Muharrem 427'de (Kasım 1035) Kurtuba (Cordoba) yakınlarındaki Ceyyân'da (Jaén) doğdu. Ailesi Kurtuba'daki Zehrâ şehrine mensup olmakla beraber babası, Berberîler'in çıkardığı karışıklıkta buradan kaçarak 400 (1009) yılında Ceyyân'a gidip yerleşmiştir. Yemen'deki Gassân kabilesine nisbetle Gassânî diye anılan Ebû Ali on yedi yaşında hadis tahsiline başladı. Aralarında devrin tanınmış muhaddislerinden İbn Abdülber en-Nemerî, Ebü'l-Velîd el-Bâcî ve İbnü'd-Delâî'nin de (İbn Dilhâs) bulunduğu Endülüslü hocalardan okudu. Hakem b. Muhammed b. Hakem el-Cüzâmî'den 100 civarında, İbn Abdülber en-Nemerî'den yirmi beş, İbnü'l-Hazzâ diye tanınan Ahmed b. Muhammed b. Yahyâ'dan on üç, muhaddis ve fakih Ebü'l-Kāsım Hâtem b. Muhammed et-Trablusî et-Temîmî'den on, Kurtuba müftüsü Ebû Abdullah Muhammed b. Attâb el-Endelüsî'den sekizden fazla kitap okuyup bunları rivayet etme yetkisi aldı. Kendisinden de İbn Sükkere diye tanınan hadis, fıkıh ve kıraat âlimi Ebû Ali es-Sadefî, tabip ve şair Ebü'l-Alâ Zühr b. Abdülmelik el-İyâdî el-İşbîlî, müfessir ve fakih Ebû Muhammed Abdülhak b. Gālib el-Muhâribî gibi meşhur âlimler hadis öğrendi. İcâzet verdiği talebeleri arasında Kādî İyâz da yer alır (el-Ġunye, s. 139). Devrinin en tanınmış hadis hâfızlarından biri olan Gassânî kuvvetli Arapça'sıyla, üstün lugat, edebiyat, şiir, ensâb ve ricâlü'l-hadîs bilgisiyle şöhret buldu. Kurtuba'nın büyük camisinde hadis dersi verir, şehrin âlim ve fakihleri bu dersleri takip ederdi. Bu sebeple Kurtubalı muhaddislerin reisi diye anıldı. Hocası İbn Abdülber el-İstîʿâb adlı eseriyle ilgili olarak ona vasiyette bulunmuş, bu eserde adı geçmeyen bir sahâbîye rastladığı takdirde onu derhal kitabına kaydetmesini istemiştir. Gassânî'nin pek çok kitabı tashih ettiği de bilinmektedir. Ebû Ali el-Gassânî 12 Şâban 498'de (29 Nisan 1105) vefat etti ve Rabat Kabristanı'na defnedildi.
Kaynak: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi