Türk tescilli sivil hava araçlarında bulundurulan özel eğitimli silahlı güvenlik görevlilerinin görev, yetki ve sorumluluklarına dair yönetmelik ile uçaklarda "hava polisi" dönemi başlıyor.
İçişleri Bakanlığınca yayımlanan yönetmelikte, Türk tescilli sivil hava araçlarında, hava aracının ve hava araçlarındaki yolcuların güvenliğini tehlikeye atan yasa dışı müdahale eylemlerine karşı, uluslararası uçuşlarda sivil hava araçlarının, yolcuların ve mürettebatın güvenliğinin sağlanmasına yönelik özel eğitimli silahlı emniyet teşkilatı personelinin görevlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar belirlendi.
Buna göre, hava polislerinin görev, yetki ve sorumlulukları Emniyet Genel Müdürlüğü Koruma Dairesi Başkanlığı ile uluslararası uçuşu olan havalimanlarının bulunduğu illerin emniyet müdürlükleri bünyesinde kurulacak birimler tarafından yürütülecek.
Polis memuru ve daha üst rütbedeki emniyet hizmetleri sınıfı personeli arasından seçilecek hava polislerinin, teşkilatta fiilen 5 yıl çalışmış olması gerekiyor.
Hava polisi olmak isteyen personelin en az ön lisans mezunu olması, kıdeme etkili ceza almaması, ikinci bölge hizmetini bir kez tamamlaması, son iki performans değerlendirme puanının iyi veya çok iyi olması, son üç performans atışında ayrı ayrı 90 puan ve üzeri puan alması, birimin en üst dereceli amirinin muvafakat vermesi ve havacılık personeli için düzenlenen sağlık raporuna sahip olması gerekecek.
Ayrıca Koruma Daire Başkanlığı başvuru duyurusunda sivil havacılık alanında eğitim ve mevzuat yeterlilikleri, havalimanında çalışma süresi ve yaş açısından ek şartlar belirleyebilecek.
- Adaylar fiziki yeterlilik ve atış sınavına tabi tutulacak
Hava polisi olmak için başvuracak adaylar Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen yer ve tarihte, Koruma Daire Başkanlığı tarafından oluşturulacak komisyonlarca fiziki yeterlilik ve atış sınavına tabi tutulacak.
Sınavlarda başarılı olan personel Hava Polisi Temel Eğitimi Kursu'na katılarak Sivil Havacılık Güvenliği Temel Güvenlik Eğitimi, Havacılık Terminolojisi ve Hava Aracı Özellikleri Eğitimi, Uçak İçi Kapsamlı Atış Teknikleri ve Silah Eğitimi, Polis Müdahale Yöntem ve Teknikleri Temel Eğitimi, Rehine Müzakere Eğitimi, Havacılık Güvenliğinde Yolcu Profili ve Davranış Analizi Eğitimi, Silahsız Saldırı ve Savunma Amaçlı Yakın Dövüş Teknikleri konularında derslere katılacak.
Kursu başarıyla bitiren emniyet teşkilatı mensuplarına Hava Polisi Temel Eğitimi Sertifikası verilecek.
- Hava polislerinin uçuşlardaki görev ve yetkileri
Hava polisleri, kanunsuz şekilde, şiddet veya şiddete başvurma tehdidi ile uçaktaki bir veya birden fazla şahsın uçuş halindeki bir uçağın faaliyetini engellediği, uçağın kontrolünü ele geçirmeye teşebbüs ettiği veya kontrolü altına aldığı durumlarda uçuş güvenliğini sağlamak amacıyla uçağın kontrolünü yetkili kaptan pilota geri vermek, ayrıca kokpit, mürettebat, yolcu can güvenliğini sağlamak ve yasa dışı müdahale eylemlerini önlemek için orantılı olarak uygun koruyucu güvenlik tedbirleri almakla sorumlu olacak.
Sivil kıyafetle görev yapacak hava polisleri, söz konusu tehditlere yönelik makul şüphe olması halinde kokpiti koruyacak. Kuralsız yolculara ve potansiyel tehlike arz eden yolculara görev tanımında belirtilen durumlar oluşmadığı sürece müdahale etmeyecek.
Hava polisleri uçuş sonunda göreviyle ilgili hususlar hakkında görev sonu dönüş raporu hazırlayacak. Hazırlanan raporlar ilgili birimlerdeki yetkili amire sunularak arşivlerde saklanacak.
