Eğitime çokça odaklanacağımız yeni bir dönem başlıyor. Bakanlığın başında "sistem mühendisi" ve "örgütsel davranış uzmanı" bir siyasetçi var. Ağaçlardan, ormanın görülemediği Milli Eğitim Bakanlığı'nda artık yönetsel değişimin ayak sesleri duyuluyor. Bakan Ömer Dinçer'i tanımadan, peşin hüküm verenlere buradan çağrıda bulunayım:
"Önyargılarınızı bir süreliğine askıya alın. Ve izleyin!"
Eğer yanılırsak, yine buradan açık yüreklilikle yazarız...

Ömer Dinçer, Bakanlığın ayarları ile hemen oynamak yerine, 2012 ve sonrasını hedef alan kapsamlı çalışma içinde. Uzun süre sonra ilk kez eğitimin merkezine "öğretmeni" oturtan ve diğer paydaşları yani veliyi, öğrenciyi, sivil toplum örgütlerini bu merkezin etrafında konuşlandıran bir tarz geliştiriyor. Üniversiteyi bitirip, Kamu Personeli Seçme Sınavı ve kura ile okullara atanan öğretmen modeli sona eriyor. Öğretmenlerin mutlaka mesleki yeterlilik testinden geçmesi gerekiyor. Okul müdürlerinin de profesyonel yönetici standardına erişmesi hedefleniyor.
Kuşkusuz, Milli Eğitim yığınla sorunla boğuşuyor. Ancak Türkiye deneyimi, aynı anda birden fazla öncelik belirlenirse birine bile ulaşılamadığına işaret ediyor. İşte bu yüzden Ömer Hoca, icraatlarını sadeleştirmiş. İlk iş, "öğretmen niteliğinin artırılması, özgüven takviyesi" olarak görülüyor. Müfredat, eğitim takvimi, sınavlar zaten ilan edildiği için bu aşamada velileri huzursuz edecek, öğrencilerin dikkatine dağıtacak ani kararlar beklenmiyor. Geçiş döneminde, yönetsel ve yapısal dönüşümün altyapısının kurgulanması düşünülüyor.
***
Dinçer, tam bir ekip adamı. Kendisinin Başbakanlık Müsteşarı olduğu günlerden bu yana birlikte çalıştığı Emin Zararsız'ı, Bakanlık Müsteşarlığı'na atayacak. Zararsız, "eğitim" konusunda özel uzmanlığı olan bir bürokrat değil. Bakan, bunun farkında. Zararsız'ın, genel yönetim deneyimini sergilemesi yeterli. Zira eğitim politikalarının Talim Terbiye Kurulu eliyle düzenlenmesi öngörülüyor.

***

Ömer Dinçer'in, yakın markaj altında tutacağı iki kurum söz konusu. "YÖK ve ÖSYM." Deyim yerindeyse her iki Başkanlığı da başı boş bırakmayacak. Hem eğitimin koordinasyonu hem de insan kaynağı planlaması yönüyle YÖK ve ÖSYM, işbirliği yörüngesine girecek.
***
Tabii merak edilen konular da var. Örneğin, "Milli Güvenlik derslerine sivil öğretmen girecek mi?", "Belli çevrelerce eleştirilen Andımız'a ayar yapılacak mı?", "Öğrenciler, tek tip kıyafetten kurtulacak mı?" Bu hassas soruların yanıtı Bakan Dinçer'in kafasında netleşmiş durumda. Ancak, toplumsal beklentilerin olgunlaşmasına bakacağı söylenebilir. Yine de Bakan'ın yaklaşımının "sivilleşmeden yana" olduğunu söylersek hata yapmış olmayız.
***
Son olarak Dinçer'in anlattığı şu yaşanmış öyküyü, ilerisi için gösterge olacağı varsayımıyla aktaralım... Thomas Peters ve Robert Waterman'ın, Türkçe'ye "Mükemmelliği Ararken" diye çevrilmiş "In Search of Excellence" kitabındaki olaylar dizisi dikkate değer...
Dünyanın en iyi yönetilen şirketlerinin sıralandığı kitapta, IBM ilk sıraya yerleşir. Tam bu sırada Macintosh'un kişisel PC'leri üretmesiyle IBM'in pazardaki gücü sarsılır. Olayın bundan sonraki kısmını "Şehir Efsanesi" olarak niteleyen Dinçer'in naklettiği teşhis şöyle:
IBM üst yönetimi toplanır ve yönetimsel sorunun ne olduğunu belirlemesi için dünyanın en iyi yönetim bilimcisini şirketi incelemeye davet eder. Uzman, şirketi ziyaret ettikten sonra, "Kötü yönetiliyorsunuz" der. Şirket yöneticileri hem kızar hem de "Biz dünyanın en iyi yönetilen şirketi seçildik. Pazardaki payımız azaldı ancak bunu telafi edebiliriz" diye tepki gösterir. Bunun üzerine uzman, şu gözlemi paylaşır:
"Siz ve çalışanlarınız koyu renk takım elbise giyiyorsunuz. Hepiniz 'Beyaz, Anglosakson ve Protestansınız.' Ama rakibiniz olan firmada, bir Hindistanlı geleneksel kıyafetiyle çalışıyor, Asyalılar, siyahlar, Müslümanlar üretim yapıyor. Gelişen dünyada çeşitliliğin olmadığı yerde iyi yönetim ve başarı olmaz!"