Fransız Ulusal Meclisi'nde "Soykırımı inkâr yasası" olarak bilinen ve 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının reddedilmesini suç sayan yasa teklifinin kabul edilmesinin ardından, Fransız mallarına boykot konuşulmaya başlandı. Daha önce İtalya'ya yapılan boykotu hatırlayınca, bu işin sonuçlarının ciddi olabileceğini düşündüm.
Hatırlarsanız 1998'de İtalya'nın Abdullah Öcalan'ı Türkiye'ye teslim etmemesi nedeniyle İtalyan mallarına karşı bir boykot başlamıştı. Bu boykot, İtalyan malı satan ve İtalyan firmaları ile iş yapan Türk şirketlerini ciddi anlamda zor durumda bırakmıştı. İtalyan Fiat ile otomotiv üretimi yapan Koç Holding bile bu boykottan olumsuz etkilenmiş, o dönem şirketin başındaki Rahmi Koç Fiat'ın üst yönetimine mektup göndermişti. Fiat'tan İtalyan hükümetine baskı yapmasını istemişti.
En büyük darbeyi ise İtalyan Alfa Romeo ve Ferrari'nin Türkiye distribütörü Zeytinoğlu yemişti. Boykot nedeniyle büyük darbe alan Zeytinoğlu Grubu, daha sonra yaşadığı finansal sıkıntılar nedeniyle Alfa Romeo ve Ferrari distribütörlüğünü bırakmak zorunda kalmıştı.
Şimdi de benzer bir durum yaşanıyor. Ankara, Fransız mallarının boykot edilmesiyle ilgili bir görüş bildirmiyor. 1963 tarihli Ankara Anlaşması, 1973 yılında yürürlüğe giren katma protokol, 1 Ocak 1996'da yürürlüğe giren Gümrük Birliği ve Türkiye'nin 26 Mart 1995'te kurucu üye olarak katıldığı Dünya Ticaret Örgütü'nden kaynaklanan yükümlülükler nedeniyle bunu yapamaz. Ama, kamuoyu, kendi iradesiyle Fransız mallarına karşı boykota hazır. Bunu görmek için sokağa çıkmak, bloglara bakmak yeterli. Tüketiciler arasında bir konsensüs oluşmuş gibi görünüyor.
Dev yatırımlar var
Ancak, dikkat edilmeli. Fransız otomotiv markalarının Türkiye'de ciddi yatırımları var. Renault, Türkiye'de Oyak Grubu ile uzun yıllardır üretim yapıyor. İhracatıyla, istihdamıyla ülke ekonomisine büyük katkı sağlıyor. Oyak Renault, en fazla ihracat yapan şirketler arasında ilk 5 arasında yer alıyor.
Peugeot ve Citroen'in Türkiye'de yatırımları yok. Ama ithalatçı olmalarına rağmen, bayileri, servisleri aracılığıyla binlerce kişiye iş olanağı sağlıyorlar. Ayrıca iki markanın bağlı olduğu PSA Grubu (Peugeot- Citroen), Türkiye'den büyük miktarda parça satın alıyor. Türk otomotiv yan sanayisinin ihracatına ciddi katkı sağlıyor.
İtalya örneğinden yola çıkarak, boykotun Fransız şirketlerin ana merkezleri tarafından ciddiye alınması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü bu sefer iş ciddi gibi görünüyor. Bunun için, kendilerini Türk tüketicilere iyi anlatmalılar. Ana merkezlerini Fransız hükümetine baskı yapması için zorlamalılar. Bunun için geç kalınmadı. Yasanın Senato tarafından geri çevrilmesi için fırsat var.
Tüketici hesabını bilir
Ancak, Fransız hükümetine ders vereceğiz diye, boykotla kendimizi ayağımızdan vurmayalım. Tabii bunu en iyi Türk tüketicisi değerlendirecek. Tüketici hesabını, kitabını iyi bilir.
