"Onu, diğer 1920 doğumlulardan farklı kılan ne?" derseniz, cevaplar çok.
Kullandığı devasa otantik aksesuarlar da olabilir cevap şıkları arasında, kırışıklıklarını fazlasıyla sevimli gösteren siyah camlı yuvarlak gözlükleri de.
Daha derine inmek isteyenler, Iris Apfel'in imzası haline gelen eklektik tarzını bu kadar modern kombinleyebilmesini veya kullandığı farklı renk, doku ve materyalleri birleştirme kabiliyetini de gösterebilir. Bana sorarsanız, tabii ki bu meziyetlerin her biri bulunmaz bir hazine değerinde olsa da, Iris Apfel'i modanın kalbi yapan bambaşka bir detay var: Apfel 1921 doğumlu, tırnaklarından saçlarına, kemiklerinden cildine kadar vücudunun her bir noktası, estetik beğeni normlarından çok uzakta ama bu kadın kıyafetleri kullanarak tüm gözleri kendine çevirebiliyor. 90 yaşında bir kadın kıyafetlerle zamana karşı geliyor. İşte fark bu!
AYNAYA BAKINCA BAŞKASINI GÖRMEK
Kendisi, 90 yaşına kadar tasarım ve moda anlamında yapılabilecek her şeyi yapmış.
2005'te New York'un saygın tasarım müzesi Metropolitan Museum of Art'ta kendi adına açılan ve bunu takriben beş ayrı müzede gösterilen bir sergiye sahip olan ve son olarak bir müzede kendi adına ayrılan dev bir oda bulunan ender insanlardan. "90'lık kadın müzeden başka nerede sergilensin?" diyenlere Apfel'in bir cevabı var: An itibariyle kendi adına bir mücevher koleksiyonu hazırlıyor, asıl mesleği olan mobilya tasarımı yapıyor, kendi belgeselini çekiyor, hatta bir göz kremine adını verme anlaşmasını sonlandırmayı bekliyor.
Resimlerine bakınca, göz altlarının hâlâ iyi durumda olduğunu görmemek imkansız, kremleri satar. "Bunları Kate Moss, hatta Deniz Berdan da yapıyor," diyenleri duyar gibiyim.
Apfel adına konuşmam gerekirse, kendisi Beyaz Saray'ın restorasyonunu tam dokuz kere üstlenmiş.
Truman, Eisenhower, Nixon, Kennedy, Johnson, Carter, Reagan ve Clinton başkanlıkları için.
Gençken, güzellik normlarına pek de uymayan bu kadının, yaşlılığında tüm dünyanın ilgisini toplama nedeni sorulduğunda "Belki de yaşlı olduğum için," cevabını vermiş. Olabilir. İtiraf ediyorum, Iris Apfel'in gençlik ve orta yaş resimlerine baktığımda, gözlerim hep onun estetik kabul edilmeyecek yüz hatlarına kayıyor ve tarzını kaçırıyorum. Ama fiziksel estetik takıntısından kurtulmuş gözlerle yaşlılık fotoğraflarına baktığımda, tarzını fark etmemek mümkün değil. Apfel'in kıyafetlerini onun üzerinden çıkarıp moda çekimi için bir mankene ya da bir lise öğrencisine de giydirebilirsiniz ve her iki durumda da 'Apfel tarzı' hayata ve duruma uyum sağlar.
Seçimlerinde her zaman sınırları zorladığını, couture ile çöp kabul edilebilecek parçaları karıştırmayı sevdiğini söyleyen Apfel, "Kombin yapmayı seviyorum, bu benim için çok rahatlatıcı," demiş bu ay yayımlanan İngiliz Elle'den Rebecca Lowthorpe'a. Ben de makalesinde, Apfel için "Modernin gerçek tanımı," yorumunu yapan Lowthorpe gibi düşünüyorum: Apfel içinde her rengi, her dönemi, her tarzı barındırabilen ama hâlâ bir bütün olarak görünebilen bir kadın.
Dünya üzerindeki tüm modacıların defilelerinde ön sırada oturan, genç bloggerların sayfalarından eksik olmayan Apfel, onu tanımayan sokak fotoğrafçılarında da, kendi stilinden bir parça yakalama derdindeki moda bağımlılarında da aynı hissi uyandırıyor:
Merak. Modayı bir bilgelik olarak algılamayan bu 90 yaşındaki stil ikonunun söylediği bir şey var: "Modada tek bir kural var; aynaya baktığın zaman başka birini görmek."
