GİRİŞ
Türkiye, AK Parti'nin iktidarda olduğu son 20 yılda hemen her alanda büyük atılımlar gerçekleştirdi. Sosyal devlet anlayışının hayata geçirildiği bu süreçte, vatandaş ile devlet arasındaki bağı güçlendiren önemli adımlar atıldı. 'İnsanı yaşat ki devlet yaşasın' düsturuyla, halkın ihtiyaç duyduğu her an devleti yanında bulduğu bir dönem başladı. Devletin millet için var olduğunu gösteren icraatlar gönüllerde yer etti. Toplumun yapı taşını oluşturan aileler başta olmak üzere tüm kesimlere yönelik sosyal destek ve yardımların hangi durumlarda verildiği ve kimlerin yardımdan faydalanabileceği konusunda vatandaşlara rehber olacak niteliğinde bir yazı dizisi hazırladık.
Türkiye'de son 20 yılda uygulanan sosyal yardım reçeteleriyle ihtiyaç sahibi vatandaşlara yaklaşık 545 milyar lira sosyal yardım yapıldı. Desteklerin merkezi bütçe içerisindeki payı tam 5 kat artırıldı. 2002'de yüzde 1.19 olan oran, 2020'ye gelindiğinde yüzde 6.11'e yükseldi. Kış dönemi öncesinde vatandaşlara yapılacak nakdi yardım 7 milyar TL'yi bulacak. Devlet, ailelere 14 ayrı destek paketi yardım ulaştırıyor. Devletin sağladığı desteklerin hangi durumlarda ve kimlere verildiği konusunda rehber niteliğinde bir yazı dizisi hazırladık. İşte yapılan yardım ve destekler:
2.5 MİLYON HANEYE DESTEK
Türkiye'deki her 10 aileden birini kapsayan Türkiye Aile Destek Programı'nın bütçesi 40 milyar TL'ye çıkarıldı. Başvuruların e-Devlet ve SYDV aracılığıyla her zaman yapılabildiği yardımla ailelere aylık 850 ile 1250 lira destek veriliyor. Program kapsamında hak sahibi olan 2.5 milyon haneye toplam 3.2 milyar TL yatırıldı.
DÜNYAYA GÖZLERİNİ AÇAR AÇMAZ YARDIM
"Doğum Yardımı" müracaatı, Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri ya da Sosyal Hizmet Merkezlerine yapılıyor. İlk çocuk için 300, ikinci çocuk için 400, üçüncü ve sonraki çocuklar için 600 TL yardım veriliyor. Ödemeler, başvurunun Doğum Yardımı Sistemi'ne girildiği ayı takip eden ay içerisinde hak sahiplerince kimlikle PTT şubelerinden çekiliyor. Programın başlamasından bu yana 3.3 milyar lira destek sağlandı. Devlet, tek çocuk beklerken ikiz, üçüz müjdesi alan aileleri de mali açıdan destekliyor. İki ayda bir PTT aracılığıyla 400 TL ödeniyor. Program kapsamında 2019'dan itibaren ailelere 117 milyon lira ödendi.
ÇOCUK DESTEK BİLEŞENİ
Çocuk sayısına göre hanelere aylık 350 ile 650 TL aralığında mali katkıda bulunuluyor. 1-2 çocuklu 350, 3 çocuklu 450, 4 çocuklu 550, 5 ve daha fazla çocuklu hanelere 650 TL ilave destek sunuluyor. Destekten yararlanmaya hak kazanan 1.8 milyon haneye toplam 776 milyon lira sağlandı.
KİMSE İŞSİZ KALMASIN DİYE
18-55 yaşındaki ihtiyaç sahibi olduğu kayıt altında olan kişiler "İşe Yönlendirme Yardımı"ndan yararlanıyor. Ödemeler 1 yıl içinde, en fazla 3 defa, aylık net asgari ücretin en fazla yüzde 10'una kadar (1650 TL) karşılanıyor.
İŞE BAŞLAMA YARDIMI
Çalışmaya başlayan kişi Sosyal Güvenlik Kurumu'na kaydı yapıldıktan sonra 60 gün içinde ikametgâhının bulunduğu yerdeki SYDV'lere ya da e-Devlet üzerinden başvuru yapabiliyor. Başvurusu kabul edilenlere aylık brüt asgari ücretin 1/3'ü kadar (1668 TL) bir defaya mahsus ödeme gerçekleştiriliyor.
