontrol edin zira bu delikler varsa börülcenin kurtlar tarafından keşfedildiği anlamına gelir.
Kılçıkları temizlenen ve ayıklanan börülceleri bol suyla yıkadıktan sonra kaynar su dolu bir tencerenin içine haşlanmaya bırakın. Bu esnada bir kabın içerisini çok soğuk su ile doldurun, içerisine buz parçaları da ekleyebilirsiniz. Taze börülceler ortalama 8-10 dakikada haşlanır. Çatal yardımıyla yumuşayıp yumuşamadıklarını kontrol edebilirsiniz. Haşlanan börülcelerin suyunu süzüp hemen hazırladığınız soğuk banyoyla buluşturun ve bir iki dakika bekletin. Böylece börülceler canlı renklerini daha az kaybedecekler ve daha taze görünecekler.
KURU BÖRÜLCE NASIL HAŞLANIR?
Kuru börülceleri haşlamadan önce bir gece önceden suda bekletin. Suyunu süzüp tencereye aldığınız börülcelerin üzerini 3 parmak geçecek kadar su ekleyip 15 dakika haşlayın. İlk haşlama suyunu döktükten sonra yine aynı miktarda kaynamış suyu ilave edip yumuşayıncaya kadar haşlayın. Haşlama suyunu süzdükten sonra kuru börülceleri kullanabilirsiniz.
TAZE BÖRÜLCE SALATASI
MALZEMELER
Yarım kilo taze börülce
4-5 diş sarımsak
4 adet közlenmiş kırmızı biber
1 adet limon (suyunu kullanacağız)
Deniz tuzu (yoksa normal tuz)
Zeytinyağı (ortalama yarım çay bardağı)
YAPILIŞI: Börülceleri yukarıda belirttiğimiz şekilde temizleyip haşladıktan sonra mutlaka soğuk su banyosunu yaptırın. Öncelikle sarımsakları tuz yardımıyla iyice ezip aromalarının çıkmasını sağlayın. Ezilen sarımsaklarınızı zeytinyağı ile karıştırıp üzerine bir limonun suyunu ilave edin. Közlenmiş kırmızı biberleri uzun şeritler halinde doğrayın. Süzdüğünüz börülceleri salata kabına alıp közlenmiş biberlerle birleştirin. Hazırladığınız sosu üzerine gezdirip karıştırın. Bu aşamada damak tadınıza göre tuz ilavesi yapabilirsiniz.
KURU BÖRÜLCE SALATASI
MALZEMELER
Yarım kilo kuru börülce
1 demet maydanoz
1 demet taze nane
1 demet dereotu
15-20 adet kornişon turşu
3-4 adet kırmızı köz biber
2 avuç ceviz
3 yemek kaşığı nar ekşisi
1 limonun suyu
Yarım çay bardağı zeytinyağı
Deniz tuzu (yoksa normal tuz)
YAPILIŞI: Öncelikle börülceleri yukarıda tarif ettiğimiz şekilde haşlayın. O esnada maydanoz, dereotu ve taze naneyi ince ince kıyın. Yeşillik miktarını arzuya göre yarımşar demete de indirebilirsiniz. Kornişon turşuları da küçük küçük doğrayın. Közlenmiş kırmızı biberleri küçük kareler halinde doğrayın. Sosu için zeytinyağı, limon suyu, nar ekşisi ve tuzu karıştırın. Cevizleri el yordamıyla parçalayın. Bundan sonrası işin en keyifli kısmı; haşlanan ve süzülen börülceleri biraz soğuttuktan sonra kornişon turşu, közlenmiş biberler, ceviz ve sosla bir araya getirip güzelce karıştırın. Daha sonra ince ince kıydığınız yeşillikleri de ekleyip tekrar karıştırın ve servise hazır.
