Entelektüel birikimine hayran olduğum Sabah Ekler'in Yazı İşleri Müdürü Murat Çelikkan, "Elimde bir kitap var bayılacaksın. Ancak önce ben okuyacağım" dediğinde dayanamayıp kaptım elinden kitabı. Ve hızla okumaya başladım. "Hayatım Mücadeleyle Geçti- Kemal Kurdaş Kitabı" Türkiye İş Bankası Yayınları'ndan henüz çıkmış. Kurdaş'ın tarihe tanıklık eden anılarını Gazeteci Şengün Kılıç Hristidis, söyleşi tarzında kaleme almış.
ODTÜ'yü ODTÜ yapan
Bilmeyenler için Kemal Kurdaş hakkında küçük bir hatırlatma yapmam gerekirse, Türkiye'nin uluslararası düzeyde bilinen en saygın bürokratların biri kendisi. ODTÜ'yü ODTÜ yapan ve 8 yıl da rektörlüğünü yapan Kemal Kurdaş, Türkiye'nin IMF ile olan ilişkilerini başlatan ve sürdüren, bir dönem Türkiye'den kaçar gibi gidip IMF'de çalışıp ve sonra Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in isteğiyle geri dönüp, Maliye Bakanlığı da yapan önemli bir isim yani.
Kitap çok ilginç tarihi anekdotlarla dolu. Ben sadece bir kaçından kısaca söz etmek istiyorum. Örneğin bugün artık sonuna geldiğimiz IMF ile olan ilişkilerimiz nasıl başlamış mesela? Kurdaş IMF'nin doğumuna da tanıklık etmiş. Şunları söylüyor kitabında:
"…1948 yılında ABD'nin Massachusetts eyaletinde Bretton Woods diye küçük bir kasabada, az gelişmiş ülkelerin kalkınması, bizim de görevimizdir. Bu nedenle biz onlara kalkınmalarını sağlayacak fonlar temin edeceğiz dendi ve IMF ve Dünya Bankası kuruldu. Uluslararası Para Fonu (IMF) görevi de ortaya çıkacak sıkıntılarda üye ülkelere yardım etmek ve yol göstermekti…Türkiye 1951'de üye oldu."
Kemal Kurdaş, dil bildiği ve modern iktisat bildiği için IMF ile ilişkilerde uygun kişi seçildiğinden söz ediyor ve "1940'larda biz dış piyasalardan değil, IMF, Dünya Bankası veya devletlerden borç alıyorduk. Eğer piyasalardan alsaydık, Osmanlı'ya dönerdik. Hele hele Menderes varken…" diyor. Daha sonra IMF'de 4.5 yıl çalışan Kemal Kurdaş, tıpkı Kemal Derviş gibi rayından çıkan ekonomiyi rayına sokması için dönemin cumhurbaşkanı tarafından çağrılıyor.
Kemal Kurdaş o günleri de şöyle anlatıyor:
"1961'de Cemal Gürsel, boğuk bir sesle, 'Kurdaş Bey, bu memleket sizden hizmet bekliyor. Kaçmayın' dedi. Böylece içimde hiçbir zaman susmayan Şevki Kadri ruhu yine harekete geçti. Memleketim benden hizmet bekliyordu, hizmetten kaçamazdım ve nitekim, 'kaçmam paşam' gelirim' dedim. 'Siz tayinimi yapın.'" 27 Mayıs ihtilalinden sonra IMF'den ayrılan Kemal Kurdaş, Türkiye'ye Maliye Bakanı olarak dönmüş. Müthiş anıların devamını merak edenlere bu ilginç kitabı tavsiye ediyorum.