GERİDE KALANLARA KOL KANAT GERİLİYOR
Faydalanmak için özel bir kriterin aranmadığı "Vefat Yardımı Programı" ile Nisan 2022'den beri yakını vefat eden vatandaşlara yönelik destek veriliyor. İlk defa bu yıl hayata geçen uygulama ile 2 bin 787 kişiye ulaşıldı.
SICAK YEMEK
İşsizliğin ve yoksulluğun belirgin olarak yaşandığı yerlerde ihtiyaç sahibi olduğu tespit edilen yaşlı, engelli, hasta ve evinde yemek yapabilecek durumda olmadığı belirlenen kişilere aşevleri ile günlük sıcak yemek sunuluyor.
BARINMA YARDIMI
Oturulamayacak derecede eski, bakımsız ve sağlıksız evlerde yaşayan ihtiyaç sahibi vatandaşlara barınma yardımı yapılıyor. SYDV'lere hane içinde kişi başına düşen geliri bu yıl için 1833 TL'den az olanlar şahsen başvurabiliyor.
VATANDAŞ SOĞUKTA OTURMAYACAK
Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle yaşanan doğalgaz fiyatlarının artışına karşı devlet, Avrupa'nın aksine vatandaşını korumaya aldı. İhtiyaç sahiplerine, kiracılara "Doğalgaz Desteği" veriliyor. Destekten yararlanmak için doğalgaz faturası/ön ödemeli sayaç kartı ile e-Devlet ya da SYDV'lere başvurulabiliyor. Ödeme tutarı hane başı 2022 için 900 ila 2 bin 500 TL arasında değişkenlik gösteriyor. Birinci ödeme mart/nisan, ikinci ödeme dönemi ekim/kasım aylarında yapılıyor.
TARİHİ KONUT PROJELERİ
Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesi ile dar gelirli vatandaşların ev sahibi olması sağlanacak. İstanbul için aylık hane halkı geliri en fazla net 18 bin, yurt genelinde 16 bin TL olanlar programdan yararlanacak. 18 yaşını tamamlayan ve 14.09.1992'den sonra doğan vatandaşların da başvurduğu projeyle 608 bin liralık, 2 +1 konutlara aylık 2 bin 280 liradan başlayan taksitlerle, 240 ay vadeyle sahip olunabilecek. 850 bin liralık 3+1 konutlara 3 bin 780 liradan başlayan taksitlerle 240 ay vade yapılabilecek. Konutlar yüzde 10 peşinat ve 240 ay vade ile satılacak.
KÖMÜR YARDIMI
İhtiyaç sahibi haneler ile sosyal güvencesi olan ancak hane içinde kişi başına düşen geliri net asgari ücretin 1/3'ünden az olan hanelere "Kömür Yardımı"nda bulunuluyor. Hanelere dağıtılacak kömür miktarı bölgenin iklim koşulları, geçmiş yıllara ait dağıtım miktarları ve kömürün ısıl değerleri dikkate alınarak belirleniyor.
KİMSE AÇ-AÇIKTA BIRAKILMIYOR
Sosyal güvencesi olmayan ihtiyaç sahibi haneler ile sosyal güvencesi olan, ancak hane içinde kişi başına düşen geliri net asgari ücretin 1/3'ünden az olan hanelere "Gıda Yardımı" yapılıyor. İkamet edilen yerdeki SYDV'lere her zaman başvurulabiliyor. Ödemeler ramazan ayı ve Kurban Bayramı öncesinde ve ihtiyaç olması halinde yıl boyunca düzenleniyor. Ödeme tutarı ihtiyaca göre belirleniyor. 2003'ten itibaren toplam 4 milyar, bu yılın ilk 7 ayında 688.7 milyon lira yardım aktarıldı.
IŞIĞI YANMAYAN EV KALMADI
Elektrik tüketim desteğinden 65 yaşını dolduran, muhtaç, güçsüz ve kimsesiz vatandaşlar, düzenli merkezi yardım ve aylıklara ilişkin hak sahipliği belirlenen ve Türkiye Aile Destek Programı'ndan yararlanan haneler faydalandırılıyor. Hanelere 130 TL ila 260 TL arasında destek sunuluyor.
YARIN:
Kadın girişimcilere hangi destekler sağlanıyor?
Çiftçiye ve hayvancılıkla uğraşanlara hangi imkânlar sunuluyor?
KOSGEB'in desteklerinden kimler faydalanabiliyor?
Bankaların kredi imkânlarından nasıl yararlanılabiliyor?
