İdilika'nın Mutfağı'nda bugün Osmanlı saray mutfağının özel reçetelerinden biri olan Zerde var. Özel günlerde, kutlamalarda pişirilen bu değerli tatlı, rengini ve tadını iki özel baharattan alır: Safran ve zerdeçal.
Zerde, Osmanlı dönemlerinden bu yana toplantıların vazgeçilmezleri arasında yer almıştır. Eski dönemlerde matem yemeği olarak bilinen Zerde, sonraları sünnetlerde, düğünlerde ve zafer kutlamaları gibi özel günlerde de servis edilmeye başlamıştır. Zerdenin bu dönemlerde bu kadar sevilmesinin nedeni ise safranın güneşe ve altına benzeyen güzel sarı rengi olmuştur.
Eski dönemlerde "Zerdesiz sünnet düğününe düğün denilmez" sözleriyle bilinen Zerde tatlısı, gerçek safran, hakiki bal, pirinç, kuş üzümü ve nar ile ikram edilmekteydi. Zerdenin günümüzde pek fazla yapılmamasının nedenleri arasında ise hammaddesini oluşturan safranın kilogram bazındaki pahalılığı, dolayısıyla satışının yapılmaması yer almaktadır.



EN GÖZDE İKRAM
Kanuni Sultan Süleyman'ın Şehzadeleri Bayezid ve Cihangir'in 1539'daki sünnet düğününde ikram edilen yemeklerin kaydedildiği defterde vezirlere verilen ziyafet için yapılmıştır. 13 gün süren bu sünnet kutlamaları sırasında zerde sadece vezirlerin sofralarında değil, toplumun farklı kesimlerine verilen tüm ziyafetlerinde yer almıştır.

NEFİS ZERDE İÇİN
Pirinçleri çok fazla pişirmemeye dikkat edin. Aksi takdirde, pirinçler lapa olacaktır.
Safranın rengini ve kokusunu vermesi için, sıcak suya ekledikten sonra 10 dakika kadar bekletin.
Zerde tatlısını oda sıcaklığında veya buzdolabında muhafaza edebilirsiniz.
Zerde tatlısının kıvamı hafif koyulaşıp, boza kıvamı alana kadar ara sıra karıştırarak, pişirilmelidir.

KAVUN ZERDESİNİ DUYDUNUZ MU?
Evliya Çelebi'nin Sapanca, Beypazarı ve Diyarbakır'da yediği kavun zerdesi sıra dışı olarak anlatılmaktadır. Misk ve amber gibi kokan nefis kavunlar, tarçın, karanfil ve pirinçle pişirilerek yapılır.



ZERDE
MALZEMELER
2 Türk kahvesi fincanı pirinç
3 çay bardağı şeker
6 su bardağı su
1 küçük tutam safran +1 Türk kahvesi fincanı sıcak su
1 tepeleme yemek kaşığı nişasta + 1 Türk kahvesi fincanı su
1 çay kaşığı zerdeçal
1 yemek kaşığı kuş üzümü
1 yemek kaşığı çam fıstığı
YAPILIŞI: Pirinçleri 2-3 su yıkayın ve nişastasını olabildiğince akıtın ve süzün. Süzdüğünüz pirinçleri, şeker ve suyu tencereye alın. Orta ateşte ara sıra karıştırarak kaynamaya bırakın. Safranı 1 Türk kahvesi fincanı kaynar suyun içine atın ve rengini vermesini sağlayın. Nişastayı 1 Türk kahvesi fincanı kadar su içinde eritin. Pirinçler pişip hafifçe patlamaya başlayınca içine kuş üzümü, fıstık, safran, zerdeçal ve erittiğiniz nişastayı ekleyin. Karışım koyulaşıp boza kıvamı almaya başlayıncaya kadar ara sıra karıştırarak yaklaşık 30-35 dakika kadar pişirin. Zerdeyi kepçe yardımıyla kaselere paylaştırın. Oda sıcaklığına gelip üzeri donmaya başladığında üzerini süsleyerek buzdolabına alın. 1 saat kadar dinlendirdikten sonra soğuk olarak servis yapın.