Fiştali Kimdir?

952 (1545) veya 956 (1549) yılında Merakeş'te doğdu. Ebû Muhammed künyesiyle de anılır. Fas'ın kuzeybatısında yahut Orta Atlaslar'daki Tâdlâ platosunda bulunan ve amcazadesi şair Muhammed b. Ali el-Fiştâlî gibi ünlü kişiler yetiştiren Berberi Fiştâle kabilesine mensuptur. Ayrıca bu kabilenin Sanhâce kolundan geldiği için Sanhâcî nisbesiyle de anılır. Ebü'l-Abbas Ahmed b. Ali el-Mencûr, Ebü'l-Abbas Ahmed ez-Zemmûrî ve Kadı Abdülvâhid b. Ahmed el-Humeydî gibi fakih ve muhaddislerden lugat, nahiv, fıkıh, usul, edebiyat ve tarih dersleri aldı. Hayatının uzun bir devresinde bu ilimleri tahsil eden Fiştâlî geniş kültürü sayesinde inşâda Fas'ın ve Kuzeybatı Afrika'nın en başarılı ediplerinden biri oldu. Karaviyyîn Camii'nde edebiyat dersleri verdi. Abdurrahman b. Ali el-Mekkûdî'nin Maḳṣûre'sini şerhederek okuttu. Önce veliaht Me'mûn'un, kısa bir müddet sonra da babası Fas Sultanı Ahmed el-Mansûr'un hizmetine girerek onun özel kâtibi oldu. Ardından Dîvân-ı İnşâ başkâtipliğine, buradan da vezirliğe kadar yükseldi. Bu görevi kendisine haklı bir şöhret kazandırdı. Osmanlılar'daki vak'anüvislik geleneğinden etkilenen hükümdar onu devletinin resmî tarihçisi tayin etti. Fiştâlî, özellikle hükümdarın Sudan'daki zaferleriyle ilgili haberleri derler, fetihleri kaydeder ve o dönemde yetişen ünlü şahsiyetlerin hayatını kaleme alırdı. Menâhilü'ṣ-ṣafâʾ adlı eseri onun bu çalışmalarının sonucunda ortaya çıkmıştır. Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed el-Miklâtî bir beytinde, Fiştâlî'nin ölümüne ebced (cümmel) hesabıyla "şel(l)â'" kelimesiyle tarih düşürmüştür.

Fiştâlî başarılı bir saray şairi sayılır. Özellikle Ahmed el-Mansûr için yazdığı kasideler onun iyi bir sanatçı olduğunu göstermektedir.

Kaynak: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi

BİZE ULAŞIN
SON DAKİKA