Suriye'nin İdlib kentinde çatışmasızlık bölgesi ilan edildi. Türkiye, Rusya ve İran arasındaki bu uzlaşı ne anlama geliyor, Taha Dağlı sabah.com.tr için değerlendirdi.
NEDİR BU ÇATIŞMASIZLIK BÖLGE İLANI?
Daha önce de Mayıs ayında yine Astana zirvesinde çatışmasızlık bölgeleri ilan edilmişti. Bu kez adres İdlib oldu. Ateşkes olarak da algılanıyor asıl olarak ise İdlib'te muhaliflerle rejim arasında bir çatışma ortamının yaşanmaması, gerilimin azaltılması, çatışma olursa bunun denetlenmesi, engellenmesi, her grubun kendi hakim olduğu alana mukayyet olması gibi içerikleri var.
NEDEN İDLİB?
İdlib stratejik olarak Suriye savaşının gidişatı açısından kilit öneme sahip bir vilayet. Suriye'nin kuzeyinde Halep'le Lazkiye'nin ortasında yer alıyor. 2 milyondan fazla bir nüfus olduğu tahmin ediliyor.
İDLİB'TE HANGİ GRUPLAR VAR?
Rejim güçlerinin yanı sıra Özgür Suriye Ordusunun kontrolündeki bölgeler ile El Kaide bağlantılı Nusra cephesi ve sonradan adını değiştiren Nusra çatısındaki terör örgütü olarak bilinen gruplar da burada.
KASIM AYINDAKİ HALEP ANLAŞMASINDAN SONRA NE OLDU?
Halep'te Türkiye'nin girişimiyle başlatılan ateşkes sürecinde Halep'ten çıkan muhalifler ve siviller İdlib'e getirilmişlerdi. Bunlar arasında daha sonra El Kaide unsurlarının Özgür Suriye Ordusu ile çatışmaları yaşandı. Bu durum ABD'nin bir hayli dikkatini çekmişti.
ABD'NİN İDLİB PLANI NEYDİ?
ABD'den Trump'ın iki temsilcisi İdlib'teki El Kaide varlığına dikkat çekip, İdlib'e yönelik bir müdahaleye dikkat çekmişlerdi. ABD'nin İdlib'teki tasarrufu şöyleydi, El Kaide bahanesiyle İdlib'e girip, bu kritik bölgeyi PKK-PYD teröristlerine bırakmaktı.
ABD İDLİB PLANINI GERÇEKLEŞTİRİRSE NE OLURDU?
ABD'nin İdlib'te PKK-PYD terör örgütüne sağlayacağı alan başından beri Suriye'nin kuzeyinde oluşturulmak istenen terör koridorunun açılması anlamına geliyordu. Afrin'le İdlib'in birleştirilmesi, güneyden de Münbiç üzerinden Rakka bağlantısı ile PYD koridoru, Türkiye'nin özgürleştirdiği Azez-Cerablus hattınını by-pass ederek kurulmuş olacaktı.
PKK'YA BİR ENGEL Mİ VAR ŞU AN?
Türkiye'nin İdlib'teki çatışmasızlık bölgesi anlaşmasının içerisinde olması PKK-PYD teröristlerinin bölgede alan sağlamasının önündeki en büyük engel olacaktır. Türk askerinin olduğu yerde PYD teröristleri barınamaz, bunu daha önce Fırat Kalkanı harekatında Azez'de, Cerablus'ta, El Bab'da gördük.
BUGÜN İDLİB'TEKİ ANLAŞMANIN ÖNEMİ NEDİR?
İdlib'te söz sahibi olan ülkeler Türkiye, Rusya ve İran. Batı bu denklemin dışında kalıyor bu da Türkiye'nin bölgedeki etkinliğinin bir göstergesi. Suriye savaşında kilit öneme sahip olan İdlib'te düzenin kurulup, kalıcılığının sağlanması, bir çok noktadaki düğümleri çözebilir.
İDLİB'E KAÇ TÜRK ASKERİ GİDECEK?
Üç ülke var, Türkiye, İran ve Rusya. Her birinden gözlemci statüsünde çatışmasızlık ortamının korunmasını sağlayacak askerler İdlib'e gidecek. Bunların sayısının da 1500 olabileceği konuşuluyor yani her ülke 500 asker gönderecek.
GERİLİM AZALTILIRSA SONRAKİ ADIM NE OLACAK?
İdlib ve diğer 4 bölgede çatışmasızlık ilanı var. Bunlar Astana'daki 6. Toplantıda alınan kararlar oldu. Astana'da 6 zirve yapıldı, alınan kararların sahada ne kadar sağlıklı olması Astana sonrasında sürecin Cenevre'ye o denli taşınmasını sağlayacak.