Fransa'da iktidar partisinden Türkiye'nin AB üyeliğine karşı yükselen sesler ve yeni Dışişleri Bakanı Michel Barnier'nin kafa karıştıran cevabı Ankara'da biraz moral bozukluğu yarattı.
Çünkü daha iki hafta önce Cumhurbaşkanı Chirac, "Şartları yerine getirince Türkiye'nin AB'ye üye olacağını" söylemişti.
Ancak telaşlanmaya gerek yok; bu çıkışlar iç siyasal hesaplara ve taktiklere dayanıyor. Hesapları anlatmadan önce gelişmeleri özetleyelim.
Fransız Meclisi'nde önceki gün iki milletvekili, Türkiye'nin AB üyeliğini gündeme getirerek, iktidar partisi Halk Hareketi Birliği'nin (UMP) ve hükümetin görüşünü sordu. İki milletvekilinin de Türkiye karşıtları arasında yer aldığını belirtelim. Bunu UMP Başkanı Alain Juppe'nin "Türkiye ile tam üyelik görüşmelerine başlanmasını istemedikleri, en iyi formülün özel ortaklık olduğu" açıklaması izledi.
Parti ve hükümet farkı
Dışişleri Bakanı Barnier işte bu salvo karşısında kürsüye çıkıp, Türkiye'nin Avrupa ailesinin bir üyesi olduğu kararının 1963'te Fransa Cumhurbaşkanı General de Gaulle ile Almanya Başbakanı Konrad Adenauer tarafından verildiğini, 1999'daki Helsinki zirvesinde de teyit edildiğini anlattı ve ekledi:
"Hiçbir zaman kısa vadede gerçekleşecek bir üyelikten söz etmedik. AB Komisyonu, Türkiye'nin üyelik görüşmelerine başlayıp başlamayacağını ve ne zaman başlayabileceğini, görüşme süresini belirtmeden belirlemeli. Türkiye, diğer üye ülkeler gibi, tüm siyasi, ekonomik ve sosyal kriterlere uymak zorunda. Şu anda Türkiye'nin, hazırlık yapıyor olsa bile, kriterlere uymadığını görüyorum."
Barnier bu değerlendirmesini dün ikinci açıklamayla pekiştirdi: "Türkiye ile üyelik müzakerelerinin başlatılıp başlatılmayacağını, başlarsa ne zaman başlayacağını bize tarafsız şekilde AB Komisyonu raporu söyleyecek."
Görüldüğü gibi Barnier, UMP ile hükümetin çizgileri arasındaki farkı ustalıkla vurguluyor.
Açarsak; iktidar partisi AB Komisyonu'nun kararı ne olursa olsun Türkiye'nin üyeliğinin reddedilmesini, gerekirse referanduma gidilmesini istiyor. Hükümet ise AB Komisyonu raporunu bekleyeceğini ve onun önerileri doğrultusunda hareket edeceğini açıklıyor.
Hükümetin politikasında bir terslik ya da sürpriz var mı? Yok.
Peki Türkiye'nin beklentilerine uymayan gelişme var mı? Yok. Ne diyor Türkiye? "Benimle masaya otur, ne zaman üye yaparsan yap. Çünkü benim için görüşmelerin başlaması ve o etkiyle yabancı sermaye girişinin patlaması önemli."
Le Pen korkusu
Şimdi sıra geldi UMP'nin neden Türkiye üyeliğini gündemin ilk sırasına taşıdığı sorusuna.
Geçen ay bölgesel seçimlerde sol muhalefet yüzde 50'yi aşan oy patlaması yapınca, Chirac'ın binbir güçlükle oluşturduğu UMP dağılmanın eşi- ğine geldi. UMP çeşitli partilerin koalisyonu: Merkezciler, liberaller, reformcular, vs, vs...
Aksi gibi 13 Haziran'da Fransa'da AB Parlamentosu seçimleri var. Ve, merkez sağın korkulu rüyası aşırı sağcı Ulusal Cephe'nin lideri Jean- Marie Le Pen, kampanyada Türkiye'nin AB üyeliğini malzeme yapacağını açıkladı.
İşte UMP zaten epey azalan oylarının bir bölümünü de Le Pen'e kaptırıp darmadağın olmamak için çareyi silahı onun elinden almakta buldu. Yani, Le Pen'den daha hızlı Türkiye karşıtlığında.
Göreceksiniz, seçim bitince sular durulacak. En azından hükümet ve Chirac açısından.
Hem sonra bir gerçek daha var: Fransızlar'ın çoğunluğu şimdi solda. Sosyalist Parti de -dün yine doğruladı- Türkiye'nin üyeliğini destekliyor.
Son bir uyarı: Haziran sonuna kadar tüm AB ülkelerinde seçim nedeniyle estirilecek Türkiye fırtınalarına hazırlıklı olalım ama kesinlikle moralimizi bozmayalım...
