Pasifik Çağı'nın yükselen yıldızı Çin'deyiz...
Hangzhou'daki Geely fabrikası, Detroit'ten, Bavyera' dan ve bizim Bursa'dan çok farklı bir anlayışla kurulmuş. Özel sektörün en büyük bu otomotiv fabrikasının krokisi, baskılı devre şeması gibi.
Bilgisayar toplayanlarınız bilir; içindeki anakart üzerinde, işlemciden ekran, modem gibi çevre birimlerinin yer aldığı modüller vardır.
Geely otomotiv kompleksi, tıpkı anakart gibi, motordan boyaya, üretim bandından okula dek bütün gerekli alt sistemleri bir araya getirmiş.
Amaç tek: Otomobil üretmek.
Yöntem de tek; Her ne var ise kopyalamak.
Tıpkı korsan yazılım çoğaltmak gibi... Sedan'ından sporuna dek hemen her türlü otomobilin bir ünlü markası, neredeyse amblemine dek, bire bir kopyalanmış.
Fabrikadan ziyade dev bir fotokopi makinesi gibi çalışan tesiste, Ferrari'nin benzeri dahi var. Öyle ki bu prestij modelin ünlü şahlanan atı yerine, şahlanan bir ejderha konmuş.
Ejderha, Çin kültürünü en iyi ifade eden ve en çok bilinen figür. Çin'in şahlanışının yöntemi, "kopyalamak" olmuş.
Şimdilik...
Peki kalite? Fiyat?
Teknoloji?
Fiyatı, ortalama 10'da 1'e indirerek çözmüşler. Çözüm dediğime bakmayın, bizim yerli üreticiyi de tekstilden makineye dek perişan eden bu "milyoncu" yaklaşım zaten.
Teknoloji, eğitim altyapısından aldıkları güç sayesinde Çinlilerin en hızlı ilerledikleri alan halini alıyor. Daha geçen hafta, önceleri Batı'nın elinde olan süper bilgisayar rekorunu; Cray'ın elinden almayı başardılar.
Bu dev 3 boyutlu yazıcı benzeri makine, teknolojik açıdan bakınca "mükemmel kopyalar" üretir hale gelmiş durumda.
Orijinalinde olmayan özellikler, akla gelmeyen ilave ve aksesuarlar sayesinde, teknolojik sıçrama, gerçekleşmiş.
Kalite ise diğer bütün artıları götürecek derecede düşük düzeyde. Mesela makam arabası sınıfındaki ünlü bir markanın Geely sürümünde, sıradan bir kapı lastiği dahi, ucuz buzdolabı kapağını andırıyor. Ön panel tuşları, şantiye asansörü düğmelerinden farksız.
Bu son paragrafa bakıp "bize ait otomobil yok" diye kıskançlığımdan kendimi teselli ettiğimi düşünüyorsanız; haklısınız.
Anadol'u ürettiğimizde, kaportasını eşek yiyor diye dalga geçmiştik. Ondan önce üretilen Devrim'i toprağa gömmüş, insan yüzüne dahi çıkarmamıştık.
Geely'nin bu yürüyen kopyaları, yakın gelecekte kalite sorununu da çözecek. Otomotiv yan sanayi alanında bir yerlere gelmiş olan Türkiye, Geely'nin tam da ihtiyaç duyacağı küresel stratejik ortak gibi. Nitekim Bakan Zafer Çağlayan'ın Türkiye'ye yatırım çağrısına sıcak baktılar.
Fakat ne çare? Düne kadar İtalyan'ın, Alman veya Amerikalının markalarını üreten Türkiye, hâlâ kendi arabasını caddeye çıkaramamış olacak.
Dünyanın bu en büyük kopya makinesi, hiç değilse işe bir yerlerden başlamış. Kopya dahi olsa caddelerde Made in China otomobiller dolaşıyor.
Enerji koridoru, Avrupa'ya açılan kapı, yeni dünya ticaret ekseninin odağı, İpek Yolu'nun olmazsa olmaz merhalesi...
Bunlar iyi de... Bize ait bir otomobil üretemeyişimizi anlamış değilim.