"Bu ülkede Uber sorununun çözümü için önce Taksi sorunu çözülmeli" demiştim dün..
"Çözüm için dünyadaki örnekler araştırılmalı.. Uber yasal mı, değil mi, ortaya çıkarılmalı" diye öneri de yapmıştım..
Önce kendi öğrendiklerim..
Uber Kaliforniya merkezli bir uluslararası bir kurum. 58 ülkede faaliyet gösteriyor. Bunlar arasında Türkiye de var. Türk Uber Ticaret siciline kayıtlı yasal bir şirket. Levent'te Genel Müdürlükleri var.
Londra'da Uber yasaklanmış. Mahkemeye başvurmuş Uberciler. Dava devam ediyor.
İspanya hiç izin vermemiş. Orda yok.
Almanya'da Uber, taksicilerle anlaşmış. Uber'le çağırınca taksi geliyor.
İstanbul'da taksi plaka sayısı 18 bin. Son taksi plakası 1966'da verilmiş. 52 yıl önce.. O zaman İstanbul'un nüfusu 2.3 milyon. Bin kişiye 8 taksi düşüyor. Bugün bin kişiye düşen taksi sayısı 2 bile değil. 1.5 falan..
Londra'da mesela bin kişiye 12.5 taksi düşüyor.
İstanbul'da taksi plakası karaborsada. 2 milyon civarında satılıyor. Plaka ağaları, bunları kiralayıp plaka başına ayda 7 ile 10 bin lira arasında temiz para kazanıyor. Vergisiz, sigortasız.
Taksiler vardiya usulü çalıştıkları için 18 bin taksiye karşı 50 bin taksi şoförü var.
Taksi şoförü olmak için ehliyet yeterli. Ayrı bir şey aranmıyor. Londra'da mesela, kentin bütün yollarını bilme şartı var. Taksi şoförü olmak isteyen çok zorlu bir sınavdan geçiyor. Verilen her adrese gitmek zorunda. Olağan gidiş yolu tıkalıysa, yan yolları da bilmesi isteniyor.. Sabıkası, iyi hali soruşturuluyor.
Bizde durum kötü. Kabataş'tan Taksim'e gidemeyen taksi şoförü var. Bahane hazır..
"Ben karşının taksisiyim.."
Daha fecisi.. Her dört taksi şoföründen biri, cinayet, gasp, taciz gibi suçlardan sabıkalı. Çünkü dedim ya, "Ehliyetten başka şey aramıyor" Türkiye yasaları.. Bu açıklamayı yapan da bir taksi kooperatifi başkanı..
Sabiha Gökçen Hava Limanı Taşıma ve İşletme Kooperatifi (Sawkoop) Başkanı Ahmet Çavuş'un sözlerini dün sabah gazetemde okudum.
Ahmet Çavuş, bana fevkalade mantıklı gelen bir çözüm önerisi de sunmuş..
Diyor ki, "Uber sorununu çözmek için önce taksi sorunu çözülmeli.."
Anlatıyor ve öneriyor..
İstanbul'da taksi plakası günde 400 lira. Taksici önce bu parayı çıkaracak, sonra ev geçindirecek. Kısa mesafe yolcusu almama, yabancı yolcuyu dolaştırma gibi sorunların sebebi aslında bu.
Plaka karaborsasını önlemenin yolu Belediye'den geçiyor. Daha önceki Belediyelere de önermişler ama, aldıran olmamış.
Belediye İstanbul'un bugünkü nüfusunu da dikkate alarak, mevcut taksi plakası kadar, yani 18 bin plaka daha çıkaracak. Ama ihaleye değil. Bu plakaların sahibi Belediye olacak ve şoförlere o kiralayacak. Bu plakaları kullanacak araç ve sürücülere de belli kriterler getirecek. Bir çağrı merkezi kurarak, müşteri şikayetini anında alacak, gerekirse Taksi Şoförü ehliyetini iptal edecek. Taksiler bu merkezden kameralarla izlenecek.
Benim aklım fevkalade yattı.
Ahmet Başkanın teklifi İçişleri Bakanlığı ve İstanbul Belediyesi tarafından ciddiye alınır, kısa zamanda uygulamaya konursa, Taksi Sorunu yüzde 90 çözülür.
O zaman vatandaş bugünkü gibi Uber'in değil, Taksicilerin yanında durur. Uber dünya örneklerinde olduğu gibi, taksicilerle anlaşmaya ya da piyasadan çekilmeye zorlanır.
