Türkiye, bir yandan petrol ve doğal gaz arama çalışmaları ile diğer yandan da maden alanında yaptığı atılımlar ile dünyada öne çıkıyor. Son olarak bugün; Bor cevherini katma değer odaklı yeni bir ürüne dönüştürecek Eti Maden Ferrobor Üretim Tesisi'nin temeli Balıkesir'in Bandırma ilçesinde atıldı. Savunma Sanayi ve havacılık başta olmak üzere birçok alanda kullanılan ferroborda yıllık 800 ton üretim hedefleniyor.
'ATILAMAZ' DENİLEN ADIMLAR ATILDI!
Berat Albayrak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olduğu dönemde, 7 Haziran 2018 tarihinde 'atılamaz' denilen bir adımı atmış ve Türkiye'nin yeni bor stratejisini kamuoyuna duyurmuştu. Programda; Balıkesir'de bor karbür tesisinin kurulacağı da duyurulmuştu.
Her şey Berat Albayrak'ın o konuşmasıyla başladı! 'Bor'da hayaller adım adım gerçek oluyor | Video
Berat Albayrak o gün şu ifadeleri kullanarak Türkiye'nin yeni vizyonunu açıklamıştı:
'HEDEFİMİZ TÜRKİYE'Yİ MERKEZ ÜSSÜ YAPMAK'
"Çok önemli stratejik adımlar attık ve atmaya devam ediyoruz. Hedefimiz Türkiye'yi enerji ve maden teknolojilerinde de aynı zamanda bölgesel ve küresel merkez üssü haline getirmek. Bugün burada dünyanın en büyük iki şirketi bir tarafta Eti Maden, diğer tarafta Dalian Jinma Grubu'yla iki firma protokol imzalayacak. Bu protokolle Türkiye'de yüksek teknoloji bor karbür tesisini artık kuruyoruz. Bor karbür yıllık on binlerce tonluk dev bir pazar büyüklüğüne sahip ve sadece bu pazar büyüklüğü değil, dünyada gelişen maden teknolojileri alanında en hızlı pazar payı büyüyen ürün bor. Türkiye için önemli bir ihracat kalemi aynı zamanda. Türkiye, artık başka bir lige çıkıyor. Bunu görmemiz lazım. Bizim yolumuz, Türkiye'nin yolu, teknoloji yolu. Bizim yolumuz, dünya ile en ileri teknolojilerde rekabet ederek bir üst lige çıkma yolu. Bu hedefleri, bu projeleri milletimize armağan ve emanet ediyoruz."
'BOR'DA HAYALLER GERÇEĞE DÖNÜŞTÜ!
Berat Albayrak, kaleme aldığı "Burası Çok Önemli" isimli kitabında da bor madeni ve ferrobor ile ilgili değerlendirmelerde bulunmuştu:
"Maden alanında ne kadar doğru planlama yapar, modern üretim teknikleri kullanır, uç ürüne ne kadar yaklaşırsanız elde ettiğiniz katma değeri de o oranda artırırsınız. Ülkemiz birçok madende üretici konumunda olmasına rağmen bunların büyük kısmını ham ya da konsantre haliyle yurt dışına ihraç ettiğinden yıllarca düşük kazançlar elde ediyorduk.
Bakır, krom, kurşun-çinko ve mermer gibi madenlerimiz maalesef genelde bu şekilde ihraç edildi. Mesela şu anda konsantre ham bakırın tonu 2 bin dolara ihraç edilirken, ara ürünü olan metal katot bakır 10.000 doların üzerinde işlem görüyor. Yani, bizim ihraç ettiğimiz bakır cevheri yurt dışında işleniyor ve biz bu işlenen ürünü metal bakır olarak ithal ediyoruz. Aynı durum krom madeninde de var. Biz kromun konsantresinin tonunu 250-275 dolara ihraç ediyoruz. Oysa ara ürün olarak ferrokromun tonu yurt dışı piyasada 2 bin 500 dolara alıcı bulabiliyor.
