Türkiye'de leblebi denilince akla her ne kadar Çorum gelse de, ülke genelindeki 30 bin tonluk leblebi pazarının yüzde 80'i Denizli'den karşılanıyor. Çorum leblebinin marka ve pazarlamasında öne çıkarken Denizli'nin Serinhisar ve Tavas ilçeleri her evin altındaki leblebi üretim atölyesiyle tüm Türkiye'nin leblebi ihtiyacını karşılıyor. Kızılca'da 200, Serinhisar'da ise 160 civarında leblebi imalathanesi bulunuyor. Denizli'den her yıl 10 bin ton leblebi ihraç ediliyor.
LEBLEBİ İHRACATININ YÜZDE 50'Sİ DENİZLİ'DEN
Denizli Ticaret Borsası (DTB) Başkanı İbrahim Tefenlili, Türkiye leblebi ihracatının da yüzde 50'den fazlasının Denizli'den yapıldığını ifade ederek, "Avrupa'dan Amerika'ya, Ortadoğu'dan Avustralya'ya kadar pek çok ülkeye leblebi ihraç ediyoruz. 'Denizli leblebisi', 2009 yılında coğrafî işaret belgesiyle tescillenerek üretimindeki temel esaslar belirlendi. İlimizde leblebi üretimi yapan yaklaşık 500 firma bulunuyor. 1960'larda 400 ton civarında olan ihracatımız, sürekli artarak günümüzde 10 bin tonun üzerine çıktı. İspanya, Yunanistan, Tunus, İtalya, İsrail, Lübnan, Makedonya, ABD, Endonezya, İran, Avustralya, Kanada, Almanya, Kuveyt, Suudi Arabistan, BAE, Fransa, Filistin, Bulgaristan, Hollanda, Belçika, Malezya, KKTC, İngiltere, İsviçre, Avusturya ve Kazakistan'a leblebi ihraç ediyoruz." dedi.
NOHUTUN YÜZDE 20'Sİ LEBLEBİ OLUYOR
Tefenlili, nohutun bakliyat olarak kullanıldığı gibi şekerli ve tuzlu çerez olarak da tüketildiğini içerdiği zengin protein, mineraller ve vitaminler sebebiyle yüzyıllardır dünya nüfusunun beslenmesinde önemli bir yere sahip olduğunu belirterek sözlerine şöyle devam etti: "Nohut taneleri, ağırlıklarının yüzde 18 ile 31'i oranında protein içerir. Leblebinin temel hammaddesinin nohut oluşu, üretim ve ihracatında Türkiye'ye önemli üstünlükler sağlamıştır. Türkiye'de üretilen nohutun yaklaşık yüzde 20'si leblebi üretiminde kullanılıyor." diye konuştu.
NOHUT, LEBLEBİ HALİNE İKİ AYDA GELİYOR
Nohutun leblebiye dönüşmesinin yaklaşık iki ayı bulan, yoğun iş gücünün kullanıldığı bir süreç olduğunu anlatan Tefenlili, "İlk olarak nohutları boylarına göre ayırmak ve kırıkları elemek için elek adı verilen araç kullanılır. Kavurma işlemleri ise ocaklarda ya da ısıtmalı kavurma makinelerinde yapılır. Sonraki süreçte ıslama teknesi ya da ıslama makineleri kullanılır." şeklinde konuştu.
Serinhisar Belediye Başkanı Hüseyin Gemi ise ilçelerinde leblebi imalathanelerinin 1980 yılından sonra yaygınlaştığı bilgisini verdi. Leblebi imalathanesini ilçelerine, 1970`lerde Tavaslı Rasim Baştaş isminde bir ustanın getirdiğini anlatan Başkan Gemi, "Buradaki üreticiler, onun çıraklarıdır. Gerçekten ustalık isteyen bir meslektir. Leblebinin kalitesi, hammaddesi nohutla beraber ustasından belli olur. İlçemizde günlük 80-100 ton üzerinde leblebi üretiliyor. Bu da Türkiye'nin ihtiyacının yüzde 60'ına tekabül ediyor. Bundan 3-4 bin kişi ekmek yiyor." ifadelerini kullandı. Leblebi Denizli'de üretilmesine rağmen Çorum'un öne çıkmasını, bu ilin Karadeniz'e açılan bir kapı olmasına, yıllarca isminin duyulmasına ve markalaşmasına bağlayan Gemi, Serinhisar'daki leblebi imalathanecileri için yol üzerinde bir sitede 72 satış yeri ve 96 imalathane yapıldığını, 2013 Mart sonuna doğru oraya taşınacaklarını kaydetti.
Serinhisar'da leblebi üretimi yapan Sülekler Kuruyemiş sahibi Nail Parça, nohutu Uşak, Balıkesir, Konya, Karaman ve Mersin'den karşıladıklarını belirtti. Parça, şunları kaydetti: "Nohuttan 25 çeşit leblebi üretiliyor. Serinhisar'ın nohutunun yüzde 30'u Suriye'ye gidiyordu. Olaylar çıkınca mal satmada sıkıntı yaşadık. Çorum bizden mal alıyor. Biz tanıtımda geç kaldık. Nohutun leblebiye dönüşümünde yakıt sorunu var. Odun kömür maliyeti yüksek. Bizim daha temiz üretim için doğalgaza ihtiyacımız var."
