Euro Bölgesi'nde ikinci çeyrek büyüme beklentilerin üstünde gelince Almanya ve Fransa, derin bir ohh çekti. Durgunlukla boğuşan Avrupa'ya hayat öpücüğü moral verdi. Altı çeyrektir asılan yüzler dün, ilk defa güldü. Çok fazla temel sorunu olan Avrupa henüz düze çıkmış değil. İspanya, Portekiz, İtalya ve Yunanistan'ın problemlerine topyekûn çözüm bulunmadı ama umutlar arttı. Saxo Capital Markets Menkul Değerler Genel Müdürü Egemen Kaya'nın dediği gibi; kötünün iyisi bu durum sürdürülebilir mi?
AB için 2013 kayıp bir yıl. Henüz talep çok dar. Yılın sonunda toplamda AB'nin yarım puan daralması kaçınılmaz. Avrupa, 2014'ü geçiş yılı olarak görüyor.

***
Küresel patron ABD, kısa vadede AB'den daha iyi görüntü veriyor. Bunda AB gibi bir yığın farklı ülke sorunu yaşamamasının etkisi çok. Gerçi bazı eyaletlerden iflas haberleri geliyor. Dünyanın altıncı büyük ekonomisi denilen Kaliforniya'nın sıkıntıyı atlatması bir nebze de olsa eyaletleri rahatlattı. Ama uzun vadede ABD'de durum pek iç açıcı değil. Ülkenin borcu 15 trilyon dolara dayandı. IMF'nin yaptığı bir çalışmaya göre, borç krizleri uzun vadede kemer sıkmayla çözülüyor. ABD'de kimse kemer sıkarak borç dengelerini ayarlayabilecek olgunluğa sahip değil.
***
Süper gücün ekonomi yönetimi, kendini, sorunların çözümüne adadı. Sonu belli olmayan tahvil alımlarını sürdürüyor. Veriler hafif bile olsa düzelme sinyali verince, FED, "Yavaş yavaş piyasadan para çekeriz" dedi. Eylülde tahvil alımını 15 milyar dolar azaltacak... Yüzde 20 daha az para basılacak ama piyasaya para akıtmaya devam edilecek.
***
Bu durumda kısa vadeli dış finansmanla yaşamaya alışmış ülkeler ne yapacak? Onlar için deniz bitiyor. Hindistan, Malezya, Endonezya ve Türkiye gibi ülkelerin zorunlu olarak büyüme hikâyeleri öne çıkacak. Hammadde ve enerji kaynağımız sınırlı. Enerjide sürekli açık veriyoruz, vermeye devam edeceğiz. Cari dengemiz dengesiz. Borçlu özel sektörümüz yatırım ve ara malı ithal ediyor, yurtdışından alması gereken her şeyi alıyor. Düşük kur, değerli TL ithalatın maliyetini düşürüyor. Bu yüzden ne Mercedes, ne Airbus ne de asansör üretiyoruz. Nasıl büyüyeceğiz biz?
***
İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Yülek, "Uzun vadede ekonominin yapısını katma değerli hale getirirken, kısa vadede kurun aşırı değerlenmesini engellemeyiz" diyor.
Nedense Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), kur konusunda çekingen, konuşmuyor. Bundan vazgeçmeli. Eğer kur yüzde 10 daha prim yaparsa yüzde 4 büyümeyi ancak böyle yakalarız. Değerlenen TL ihracatçı için iyi bir tablo sunmuyor.