İbnü’l-fasîh

680 (1281) yılında Kûfe'de doğdu. Afîfüddin İbnü'd-Devâlîbî (İbnü'l-Harrât), Mizzî, Muhyiddin İbnü's-Sabbâğ, Hüsâmeddin es-Siğnâkī ve İmâdüddin İbnü't-Tabbâl'den ders aldı. Özellikle fıkıh, kıraat, Arap dili ve edebiyatı alanlarında yetişti. Bağdat'ta Meşhed-i Ebû Hanîfe'de ve Müstansıriyye Medresesi'nde ders verdi, Irak'ta adını duyurdu. 741'de (1340) Dımaşk'a gitti; Hatuniyye, Kassâin ve Reyhâniyye medreselerinde müderrislik yaptı. Dımaşk nâibi Tanboğa'dan saygı gördü. Ebü'l-Mehâzin el-Hüseynî 750 (1350) yılında birlikte hacca gittiklerini kaydeder. Ebû Hayyân el-Endelüsî Dımaşk'a geldiğinde onu öven bir kaside yazdı. Talebeleri arasında Hanefî fakihi İbn Vehbân ve kendisinin üvey oğlu Emînüddin İbnü'l-Âdemî bulunmaktadır. Hüseynî, Zehebî ve İbn Receb de ondan hadis dinlemişlerdir. İbnü'l-Fasîh 26 Şâban 755'te (15 Eylül 1354) Dımaşk'ta vefat etti.

Eserleri. 1. Müstaḥsenü'ṭ-ṭarâʾiḳ fî naẓmi Kenzi'd-deḳāʾiḳ (Naẓmü'l-Kenz). Ebü'l-Berekât en-Nesefî'nin Hanefî fıkhına dair eserinin manzum hale getirilmiş şekli olup çeşitli yazmaları mevcuttur (Süleymaniye Ktp., Lâleli, nr. 1158; İÜ Ktp., AY, nr. 3410; Adana İl Halk Ktp., nr. 514). Eser, Nûreddin İbn Gānim el-Makdisî tarafından Evḍaḥu'r-remz ʿalâ Naẓmi'l-Kenz adıyla şerhedilmiş olup bunun da muhtelif nüshaları günümüze ulaşmıştır (Süleymaniye Ktp., Fâtih, nr. 1746, Hekimoğlu Ali Paşa, nr. 357; Köprülü Ktp., Fâzıl Ahmed Paşa, nr. 598-601, 602-605). 2. Naẓmü Menâri'l-envâr. Müellif bu eserinde de Ebü'l-Berekât en-Nesefî'nin fıkıh usulüne dair kitabını nazma çekmiştir (Süleymaniye Ktp., Çorlulu Ali Paşa, nr. 163; ayrıca bk. DMBİ, IV, 398). 3. Naẓmü's-Sirâciyye. Sirâceddin Muhammed b. Muhammed es-Secâvendî'nin el-Ferâʾiżü's-Sirâciyye adlı eserinin manzum şeklidir (İbn Habîb el-Halebî, III, 183; İbn Tağrîberdî, el-Menhelü'ṣ-ṣâfî, I, 394; Brockelmann, GAL, II, 94). 4. Ḥallü'r-rumûz. Müellifin kırâat-i seb'aya dair kaleme aldığı manzum bir eserdir (Süleymaniye Ktp., Lâleli, nr. 64; Brockelmann, GAL Suppl., II, 211). Kaynaklarda ayrıca Ebü'l-Kāsım Nâsırüddin Muhammed b. Yûsuf es-Semerkandî'nin fıkha dair en-Nâfiʿ adlı eserini nazma çevirdiği kaydedilmektedir.

Kaynak: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi

BİZE ULAŞIN
SON DAKİKA