"TÜM ALTYAPI HAZIRLIKLARIMIZI BU İSTİKAMETTE YAPTIK"
Sadece rezerv zengini, maden üreticisi bir ülke olmanın yeterli olmadığını deneyimleyerek öğrendiğimizden, maden sahalarından kazanacağımız ihale bedelinin çok ötesinde ekonomik fayda ve istihdamı hedefledik. Sahaları 'ürün üretimi' ile yani nihai ürüne dönüştürecek fabrika kurulumu şartı ile ihale edecek altyapıyı oluşturduk. Ortaya koyduğumuz bu model ile cari açığın düşmesine ve istihdamın artmasına çok önemli katkı yapacak bir yol haritası ve uygulama planı ortaya koyduk. Mesela, Türkiye krom zengini bir ülke olduğu için, kamu ve özel sektör iş birlikleri ile bölgesel ferrokrom tesisleri kurulabileceğini değerlendirdik ve tüm altyapı hazırlıklarımızı bu istikamette yaptık.
BOR KARBÜR ÜRETİM TESİSİ VURGUSU
Bor konusunda ise dünya bor rezervlerinin yüzde 73'üne sahip bir ülke olarak, bordan katma değerli uç ürünler elde etme amacıyla, elmastan sonra mukavemeti en yüksek ve hafif olan bor karbür üretim tesisinin temellerinin atılmasını sağladık. Tesis üretime geçtiğinde savunma ve uzay sanayi alanında kullanılacak katma değeri çok yüksek nihai ürünler elde etme imkanımız olacak. Örneğin, çelik vesair ağır zırhların yerini hem çok daha hafif hem de daha dayanıklı olan bordan üretilmiş malzemeler alacaktır.
"BOR EFSANESİ HAK ETTİĞİ KATMA DEĞERİ TÜRK MİLLETİNE SUNACAK"
Bildiğiniz üzere, yurt dışı piyasada tonu 200 dolar olan bor, borik aside dönüştüğünde 600 dolar, bor karbüre dönüştüğünde ise 40 bin dolar seviyesine çıkıyor. Hele bir de bu bor karbür zırh vb. uç ürünlere dönüştüğünde rakam 400-500 bin dolara kadar çıkıyor ve stratejik bir nitelik kazanıyor. Tabii bununla da yetinmedik, borun kullanım alanlarını çeşitlendirmek üzere araştırma enstitüleri vasıtasıyla yoğun çalışmalar başlattık. Örneğin, ferro bor ve bor nitrür alanlarında çalışmalar yürütüldü. Ferro bor yüksek kalitede manyetik malzeme üretimi ve yüksek dayanıklılıkta çelik üretimini sağlarken bor nitrür ise yüksek sıcaklığa dayanıklılık ve yüksek elektrik yalıtkanlığı özelliğiyle atom reaktörleri, uçak ve roket motorları gibi çok önemli alanlarda kullanılabiliyor. Çok yakın bir zamanda Türkiye bu teknolojilerin üretim merkezi olacak ve bor efsanesi hak ettiği katma değeri Türk milletine sunacak.
Balıkesir'deki bor karbür fabrikasının temeli atıldı, inşasına başlandı. Çin ile yapılan anlaşma kapsamında teknoloji transferi mümkün hale geldi ve pandemi nedeniyle bazı gecikmeler yaşansa da 2022 yılı bitmeden tamamlanacak olan bu fabrika bor endüstrisindeki en önemli üretim tesislerinden biri haline gelecek. İkinci fabrikayı da Kütahya için planlamıştık. Onunla ilgili çalışmaların da en kısa sürede başlayacağına inanıyorum."
FERROBOR NEDİR?
Yüzde 6- yüzde 25 arasında bor içeren gümüş-metalik gri renginde demir-bor alaşımıdır
FERROBOR NEREDE KULLANILIR?
Savunma sanayi ve havacılık, otomotiv sektörü, tıp elektroniği ve elektronik ev aletleri gibi pek çok alanda kullanılarak ileri teknoloji ürünler üretiliyor
FERROBOR ÜRETİM TESİSİ NEREDE?
ETİ Maden Ferrobor Üretim Tesisi Balıkesir'in Bandırma ilçesinde kuruluyor
Ferrobor ile Türkiye Yeni Bir Güç Kazanıyor!
— Eti Maden (@Etimaden) September 15, 2022
Ferrobor Üretim Tesisi temel atma töreni, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız Sn. Fatih Dönmez'in katılımlarıyla; 17 Eylül Cumartesi, saat 15.00'te Balıkesir-Bandırma'da gerçekleşiyor. #ferrobor #etimaden @TCEnerji pic.twitter.com/trEwP1FYRg
FERROBOR ÜRETİM KAPASİTESİ
Yıllık 800 ton
