Okul katliamı, yiğit Çeçen halkının 200 yıllık özgürlük savaşının trajik dönüm noktası olacak. Davalarına sempati duyanlar bile artık çok uzun süre ağızlarını açamayacaklar.
"Nerede olursa olsun, her şekliyle şiddetle eleştirilmesi gereken terörizm ile ciddi biçimde siyasal çözüm gerektiren krizleri birbirinden ayırmalıyız. Çeçenistan'daki durum tam anlamıyla budur" örneği sağduyu uyarıları artık duyulmayacak. (Fransa eski Dışişleri Bakanı Dominique de Villepin'in iki yıl önce yaptığı açıklama.)
Çeçenistan'daki vahşeti anlatan raporlar da rafa kalkacak. 1994'ten beri süren savaşta 1 milyon Çeçen'den 250 bininin öldüğü, 500 bininin göç ettiği, bir zamanlar 400 bin nüfuslu Grozni'nin hayalet kente dönüştüğü, katliam yapan Rus generallerin (Vladimir Şamanov, Viktor Kazantsev, Konstantin Pulikovski) terfi ettiği, Kremlin'in 18 yaşındaki Çeçen kızına tecavüz edip öldüren Albay Budanov, "Yakaladığınız Çeçenler'i asın" emri veren General Gennadi Troşev, "Direnişçilerin eş ve çocuklarını öldürün" diyen General Şamanov gibi canilerin sırtlarını sıvazladığı, hepsi ama hepsi unutulacak.
Çünkü bütün bunları hatırlatacak son güvercinler de uçup gitti.
Çünkü Putin, halkın korkularını kamçılayacak bir kırbaç ele geçirdi: "Sovyetler Birliği'nden sonra Rusya Federasyonu da dağılma tehlikesiyle karşı karşıya..."
Ve çünkü Çeçenistan'da verilecek ödünün domino etkisi yaparak tüm Kafkaslar'ın elden çıkmasına yol açması, Ruslar'ın en büyük korkusu. 1991'de da- ğılan Sovyetler Birliği'nden 15 devletin doğmasının acısını hâlâ iliklerinde hissediyorlar.
Stalin hâlâ hükmediyor
Üstelik yeni bir korku değil bu; 80 yıl öncesine kadar gidiyor. Lenin'in "Halklar Komiserliği" görevine getirdiği Stalin, Kafkaslar'ın haritasını yeniden çizip bir dizi özerk bölge yarattı. Stalin "Yönetmek istiyorsan böleceksin" kuralını iyi biliyordu. Tüm bölgelerin etnik yapısını değiştirdi. Kökenleri ve dilleri farklı toplulukları birarada yaşamaya, asimilasyona zorladı.
Yetinmedi; özgürlük ve kendi kaderini belirleme umutlarının son zerresini de yok etmek için, İkinci Dünya Savaşı'nda, 10 ulusu Orta Asya'ya sürdü: Kalmuklar, Balkarlar, Karaçaylılar, İnguşlar, Çeçenler, Kürtler, Ahıska Türkleri, Hemşinler, Pontuslular, Tatarlar...
14 yıl sonra Kruşçev döneminde döndüklerinde (en az yarısı ölmüştü) topraklarının başkalarına verildiğini gördüler. Bulabildikleri yerlere yerleştiler.
İşte o dönenlerden çoğu bugün kendi yurtlarında azınlık durumunda. Çeçenler hariç: Sadece onlar ülkelerinde çoğunluğu oluşturuyorlar.
Yani Çeçen bağımsızlığının "domino etkisi" yaratacağı korkuları yersiz.
Ama artık bunların ne anlamı var ki... Putin daha dün üstüne basa basa "Teröristlerin başlıca hedeflerinden biri halklar arasında kin tohumlarını ekmek ve Kuzey Kafkaslar'da etnik çatışmaları körüklemekti" dedi ve ekledi: "Kim bunu desteklerse, teröristlerin yardakçısı ilan edeceğiz..."
Yeni acılar, yeni kan gölleri ufukta göründü. Ya da İnsan Hakları İzleme Komisyonu'nun Çeçenistan raporunun başlığındaki ifadeyle, "Cehenneme hoş geldiniz..."
Bütün bunları tarihe not düşmek için anlattık. "Single ve Single" romanında Kafkaslar'daki trajediyi anlatan John Le Carre'nin çığlığı boş yere yankılanmasın diye:
"Dünyanın mahvolmasında caniler kadar ilgisizlerin de sorumluluğu var."
