Özel bir şirkette memurum. Şirkette birçok kişi özel görüşmelerinde kendi cep telefonları yerine şirket telefonlarını kullanıyor. Bu bana çok yanlış geliyor ve kesinlikle tasvip etmiyorum. Ayrıca sırf telefon değil, şirkete ait başka eşyalar da (yazıcı, faks, A4 kağıtlar vs.) özel amaçlar için kullanılıyor. Sizce bu davranış ne kadar etik? (İsimsiz*)
Atalarımız "Devlet malı deniz, yemeyen domuz" sözünü ihdas ettiğinde Osmanlı'da henüz özel şirket yoktu. Bizim de Avrupa'daki gibi birkaç yüz yıllık şirketlerimiz olsa, "Şirket malını da yemeyen domuz" demeyi ihmal etmezlerdi herhalde.
Devlet malını deniz gibi kullanma konusunda köklü bir gelenekten geliyoruz. Ama bir de madalyonun öbür yüzü var: İnsanın günde 9-10 saatini geçirdiği yeri yuvası gibi görmeye başlamasından daha doğal ne var? Yöneticilerimiz bizi motive etmek için sık sık
"Bir aile" olduğumuzdan bahsedip durmuyor mu? E insan aile üyelerinden birkaç sayfa kağıdı, birkaç dakikalık telefon görüşmesini esirger mi?
Daha önce sizinkine benzer bir soruyu (Şirket yazıcılarını kişisel işlerde kullanmanın etik olup olmadığı) 3 Eylül'de yanıtlarken şöyle demiştim:
Şirketler çalışanlarından birkaç bardak çayı, birkaç sayfa kağıdı esirgemeye kalksa, yöneticilerin o pek sevdiği "Biz bir aileyiz" sözü bir palavraya dönerdi.
Dünyada genel kural, şirket yazıcısının "masum" amaçlarla kullanımına itiraz etmemek yönünde. Mesela Kanada'da yapılan bir araştırma, çalışanların yüzde 60'ının kişisel belgelerini şirket yazıcısında bastığını gösteriyor. Rakam yüksek gibi görünüyor ama şirket yazıcısını kullananların büyük çoğunluğu (Yüzde 40) yazıcıyı e-posta gibi kısa metinleri basmakta kullandıklarını söylüyor. Doğrusu da bu.
Buna karşılık, siz anladığım kadarıyla "masum" denebilecek seviyeyi geçip işi, çocuklarınızı çalıştığınız kuruluşun zoraki bursiyeri yapmaya vardırmışsınız. Yazıcı
fiyatları 100 liraya kadar inmişken eve bir tane almaya ne dersiniz?
3 Eylül'de kaldığım yerden devam: Bence şirkete (Veya devlete) ait yazıcı, telefon gibi cihazları
kişisel amaçlar için kullanma konusu, bir "ifrat tefrit" meselesi.. İfrada kaçmadan, şirket kaynaklarını kişisel işler için kullanmak etiğe aykırı değil. Buna karşılık Almanya'daki amcaoğlunu şirket telefonundan arayıp bir saat boyunca konuşmak, elbette etiğe aykırı.
Peki ama ifrata kaçıp kaçmadığımızı nasıl anlayacağız? Ticaret etiği alanında faaliyet gösteren European Business Ethics Network isimli kuruluşun yöneticisi Dr. Molyneaux'a göre kendinize şu soruyu sorarak:
"Yaptığınız şeyi şirkette herkesin öğrenmesi durumunda utanır mısınız?"
* Okurumuz isminin gizli kalmasını istiyor.
HAYATTA KARŞINIZA ÇIKAN ETİK SORULARI YAZIN
Hayatta karşınıza çıkan etik problemlerle ilgili her türlü sorunuzu etik@sabah.com.tr adresine yazın. E-posta kullanmak istemiyorsanız, sorunuzu aşağıdaki yorum alanına da bırakabilirsiniz. Sorunuzda rumuz da kullanabilirsiniz.