Gündemimize giren en son kavram "orta gelir tuzağı." Zaten tanımını barındırıyor; bir ülkenin, ideale göre kıyaslanması... İdeal, ABD ekonomisi ve eğer fert başına milli geliriniz bu ülkenin %20'sini bulamıyorsa, orta gelir tuzağına düşmüş durumdasınız.
2023'te Türkiye, fert başına gelirde ABD'nin yarısına ulaşmayı hedeflemiş durumda. Bu hesapta 12 yıl sonra ABD'nin nereye varacağı verisi yok. Tartışma bizde "böyle miyiz, değil miyiz?" noktasına düğümlense de asıl bakılması gereken, neden orta gelir tuzağına düştüğümüz ve buradan çıkmak için neler yapmamız gerektiğidir.
Kilosu 1.5 $'dan mal ihraç ederek, tuzaktan çıkamayız; katma değeri artırmak şart. Saatlik çalışma ile milli gelirini ancak 4 $ artırabilen emek, ABD'deki gibi saatte 40 $'lık katkıya çıkmak zorunda. Turist sayısıyla övünmek yerine turist başına geliri odaklamak gerekiyor.
Ciro yerine kâr, nicelik yerine nitelik gerekiyor.
Ancak bütün bunları başarabilmek için öncelikle kurum ve şirketlerimizin "vasat zekâ tuzağı"ndan kurtulması şart. Yeniliği, niteliği, farklılığı dışlayan vasat zekâların elindeki işletmelerle yapabildiğimiz kilosu 1.5 $'lık üretimdir. Eski köye yeni adet getireni (inovasyon- yenileşim) kovan, yine bu vasat zekâ tuzağının temsilcileridir.
Benim tezim, yönetim kadrolarımızı vasat zekâ tuzağından kurtarmadıkça, Türkiye'nin orta gelir tuzağından çıkamayacağıdır.