Moğolistan'da çalışıyorum ve iki ayda bir gidip 15 gün orada kalmam gerekiyor. Bu da beni çok yoruyor ve kendimi hastalıklı hissediyorum. U.A./İstanbul

Soruyu okuyanlar, "Ben de o kadar sık yolculuk yapsam, aynı şikayetlerim olurdu" diyebilir ama burada sorun; yolculuğun sıklığı değil, Moğolistan ile Türkiye arasında altı saat zaman farkı olması. Yani orada gündüzken, burada gece.

KARANLIKTA SALGILANIR
Bedenin sirkadyen ritim denilen bir düzeni vardır ve doğru çalışmasını gün ışığı temin eder. Gün ışığı, göz kapaklarından içeri vurunca, uyandırma hormonları devreye girer ve kişi kendiliğinden uyanıklık haline geçer. Aynı şekilde gece 23.00-05.00 arasında salgılanan melatonin de güzel ve sağlıklı bir uyku sağlar. Birkaç gün içinde beden kendini yeni düzene alıştırır ama sık seyahat edenlerde ne yazık ki bu fırsat pek olmaz. Doktorunuzun da önermesi ile uyku düzeninizi yeniden kazanmanız için melatonin denilen maddeyi dışarıdan alabilirsiniz.

İLAÇ BAĞIMLILIĞI

Ağrım olsa da, olmasa da içinde diklofenak olan ilaçlardan alıyorum. İlaç bağımlısı mıyım? N.L./Van

Sebebi araştırılıp ortaya konulmamış hastalıkların belirtilerini gizlemek ya da ağrıları dindirmek için sıklıkla başvurulan yöntemlerden biri; daha önceki tecrübelerden fayda ettiği bilinen bir ilacı, sonu belli olmayan sürece kullanmaktır. Kendi tecrübelerime göre; sizin de sözünüzü ettiğiniz, içinde diklofenak olan ilaçlara bağlanma hali oldukça yaygındır, hatta bu durum sıklıkla genç sporcularda karşımıza çıkmaktadır. Yapılması gereken; öncelikle şikayetlerin sebebini ortaya çıkarmak üzere sağlıklı bir tıbbi danışmanlık almaktır.

ERGENLER NASIL BESLENMELİ?

Bu sene kızım 14 yaşına girecek. Hangi beslenme sorunlarıyla karşılaşabilirim? D.D./İstanbul

Ergenlik döneminde fiziksel, psikolojik ve bilişsel gelişme o kadar yoğundur ki; yetişkinlikteki kilonun yüzde 50'si, boyun yüzde 20'si ve kemiklerin yüzde 50'si bu zaman diliminde kazanılır. Bu dönemde kalori ile protein ihtiyacı en yüksek seviyededir. Ergenlik sırasında; bedenin büyüme yolunda çok hızlı bir hamle içinde olması, değişen beslenme ihtiyaçlarının temelini oluşturur. Bu dönemde erkeklerin kemikleri uzamaya devam ederken kızlar vücutlarında daha fazla yağ depolamaya başlar. Ergenleri etkileyen en önemli beslenme bozuklukları; eksik beslenme, demir, iyot, kalsiyum, çinko eksikliği ve şişmanlık olarak sıralanabilir.