İki yıl! Şaka değil tam iki yıl 2 milyon dolar harcayıp, tek bir çivinin henüz çakılmadığı bir projeyi anlatmak istiyorum bugün. Ürgüp'ün vizyoner, gücünü halktan alan, mütevazı Belediye Başkanı CHP'li Bekir Ödemiş'ten, Türkiye'nin tarihine sahip çıkmak için büyük çaba sarf eden Vasco Genel Müdürü Yusuf Örnek'ten, eski eserleri korumak için müthiş mücadele veren ve küçük detaylar için gecesini gündüzüne katan Mimar Cengiz Kabaoğlu'ndan ve para kazandırması için uzun vadeli beklemek gerektiğini bilmesine rağmen projeye evet diyen Magic Life'ın gözü kara patronu Cem Kınay'dan söz etmek istiyorum. En iyisi projede bugün gelinen noktayı anlatmak. Böylece ne demek istediğim daha iyi anlaşılacak. Ürgüp'te yok olmak üzere olan bir mahalle şimdi yeniden yaşama dönüştürülüyor. Burası Kayakapı. Ürgüp'ün içinde Esbelli kayasının kuzeydoğu eteklerinde şimdi terkedilmiş bir yerleşim yeri.
Kapadokya'ya vardığımız gün, Başkan Ödemiş'ten hikayeyi dinledik.
Kaya düşmesi gibi nedenler yüzünden 1969'da afet bölgesi ilan edilip, mahalle sakinlerine bir başka yerde tek katlı evler yapılmış. Ardından da 1980'li yıllarda mahalle tamamen terkedilmiş. Aslında 1700'lere kadar giden bir tarihi olan Kayakapı nedense Ankara'dan bakıldığında (Bayındırlık Bakanlığı) yıkılacak yer görünmüş. Bir yazı gelmiş Ürgüp'e. Burayı yıkın diye. Düşünebiliyor musunuz, içinde kiliseleri, 1200'ün üzerinde kaya evi, hamamı, camisi ve konaklarıyla koca bir tarih yok olmak üzereymiş. Neyse ki aynı zamanda jeoloji mühendisi Ödemiş, burayı yıkılmaktan kurtaracak düzenlemeleri ardı ardına yapmış ve kurtarış projesini de ihaleye çıkarak Magic Life'a teslim etmiş. Şimdi burada hap gibi anlattığım işlerin aslında ne kadar uzun sürdüğüne girmek istemiyorum. Ne de olsa anlatacak çok şey var.
Size Magic Life'ın henüz çivi çakmadan 2 milyon doları nasıl harcadığını anlatmak istiyorum. Projenin lideri Cengiz Kabaoğlu ve ekibi, akademisyenlerden oluşan bir danışmanlar ordusu, jeologlar, antropologlar iki yıldır mahallenin gerçek anlamda fotoğrafını çekmişler. Bütün ağa ailelerin secereleri ortaya çıkarılmış. Yunanistan'a kadar gidilmiş ve röportajlar yapılarak, mektuplar, eski fotoğraflar ortaya çıkarılarak mahallenin 1700'lere kadar giden tarihine ışık tutulmuş.

Milyonlarca dolarlık araştırma yapıldı
Yusuf Örnek'ten öğreniyoruz ki şimdiye kadar Kapadokya tanımlanmamış. Bu araştırmalar sayesinde, tarihi geçmişe ışık tutacak binlerce sayfalık raporlar oluşturulmuş. Şimdi bilim adamları karar vermeden projede kimse bir adım ileri gitmiyor. Ne de olsa Göreme Milli Parkı içinde yer alan Kayakapı, Unesco'nun Dünya Kültür Mirası içinde yer alıyor. Herkes son derece dikkatli davranıyor.
Doğrusu Kayakapı'nın içinde dolaşırken, gerçek bir harabeye dönmüş olan bu mahallenin 'dönüşümünü' zihnimde bir türlü canlandıramıyorum. O kadar çok iş var ki. Kilise kiliselikten, cami camilikten çıkalı çok olmuş. Cem Kınay, Kapadokya'ya yılda 1.5 milyon turistin geldiğini ve proje hayata geçtiğinde, gelenlerin en az yüzde 30'unun Kayakapı'dan geçmesini hedeflediklerini söylüyor. Zaten bütün hesapları da buna göre yapıyor. Kayakapı öyle bir yer olacak ki, proje bittiğinde kimileri bir günlüğüne gelip, müzeleri, kiliseyi, camiyi, önemli konakları dolaşacak. Güzel vakit geçirecek. Kimileri de kaya otellerde kalıp, tarihi hamamlarında Türk banyoları yapacak ve muhteşem Kapadokya manzarasına karşı nefis Türk yemekleri yiyecek.
Peki bütün bunlar ne zaman olacak? Cem Kınay, projede 2 yıl geçtiği halde bu konuda net bir şey söyleyemiyor. 30 milyon dolardan fazla para harcayacakları Kayakapı'da yer gök tarihi eser olunca, belli ki kimse 'iki yıl sonra hazırız' demek istemiyor. Projeyi saatlerce dinleyip, tartıştıktan sonra şu kadarını söyleyebilirim. Kayakapı mahallesi hayata döndüğünde, Türkiye'ye denizi, kumu için değil, muhteşem tarihi için gelenlerin sayısı en az iki katına çıkacak.