27 yaşında çalışan bir kadınım. Benim sorunum tansiyonumla ilgili; ama herkesin yakındığı gibi yüksekliğinden değil düşüklüğünden muzdaribim. Kendimi bildiğimden beri büyük tansiyonum hiç 9'un üzerine çıkmaz, küçüğü de 5-6 civarındadır. Çeşitli sebeplerle gittiğim doktorlar bu durumun ciddi bir şey olmadığını söylediler; ama ben zaman zaman baş dönmesi, sersemlik ve dengesizlik hissedip rahatsız oluyorum. Bu konuda önerileriniz var mı?
Bu rahatsızlığı hissederken kendinizin yalnız olduğunu sanmayın. Sizin gibi birçok insan, benzer şikayetlerden yakınıyor ve yeterli derecede sorularına yanıt bulamıyor. Düşük tansiyonu; kronik yani eskiden beri süregelen ve aniden başlayıp hastalığa bağlı olan diye kabaca ikiye ayırabiliriz. Bugün bahsedeceğimiz konu olan kronik düşük tansiyon, hekimlerce hemen hemen hiçbir zaman ciddi bir tıbbi problem olarak değerlendirilmez. Normal tansiyonu 12/8 cmHg kabul edersek, düşük tansiyon tanısı 9/6'nın altında konulur. Sporcularda bu durum sağlıklı bir kalp damar sisteminin işareti olarak kabul edilirken; diğer insanlarda baş dönmesi, dengesizlik ve görüntünün bulanıklaşması gibi şikayetler ortaya çıkarabilir. Ani hareketler, yatarken ya da otururken birden kalkmak; tansiyon düşüşlerini daha belirginleştirir. Buna 'pozisyona bağlı düşük tansiyon' denilir: Vücudun kendi kendine çalışan organlarını kontrol eden otonom sinir sisteminin, bedenin ani pozisyon değiştirmelerine yeterli çabuklukta cevap verememesine bağlı olduğu düşünülür.
KÜÇÜK ÖNLEMLER ALIN
Pozisyona bağlı düşük tansiyon; susuz ya da aç kalan, uzun süre yüksek sıcaklık altında bulunan veya sağlık açısından düşkün durumdaki herkeste ortaya çıkabilir. Bunların yanında genetik eğilim, yaşlanma, ilaçlar, beslenme durumu, enfeksiyonlar ya da alerjiler de tansiyonun düşmesine zemin hazırlayabilir. Tedavi; eğer altta bir sebep yatıyorsa onun giderilmesidir. Belirgin sebebin tespit edilemediği hallerde, yenilip içilenlere dikkat etmekle ve günlük yaşamda yapılacak küçük değişikliklerle fayda sağlanır. Bu öneriler, doktorunuz uygun gördüğü takdirde kısaca şöyle sıralanabilir;
* Daha tuzlu yemek.
* Günde en az 8 bardak alkolsüz sıvı içmek. Sıcak yaz günlerinde tuzlu ayran ya da yüksek sodyum ve potasyum içeren sporcu içecekleri önerilir.
* Hastayken daha da fazla sıvı ve tuz almak.
* Aldığınız tüm reçeteli ve reçetesiz ilaçların doktorunuz tarafından tekrar değerlendirilmesini sağlamak.
* Düzenli spor yapmak.
* Yataktan kalkarken ya da oturduğunuz yeren doğrulurken yavaş hareket etmek ve kontrollü olmak.
* Yatağın baş tarafını alttan destekleyerek 5-20 derece yükseltmek.
* Ağır kaldırmamak.
* Tuvalette kendinizi fazla zorlamamak.
* Sıcak hava ya da suya uzun süre maruz kalmaktan kaçınmak, banyoda uzun kalmamak ve gereğinde oturmak için bir banyo taburesi bulundurmak.
* Yemekten sonra baş dönmelerini engellemek için az ve sık yemek, yemekten sonra istirahat etmek.
* Eğer gerekiyorsa bacak ve kalçaları içine alacak sıkı tayt giymek; böylece bacaklara giden kan azalacak ve üst gövdede daha fazla kan kalacaktır.
* Eğer rahatsızlık vermiyorsa sabahları bir iki fincan kahve içmek. İki fincan kahvenin içinde bulunan 250 mg kafein tansiyon düşmelerini azaltacaktır. Tüm bu önlemlere rağmen şikayetler hala devam ediyorsa doktorunuzun önereceği ilaçlar sizin için faydalı olabilir.
