Gaffari Kimdir?

Muhtemelen 900 (1494-95) yılında Kazvin'de doğdu. VII. (XIII.) yüzyıldan beri tanınan münevver bir aileye mensuptur. Ünlü Şâfiî fakihi ve el-Ḥâvi'ṣ-ṣaġīr müellifi Abdülgaffâr b. Abdülkerîm el-Kazvînî (ö. 665/1266) onun atalarındandı. Gaffârî nisbesini Abdülgaffâr'dan alır. Bazı âlimler, Gaffârî ailesinin sahâbeden Ebû Zer el-Gıfârî'den geldiğini ileri sürerek nisbeyi Gıfârî şeklinde kaydetmişlerdir. Aslen Sâveli olan ailesinin Gaffârî'den en az 300 yıl önce Kazvin'e gelip yerleştiği anlaşılmaktadır. Zira VII. (XIII.) yüzyıldan itibaren bu aileden Kazvînî nisbesini taşıyan beş kişi Kazvin'de kadılık görevinde bulunmuştur.

Gaffârî'nin aynı zamanda şair olan ve şiirlerinde Visâlî mahlasını kullanan babası Muhammed Rey'de kadı olup Safevî şehzadelerinden Mirza Şah Hüseyin ile münasebeti vardı. Çocukluk ve öğrenim dönemleri hakkında bilgi bulunmayan Gaffârî'nin eserleri ve üstlendiği görevlerden çok iyi bir tahsil gördüğü anlaşılmaktadır. Gaffârî de babası gibi kadılık yapmış ve yine onun gibi Safevî hükümdar ve şehzadeleriyle yakın ilişkiler içinde olmuştur. Kâşân'a yaptığı bir seyahatte meşhur şair Muhteşem-i Kâşânî ile tanıştı. Hayatının sonuna doğru hac farîzasını ifa etti ve dönüşte Deybül'e (Hindistan) gitti. Hintliler arasındaki şöhretine bakarak onun burada bir süre kaldığı söylenebilir. Deybül'de vefat eden Gaffârî'nin bazı kaynaklarda 905 (1499) veya 965 (1557) yılında öldüğü zikredilirse de bu doğru değildir. Zira eserlerinden birini 959'da (1552), diğerini de 972'de (1565) tamamlamıştır.

Hint tezkirecilerinden bir kısmının Hint âlimlerinden saydığı Gaffârî'yi çağdaşları ve daha sonraki dönemde yaşayanlar iyi bir edebiyatçı, âlim, hattat ve münşî olarak överler; ancak onun şiirlerinden sadece bir beyit naklederler.

Kaynak: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi

BİZE ULAŞIN
SON DAKİKA