Suçu önlemeye yönelik gözaltına almalar; tüm dünyada olduğu gibi bizde de tartışma konusu. Meseleye sinemasal açıdan yaklaşırsak eğer; bilimkurgu filmlerinin, ucundan kıyısından yavaş yavaş gerçeğe dönüştüklerini görüyoruz. Steven Spielberg'ün yönetmenliğini üstlendiği, Tom Cruise'un başrolünü oynadığı 'Minority Report' isimli film; suçu önlemeye yönelik gözaltılar için çok iyi bir örnek.

PSİŞİK GÜÇLER
Philip K. Dick'in ilk kez 1956 yılında Fantastic Universe dergisinde yayınlanan kısa hikayesinden uyarlanan filmde; polisler geleceği değiştirme ve işlenecek tüm suçları önceden görüp engelleme gücüne sahipti. Bunu da psişik güçleri olan kahinleri kullanarak yapıyorlardı. Bu yöntem bir anlamda kaderi de değiştirmek oluyordu. Bir katil tam birisini öldürecekken yakalanıyordu falan filan. Filmdeki temel tartışma konusu da: Suçlu, suçu işlemeden suçlu kabul edilebilir mi?
Cevaplaması zor bir soru. Zaten filmde de hiçbir sistemin kusursuz olmadığının altı çiziliyor. Filmin sonunda polis Tom Cruise da sisteme isyan ediyordu.
İnsanoğlunun bilimkurgu filmlerinde hayal ettiği gelişmelerin gerçeğe dönüşmesi artık alışkın olduğumuz bir durum.
'Minority Report' filmindeki 'suçluları tespit etme' yönteminin, bir benzeri üzerine de bilimsel çalışmalar devam ediyor.
Elbette filmdeki psişik yöntemler kullanılmıyor ve kesin sonuçlara da ulaşılmıyor ancak Pensilvanya Üniversitesi profesörü Richard Berk tarafından geliştirilen yeni bir yazılım, suç işleyen kişilerin bilgileriyle oluşturulan devasa bir veri tabanı oluşturmayı başardı. Bu veri tabanında binlerce suçlunun sicil kayıtları bulunuyor.
Bu veri tabanında kullanılan algoritma, suçluların gelecekte işleyebileceği yeni suçları tahmin ediyor.

TEKNOLOJİ FAYDALI
Birçok ülkede ve bizde de uygulanan klasik yöntem ise şu: Polis bir suçlunun sabıka kaydına bakar ve o kişiyi takip edip etmemeye kendi mantık çerçevesi için karar verir.
Berk'ün geliştirdiği sistemde ise suçlunun gelecekte işleyeceği suç tahmininde bulunuluyor. Sistemdeki algoritma, 100 suçludan 8'inin yeniden suç işleme potansiyeli olduğunu gösteriyor. Standart tahminlerle bu oran eskiden yüzde 1'di.
Yani teknoloji, insanoğluna göre daha acımasız ve önyargılı. Ama faydası da yok değil; en basit örneğiyle güvenlik kameralarının suçluyu yakalamada çok işe yaradığını gördük.