- Yolcu gibi koltuklarda oturacak kimliği gizli tutulacak
Hava polisi görevlendirildiği uçuşta görevi itibarıyla kaptan pilotlara ve uçuş mürettebatı ekibine hiyerarşik olarak bağlı olmayacak.
Yolcu gibi koltuklarda oturacak hava polislerinin görevi uçaktaki mürettebat tarafından bilinecek ancak kimlikleri yolculardan gizli tutulacak.
Hava polisleri görevlendirildiği uçuşla ilgili uçuş süresi boyunca görevli sayılacak. Herhangi bir uçuşta görevlendirilen hava polisi, uçuş gerçekleştirilen ülkede uçuşun gecikmesi halinde mürettebatla birlikte hareket edecek.
Hava polislerinin uçuş görevi ve dinlenme süreleri ile ilgili hususlar Emniyet Genel Müdürlüğünce çıkarılacak yönerge ile belirlenecek.
Uluslararası uçuşlarda görevli olmadığı zamanlarda hava polisleri bağlı bulunduğu büronun iş ve işlemlerini takip edecek.
Hava polisinin görev alacağı uçuş rotaları ve ülkeler, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü koordinesinde Sivil Havacılık Güvenliği Risk ve Tehdit Değerlendirme Komisyonu'nun görüşü alınarak İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenecek.
Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı (THY), Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği (TÖSHİD) ve TÖSHİD'e üye olmayan hava yolu şirketleri tarafından, yaz ve kış dönemlerine ait hava polisi protokolü yapılan ülkelere ve Sivil Havacılık Güvenliği Risk ve Tehdit Değerlendirme Komisyonu tarafından belirlenen ülkelere ait uçuş bilgileri ilgili havayolu şirketleri tarafından Koruma Daire Başkanlığına verilecek.
- Hava polisliği görevinin sona ereceği durumlar
Yönetmelik kapsamında personelin, hava polisliği hizmetinde verimli olamayacağının veya durumunun hava polisliği hizmetini olumsuz etkilediğinin bilgi ve belgelerle anlaşılması, görevi ile ilgili gizli bilgi ve belgelerin yetkili makamlar ve yetkili kişiler dışında paylaşılarak gizlilik kurallarının ihlal edilmesi, kesinleşmiş bir idari suçtan dolayı kıdeme etkili ceza alması, göreve başladıktan sonra her 5 yılda bir alınan sağlık raporu sonucunun olumsuz olması halinde görevi Emniyet Genel Müdürü onayı ile sona erecek.
- Uçuşlarda en az iki hava polisi görev alacak
Uçaklarda görevlendirilecek hava polisi sayısı, hava aracının tipi, yolcu kapasitesi, uçuş süresi, uçuş yapılacak bölgenin risk durumu ve istihbari bilgileri göz önüne alınarak belirlenecek. Görevlendirilecek hava polisi sayısı ikiden az olmayacak.
Riskli görülen uçuşlarda ihtiyaç duyulması halinde risk ve tehdit değerlendirmesi kapsamında ilgili birimler ile koordineli olarak ilave personel görevlendirilebilecek.
Hava polislerinin iaşe ve konaklama bedelleri Harcırah Kanunu çerçevesinde gerçekleştirilecek. Havacılık işletmeleri tarafından hava polisine, uçağın tipine ve görevlendirilen hava polisi sayısına göre yer tahsisi yapılacak. Hava polislerinin görevlendirme esnasındaki bilet bedelleri ilgili havacılık işletmeleri tarafından karşılanacak.
Sivil Havacılık Güvenliği Risk ve Tehdit Değerlendirme Komisyonunun belirleyeceği uluslararası uçuşlar dışında, herhangi bir havacılık işletmesi tarafından görevlendirme talebi olması durumunda hava polislerinin bilet, iaşe ve konaklama bedelleri talepte bulunan havacılık işletmesi tarafından sağlanacak.
Hava polislerinin vize işlemlerine ilişkin Dışişleri Bakanlığı nezdinde yapılacak işlemler Emniyet Genel Müdürlüğü Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı ile koordineli gerçekleştirilecek.
Hava polisinin görev esnasında kullanacağı silah, mühimmat ve teçhizat ise Emniyet Genel Müdürlüğünce çıkarılacak yönerge ile belirlenecek.
